مقاله در مورد مقایسه ی طرحواره های ناسازگار اولیه، مکانیسم های دفاعی و پایگاه هویت در افراد مبتلا به سوء مصرف مواد و افراد عادی

دانشگاه آزاد اسلامي واحد اردبيل
دانشکده علوم انسانی
گروه روانشناسی
پايان نامه جهت اخذ كارشناسي ارشد (M.A)
رشته روانشناسی بالینی
موضوع :
مقایسه ی طرحواره های ناسازگار اولیه، مکانیسم های دفاعی و پایگاه هویت در افراد مبتلا به سوء مصرف مواد و افراد عادی
استاد راهنما :
دكتر محمد نریمانی
استاد مشاور:
دكتر توکل موسی زاده
نگارش:
آرمان آذری
تابستان 91
Islamic Azad univercity
Ardabil Branch
Faculty of Literathre & Humanities
Department of Psychology
Subject:
Comparing the early maladaptive schemas, defense mechanisms, and identity status in people with substance abuse and normal
Supervisor:
Dr. Mohmmad Narimani
Advisor:
Dr. Tavakkol Mosazade
By:
Arman Azari
July 2012
سپاس و قدرداني:
حمد و سپاس بي كران به درگاه ايزد منان، كه انسان را حكمت آموخت و قدرت تفكر و تعقل بخشيد تا بتواند در پديده هاي هستي تامل كند و راه بهتر زيستن را بياموزد و اوست كه عطا فرمود تا اين پژوهش به پايان برسد.
همچنین تشکر و قدردانی خودرا بخاطر تحمل زحمات و راهنمائی های بسیار ارزشمند استاد بزرگوارم دکتر محمد نریمانی ابراز دارم و برای ایشان آرزوی توفیق و سلامتی و سربلندی هر چه بیشتر را از درگاه خداوند منان داشته باشم و امیدوارم که از این پس هم بتوانم از ارشادات و رهنمود های آن استاد بزرگوار بهره مند شوم.
از استاد مشاور دکتر توکل موسی زاده كه در طي مراحل اجرا و تدوين پايان نامه با رهنمودهای بسیار ارزشمند و تمهيدات خود موجب غناي هرچه بيشتر علمي اين پژوهش را فراهم نمودند از درگاه باری تعالی برای ایشان سعادت دنیوی و اخروی را آرزو می کنم و امیدوارم که از این پس نیز از محضر ایشان بهره مند گردم.
تقدیم به خانواده ام
و دوست عزیزم آقای کیوان آذری مدیر نمایشگاه کتاب آریان
و تقدیم به همه کسانی که می اندیشند تا زنگاره های جهل ودانش را از ذهن انسان ها بزدایند.
چكيده
اين پژوهش با هدف مقايسه طرحواره هاي ناسازگار اوليه ، مكانيسم هاي دفاعي و پايگاه هويت در افراد مبتلا به سوء مصرف مواد و افراد بهنجار انجام گرفت . جامعه آماري اين پژوهش شامل 60نفر كه در دو گروه زن و مرد 30نفره (15نفرمبتلا به سوء مصرف مواد و15 افراد بهنجار) قرار مي گرفتند كه به روش نمونه گيري در دسترس انتخاب شدند . براي جمع آوري داده ها از مقياس هاي طرحواره هاي يانگ (YSQ-75)، پرسشنامه سبك هاي دفاعي (DSQ-40) و آزمون گسترش یافته عینی پایگاه هویت من (EIS2- EOM) استفاده شد. جهت تجزيه و تحليل اطلاعات از روش هاي ميانگين و انحراف معيار براي آمار توصيفي و مانوا استفاده شد. نتايج نشان داد كه در هر پنج حوزه طرحواره هاي ناسازگار بريدگي و طرد ، خودگرداني و عملكرد مختل ، محدوديت هاي مختل ، ديگر جهت مندي و گوش به زنگي بيش از حد وبازداري ميانگين استفاده از اين طرحواره ها در افراد مبتلا به سوء مصرف مواد به گونه معناداري بالاتر از افراد بهنجار مي باشد . در تحليل مكانيسم هاي دفاعي در افراد مبتلا به سوء مصرف مواد و افراد بهنجار دراستفاده از مكانيسم دفاعي پخته افراد بهنجار به گونه معناداري بالاتر از افراد مبتلا به سوء مصرف مواد بودند، در سبك مكانيسم هاي دفاعي روان نژند مابين دوگروه تفاوت معناداري حاصل نشد اما سبك دفاعي ناپخته در افراد مبتلا به سوء مصرف مواد به گونه معناداري بالاتر از افراد بهنجار قرار داشت در تحليل پايگاه هويت، پايگاه هويت موفق در افراد بهنجار به طور معناداري بالاتر بود و در پايگاه هاي تحميل شده و سردرگم افراد مبتلا به سوء مصرف مواد به طور معناداري بالاتر از افراد سالم قرار داشتند و اما در پايگاه هويت معوق مابين دو گروه تفاوت معناداري وجود نداشت . پيشگيري و درمان افراد مبتلا به سوء مصرف مواد بدون شناخت مولفه هاي اساسي مانند طرحواره هاي ناسازگار اوليه ، مكانيسم هاي دفاعي و پايگاه هويتي با مشكل مواجه خواهد شد براساس اين يافته ها مي توان با درمان مناسب طرحواره ها و آموزش استفاده از سبك هاي دفاعي پخته و بوجود آوردن فضايي كه افراد در آن بتوانند از پايگاه هويتي موفقي برخوردار شوند براي برنامه ريزان اين حوزه و درمانگران براي پيشگيري و درمان بيماران مبتلا به سوء مصرف مواد مفيد واقع خواهد شد .
