مقاله در مورد شناخت سیستم های اطلاعات حسابداری شهرداری

دانشگاه آزاد اسلامی واحد سرعین
موضوع :
شناخت سیستم های اطلاعات حسابداری شهرداری
استاد راهنما
علی ستاری
تهیه و تنظیم
محمد امینی فرد-عبدالله داننده-سعید بیگ زاده- حمید احدی-مجتبی برزگر-بهرام احمد زاده-انور عیوض زاده- مهدی صدیق نیا-عارف بهنام پور
پاییز94
/
فهرست مطالب
عنوان ………………………………………..
…………………………………………………………………….صفحه
بخش اول تاریخچه تاسیس و تحولات 7
تاریخچه تأسیس شهرداری در ایران و شهرداران تهران 7
چارت سازمانی شهرداری 13
وظائف شهرداری 14
وظايف فعلي شهرداريها در ايران 14
اهداف شهرداری 17
وظایف قسمت های مختلف سازمان 21
حوزه شهردار 21
مديريت ارزيابي عملکرد، بازرسي و پاسخگويي به شکايات 21
مديريت روابط عمومي و امور بين الملل 22
حراست 23
مديريت حقوقي و قراردادها 23
دبيرخانه شوراي اسلامي شهر 24
معاونت خدمات شهري 24
مديريت هماهنگي و نظارت بر خدمات شهري 25
مديريت بهسازي و زيباسازي محيط 26
معاونت اداري و مالي 26
مديريت امور اداري 27
مديريت امور مالي 28
مديريت درآمد و املاك 29
معاونت برنامه‌ريزي و توسعه 30
معاونت شهرسازي و معماري 30
دبيرخانه كميسيون ماده صد 31
مديريت زيباسازي و طراحي شهري 31
مديريت هماهنگي و نظارت بر ساخت و سازها 32
معاونت فني و عمراني 33
مديريت امور عمراني 34
مديريت فني و امور نظارت بر پيمانها 34
معاونت فرهنگي و اجتماعي 35
مديريت فرهنگي و اجتماعي 36
مديريت امور اجتماعي و مشاركت‌هاي همگاني 36
معاونت حمل و نقل و ترافيك 37
مدير منطقه 38
اداره امور اداري و مالي و درآمد منطقه 39
اداره شهرسازي و معماري منطقه 39
اداره فني و عمراني منطقه 40
اداره خدمات شهري منطقه 40
ناحيه شهرداري 41
روش حسـابداري 42
1- روش نگهـداري حسـاب 42
2- حسـاب اختصـاصـي 43
بـودجـه 43
تهيـه و تنظيـم بودجه 43
تصويب بودجه : 44
اجـراي بودجـه : 44
تفــريغ‎ بودجـه : 45
طبقـه بندي بودجـه: 45
سال مالی 46
حسابهاي عمومي ( با مانده بدهكــار): 46
مطالبـات از حسـاب مخصـوص : 47
درآمـدهاي پيش بيني شـده: 47
پيش پرداختهـا : 47
بانك 48
صنـدوق : 49
پيش پرداخت و علي الحسـاب : 50
تعريف تنخواه گــردان : 51
انواع تنخواه گــردان : 51
تنخواه گـردان حسابداري : 52
واگذاري تنخواه گردان حسابداري 52
پرداخت ساير هزينه ها 55
كاهش يا افزايش تنخواه گردان حسابداري 55
واريز تنخواه گردان حسابداري 56
تنخواه گردان پرداخت 56
طبقه بندي عمليات 58
وام دريافتي و ساير منابع اعتبــار: 62
طريقه ثبت عمليات وام هاي پرداختني در دفتر حسابداري: 63
بخش اول تاریخچه تاسیس و تحولات
تاریخچه تأسیس شهرداری در ایران و شهرداران تهران
“بلد ” به معناي شهر است و ” بلديه”نام قديم شهرداري است. تأسيس بلديه در ايران يك قرن قدمت دارد و اولين بلديه دركشاكش حوادث مشروطه در تهران تأسيس شد.
پيش از آنكه اداره‌اي به نام بلديه درتهران قديم تشكيل شود، اداره‌اي تأسيس شده بود كه تقريباً همان وظايف بلديه راانجام مي‌داد. اين اداره نامش « اداره احتسابيه » بود و اعضاي آن را « محتسب»مي‌گفتند. اين اداره از دو شعبه احتساب و تنظيف كه هر كدام عده‌اي نايب و فراش وسپور تحت فرمان داشته‌اند، تشكيل شده بود.
محتسبين قبلاً زير نظر حكومت و كلانترشهر كار مي‌كردند و در مجازات امورخلافي و حتي در داد و ستد و فروش اجناس دخالتمي‌كردند. شعبه ظافت اداره احتسابيه جمعي سقا براي آبپاشي در اختيار داشت و بااستفاده از صد رأس الاغ و قاطر كار حمل زباله را انجام مي‌داد.
در سال 1285 شمسيو با پيروزي نهضت مشروطه، به دليل مشكلات متعددي كه در اداره امور شهرها درزمينه‌هايي مانند بهداشت شهري، برساني و … وجود داشت نمايندگان مجلس اول درصددتدوين قانوني براي اداره امور شهرها برآمدند، كه اين عمل به تدوين اولين قانونشهرداري‌ها با عنوان « قانون بلديه » در تاريخ 19 خرداد 1286 شمسي انجاميد.
اين قانون در 108 ماده به تصويب نمايندگان مجلس رسيد، هدف از تأسيس بلديه دراين قانون تأمين منافع شهرها و رفع نيازهاي شهرنشينان اعلام شد. در اين قانونتشكيل انجمن بلديه پيش‌بيني شده بود كه اعضاي آن را مردم انتخاب مي‌كردند ( البتهمطابق اين قانون زنان حق رأي نداشته‌اند ). انجمن بلديه داراي اختيارات گسترده‌ايدر امور شهري بود.
رياست اداره بلديه بر عهده رئيس انجمن بلديه بود كه از مياناعضاي انجمن بلديه با اكثريت آرا انتخاب مي‌شد و عنوان وي « كلانتـر » بود كه معادلمعاون اول شهردار بوده است با تدوين اين قانون براي اولين بار مردم توانستند درانتخاب اعضاي انجمن بلديه شركت كنند و منتخبان آنها از اختيارات وسيعي در بلديهبرخوردار شدند. ولي بايد توجه داشت كه هرچند انجمن‌هاي بلدي اقداماتي را در سطحشهرها انجام دادند و ليكن در عمل تشكيل اداره بلديه
و انجمن بلديه به صورت قانوني بامشكلات متعددي روبه رو شد.
با توجه به شرايط نامناسب سياسي بعد از پيروزيمشروطيت و چالش‌ها وتقابل‌هاي دولت و مشروطه خواهان بر سر مسائل مختلف، اقداماتاصلاحي بلديه تحت تأثير اين عوامل قرار گرفت. در كنار اين عوامل، كمبود بودجه ودرآمدهاي مالي بلديه و همچنين ضعف عملكرد اعضاي انجمن‌هاي بلدي نيز در كاهش كارآييآن مؤثر بود. لذا مي‌توان گفت كه باتوجه به شرايط و فضاي سياسي كشور در اوايلمشروطيت، حمايت جدي از تشكيل يك بلديه قانوني انجام نگرفت. تأثيرگذاري اين عوامل بهحدي بود كه با وجود تلاش‌هاي صورت گرفته بلديه به مفهوم قانوني در اوايل مشروطيتشكل نگرفت چنان كه اولين بلديه قانوني در تهران در 1289 يعني نزديك به سه سال پس ازتصويب قانون تأسيس بلديه در مجلس شوراي ملي، شكل گرفت.
اولين بلديه قانونيتهران به هنگام نيابت سلطنت « عضد‌الملك قاجار » ( رئيس ايل قاجار )، به رياست
” دكتر خليل‌خان اعلم‌ الدوله ( ثقفي )” تأسيس شد. اين اداره مقابل سبزه ميدان و درمحلي به نام خيام‌خانه يا چادرخانه استقرار يافت. اداره جديد يك معاون داشت به نام “عليرضاخان بهرامي ” كه بعدها به « مهذب السلطنه » معروف گرديد و يكي ازچشم‌پزشكان سرشناس تهران قديم بود و در علوم فلسفي و روان شناسي وارد بود. رئيسمحاسبات و تنظيم بودجه و كارگزيني نيز به يك نفر ارمني به نام « مسروپ ‌خانمسروپيان » سپرده شد.
اداره بلديه بعداً زير نظر وزارت داخله انجام وظيفه مي‌كردو نخستين كسي كه از طرف اين وزارتخانه حكم رياست بلديه را دريافت كرد شخصي به نام” يمين ‌السلطنه ” بود و به طوري كه در حكم صادره وي نوشته بودند، ايشان ماهانه مبلغهشتاد تومان دريافت مي‌كرد. وظيفه عمده و اساسي بلديه در تهران قديم و در زمان” عضدالملك ” علاوه بر نظافت خيابانها و كوچه‌هاي دارالخلافه، سنگفرش كردن چند خيابانهم بوده است. در آن زمان معمولاً رفتگران يا نظافت‌چي‌هاي بلديه با مشك خيابانها راآبپاشي مي‌كردند تا گرد و غبار خيابانها مردم و رهگذران را آزار ندهد.