كلمات كليدي : سوء مصرف مواد ،طرحواره هاي ناسازگار اوليه ، مكانيسم هاي دفاعي ، پايگاه هويت.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات پژوهش
مقدمه 1
بیان مساله 2
اهداف پژوهش 9
هدف كلي 9
اهداف جزئي 9
فرضیه ها 10
تعریف نظری و عملیاتی تحقیق 11
سوء مصرف مواد 11
طرحواره های ناسازگار اولیه 12
مکانیسم های دفاعی 12
پایگاه هویت 13
سوء مصرف مواد ….. 15
طبقه بندي مواد 15
سوء مصرف 18
اعتياد 18
قطع مصرف يا ترك 19
همه گير شناسي 19
تاریخچه سازه طرحواره 20
تعریف یانگ از طرحواره 21
ویژگی های طرح واره های ناسازگار اولیه 21
حوزه های طرح واره و طرح واره های ناسازگار اولیه 23
حوزه اول : بریدگی و طرد 23
حوزه دوم : خود گردانی و عملکرد مختل 25
حوزه سوم: محدودیت های مختل 26
حوزه چهارم: دیگر جهت مندی 27
حوزه پنجم: گوش به زنگی بیش از حد و بازداری 28
طرحواره درماني 30
تدوین طرحواره درمانی 30
مکانیسم‌های دفاعی 32
دفاع‌های خودشیفته‌وار 33
دفاع های رشد نیافته 34
دفاع‌های نوروتیک 36
دفاع‌های بالغ یا رشد یافته 38
پایگاه هویت 40
شکل گیری هویت در نوجوانی 40
مدل های شکل گیری هویت 41
چهار وضعیت هویت من در دید گاه مارسیا 43
هویت تحقق یافته 44
تعلیق هویت (معوق ) 45
ضبط هویتی ( هویت زود شکل گرفته ) 46
پراکندگی هویت ( هویت آشفته ) 47
مکانیسم های تغییر هویت 49
پيشينه تحقيق 50
طرحواره هاي ناسازگار 50
پيشينه داخلي 50
پيشينه خارجي 51
پيشنه مكانيسم هاي دفاعي 53
پيشينه داخلي 53
خارجي 54
پيشينه پايگاه هويت 55
پيشينه داخلي 55
پيشينه خارجي 57
جامعه آماری 61
نمونه آماري 61
روش اجراء : 61
ابزار گردآوري اطلاعات 62
آزمون گسترش یافته عینی پایگاه هویت من (EIS2- EOM) 62
پرسشنامه سبک های دفاعی (40- DSQ) 62
پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ (YSQ) 63
روش تجزيه و تحليل اطلاعات 64
یافته های مربوط به فرضیه 69
فصل پنجم 74
بحث و نتیجه گیری 74
فهرست منابع 82
پیوست ها 92
فهرست جداول
جدول 2ـ1: طبقه‌بندی مکانیسم‌های دفاعی………………………………………………………………………………………………. 33
جدول شماره 4-1- وضعيت اشتغال در بين آزمودني ها…………………………………………………………………… 66
جدول شماره 4-2- وضعيت تحصيلات در بين آزمودني ها……………………………………………………………. 66
جدول4-3- وضعيت سني در بين شركت كنندگان…………………………………………………………………………….. 67
جدول شماره 4-4- آمار توصیفی حوزه هاي طرحواره هاي ناسازگاری اولیه………………………………… 67
جدول شماره 4-5- آمار توصیفی سبك هاي مکانیسم دفاعی…………………………………………………….. 68
جدول شماره 4-6- آمار توصیفی حالت هاي پایگاه هویت……………………………………………………….. 68
جدول شماره4-7- نتايج تحليل واريانس چند متغيري (مانوا) روي نمرات طرحواره هاي ناسازگار اوليه ، مكانيسم هاي دفاعي و پايگاه هويت در افراد مبتلا به سوء مصرف مواد و افراد بهنجار………………………………69
جدول شماره4-8- نتايج تحليل واريانس چند راهه بين ميانگين نمره هاي طرحواره هاي ناسازگار اوليه در افراد مبتلا به سوء مصرف مواد وافراد بهنجار………………………………………………………………………………….69
جدول شماره4-9- نتايج تحليل واريانس چند راهه بين ميانگين نمره مكانيسم هاي دفاعي در افراد مبتلا به سوء مصرف مواد وافراد بهنجار…………………………………………………………………………………………………….71
جدول شماره 4-10-نتايج تحليل واريانس چند راهه بين ميانگين نمره پايگاه هويت در افراد مبتلا به سوء مصرف مواد وافراد بهنجار……………………………………………………………………………………………………………72

فایل : 93 صفحه

فرمت : Word