تنهاعوارضي كه اداره بلديه از مردم در اوايل كار خود مي‌گرفت، عوارضي بود كه از وسايلباركشي كه وارد تهران
مي‌شدند وصول مي‌كرد. از اين طريق هزينه و حقوق و مواجبكارگران ( رفتگران ) تأمين مي‌گرديد و چيزي اضافه نمي‌آمد كه به مصرف امور اساسيمثل خيابان‌سازي و تعميم روشنايي شهر برسد.
در جريان نخستين اقداماتي كه انجمنبلديه انجام داد ضعف‌هاي آشكاري مشاهده شد، چنانكه اين مسئله موجب اعتراض نمايندگانمجلس گرديد. زيرا در ميان اعضاي انجمن بلديه افراد سنت‌گرا و كساني كه با محتوايقانون به طور دقيق آشنا نبودند وجود داشت و چون نظارت قانوني و مستمري بر كار آنهاوجود نداشت موجب خودسري‌هايي در كار اعضاي بلديه شد. بنابراين دلايل نمايندگان مجلسدرصدد اصلاح قانون بلديه برآمدند و در اين راستا در 9 رمضان 1329 قمري ( 1290 شمسي) با پيشنهاد دولت مبني بر انفصال انجمن‌هاي بلدي موافقت كردند. اين موضوع بهمعناي نسخ قانون بلديه نبود بلكه براي اصلاح قانون بلديه و افزايش ميزان كارآييانجمن‌هاي بلدي چنين تصميمي گرفته شد.
نخستين شهرداريي كه براساس قانون بلديه مصوب 1286 هـ.ش تأسيس شد، شهرداري تهران بود كه با تشكيلات جديد در همان سال (1286) تقريباً بلافاصله پس از تصويب قانون پايه‌گذاري شد و با تشكيلات جديد آغاز به كار كرد. پس از آن تا سال 1304، يعني آغاز سلطنت پهلوي اول، مجموعاً 16 شهرداري ايران تأسيس شد.
اداره بلديه همچنان براساس قانون به كارخود ادامه داد. با وجود اينكه دولت سعي كرد بلديه را به خود وابسته كند و ليكن اينكار تا كودتاي 1299 عملي نشد.
پس از كودتاي 1299 و روي كارآمدن دولت سيدضياءالدين طباطبايي و تسلط دولت بر تمامي امور، نخست وزير براي رسيدن به اهدافشتصميم گرفت نهادهاي مستقلي مانند بلديه را به دولت وابسته كند. از اين رو با تدويننظامنامه‌اي در هيأت دولت در سال 1300 شمسي اداره بلديه وابسته به دولت شد و بدينسان تحولات آن تحت تأثير تصميمات « قدرت سياسي » قرار گرفت. بر اساس اين نظامنامهرياست تشكيلات بلديه تهران زير نظر رياست وزرا قرار گرفت و نخست وزيـر از طرف خودكفيلي را براي اداره بلديه تعيين مي‌كرد. ضمناً در همين سال ساختمان مركزي بلديه بهميدان سپه انتقال يافت.
با روي كارآمدن رضا خان روند تمركزگرايي دولت با شدتبيشتري دنبال شد و از همين رو دولت در 30 ارديبهشت 1309 قانون جديدي براي تشكيلاتبلديه تصويب كرد. متن قانون به منظور رفع مشكلات مالي دولت در زمينه امور شهريتدوين شده بود و نحوه دريافت عوارض و ماليات‌هارا براي دولت مشخص و راحت‌تر كردهبود. با وجود اينكه مطابق اين قانون تشكيل انجمن بلديه پيش‌بيني شده بود و ليكننظامنامه انجمن‌هاي بلدي طوري تدوين شده بود كه دست دولت در نحوه اداره آن آزادبوده و براساس اهداف دولت كار مي‌كرده است.
در سال 1308 چهار شعبه بلديه بهنام « بخش » در چهار نقطه شمال و جنوب و شرق و غرب تهران تشكيل گرديد. در سال 1315شمسي تعداد بخش‌ها به هشت رسيد. بعلاوه در شهرري و شميران هم دو بخش عهده‌دار وظايفشهرداري شدند. در سال 1319 براي آنكه بخش‌هاي مذكور تا حدي استقلال و آزادي عملداشته باشند به چهار « برزن » كامل تبديل گرديدند كه هر يك وظيفه شهرداري را دربرزن خود انجام مي‌دادند. در سال 1325شمسي تعداد برزن‌ها به 16 افزايش يافت و اينامر تا سال 1328 ادامه يافت. با روي كار آمدن محمد‌رضا پهلوي، همچنانروال كار شهرداري ( تا سال 1328 ) به همان شكل سابق ادامه يافت [ و به دليلمشكلاتي كه در سطح شهرها وجود داشت و اينكه مردم نقش چنداني در امور شهري نداشتنددولت تصميم گرفت مجدداً انجمن‌هاي شهري را فعال كند وليكن به تشكيل انجمن‌هاي شهريبا يك ديدگاه قدرت‌گرايانه و از بالا نگاه مي‌شد، هدف اين بود كه در عين اينكهانجمن‌هاي شهري تشكيل مي‌شد قدرت دولت هم تثبيت شود به همين دليل در اين قانون قدرتزيادي به انجمن‌هاي شهر و شهرداري‌ها داده نشد و عملاً ويژگي‌هاي يك نظام تمركز‌گرادر آن لحاظ شده بود.
از دهه 1330 به بعد با تغييراتي كه در شرح وظايف و سيستماداري شهرداري‌ها به وجود آمد اين نهاد به شكل و هيأت امروزيش نزديك‌ترشد.
در دوره سلطنت رضاخان، تأسيس شهرداري ها تسريع يافت، به طوري كه تا پايان سلطنت وي، بالغ بر 136 شهرداري تأسيس شد. شهرداري ها در اين دوره ، سازماني كاملاً دولتي بودند. در سال 1309 ، قانون بلديه لغو شد و قانون جديدي تصويب شد كه به موجب آن تأكيد بر وابستگي انحصاري
شهرداريها از حيث مالي و به تبع آن اداري و اجرايي به دولت و بودجه ملي ـ دولتي بود.
در دوران سلطنت پهلوي دوم نيز تغييراتي در قوانين اداره شهرها به وجود آمد. در سال 1328 قانون جديدي تصويب شد كه در شرايط تعيين شهردار، حقوق و مزاياي او و همچنين واگذاري برخي اختيارات تازه به انجمنهاي شهر تغييراتي ايجاد شده بود . در سال 1331 در لايحه الحاقي به قانون سال 1328، اختيارات انجمنهاي شهر و قدرت مردم افزايش يافت.
از سال 1332 به بعد، بنا به دلايل سياسي، تغييراتي در قانون سال 1331 ايجاد شد كه در نهايت منجر به كاهش قدرت مردم شد. علاوه بر اين، در دوران قبل از انقلاب، دو قانون نوسازي و عمران شهري و تأسيس شوراي‌عالي شهرسازي و معماري ايران تصويب شد كه به موجب ماده 7 قانون اخير، شهرداري ها مكلف به اجراي مصوبات اين شورا بودند.
در مجموع، در فاصله سالهاي 1358 تا سال 1375، تعداد 167 شهرداري جديد در كشور تأسيس شده است. در سال 1375 تعداد شهرداريهاي كشور به 650 شهرداري رسيد.
از ابتداي تاسيس شهرداري تاكنون (آبان 1389 ) تعداد 1113 شهرداري در كشور تاسيس و راه اندازي شده است.
از زمانی که تهران به صورت پایتخت سلسله قاجاریه در آمد افزون بر روش‌های سنتی که از دیرباز وجود داشت، حاکمان و کلانتران شهر نیز وظایفی بر عهده گرفتند که بخشی از آنها چون نظافت معابر و میاه و جلوگیری از تجاوز و نیرنگ در کسب و تخلفات دیگر در زمره تکالیف کنونی شهرداری‌‌ها قرار گرفت. در دوره ناصرالدین شاه نهاد حسبه که ریشه‌‌های تاریخی و دینی داشت به گونه ای زنده شد و با عنوان اداره احتسابیه گاه مستقل و زمانی منظم به نظمیه بی آن که وظایف آن دقیقاً روشن و تفکیک یافته از دیگر وظایف شهری باشد موظف به انجام اموری شد که در دورۀ بعد از مشروطیت نسبتا سامان بیشتری یافت. البته در پیدایش این نهاد نیز اثرات خارجیان خاصه پس از مسافرتهای ناصرالدین شاه و مظفر الدین شاه به اروپا مشهود گردیده است. اقامت سفیران و نمایندگان خارجی در تهران آن روزگار دولت را نسبت به برپایی چنین نهادی مصمم‌تر کرد. در دوره ناصرالدین شاه نخستین وظیفه‌دار نهاد احتسابیه میرزا

فایل : 71 صفحه

فرمت : Word