مقاله تمايز ياخته اي

تمايز ياخته اي
مجموعه تغييرات و تحولات ساختاري ، شيميايي و عملي را كه موجب مي‌شوند ازتوده اي از ياخته هاي همسان ( هم ارزش ) ياخته هايي تخصص يافته ( ويژه ) به وجود آيند و يا موجب مي گردند كه ياخته اي در طول زمان نسبت به گذشته خود متفاوت شود را تمايز ياخته اي نامند ، آن دسته از تغييرات وتحولات را كه موجب تشكيل ياخته هاي تخصص يافته از مجموعه ياخته هاي هم ارزش مي گردند ، تمايز بين ياخته اي نامند و تغييرات و تحولاتي را كه موجب تمايز يك ياخته در طول زمان مي گردند ، تمايز درون ياخته اي نامند.
پژوهشگران زيادي از جمله نيچ ، گوتره ،كامو ، بال و ديگران با استفاده از روش هاي كشت در شيشه تلاش گسترده اي را براي پي بردن به علل و چگونگي تمايز ياخته ها آغاز كردند . در دو دهه اخير نيز استفاده از روش‌هاي نوين زيست شناسي مولكولي ، جدا سازي پروتئين ها و ماده
ژنتيكي ياخته هاي همسان و تمايز يافته و مقايسه آنها ، دست ورزي ژنتيكي و انتقال ژن ها و پي گيري چگونگي تجلي و تنظيم بروز ژن ها آگاهي هاي زيادي را در مورد چگونگي تمايز ياخته اي به دست داده است . اما به دليل تنوع ژنتيكي جانداران ، برهم كنش هاي مواد متنوع درون ياخته اي و تاثير اين برهم كنش‌ها يا بروز ژن ها و دخالت عوامل محيطي و تنوع اين عوامل ، هنور موارد زيادي در زمينه تمايز ياخته اي ناشناخته مانده اند .
تمايز ياخته اي دو پايگاه اصلي دارد يكي پايگاه ژنتيكي وديگر پايگاه محيطي ، بخشي از تمايز ياخته اي در گونه هاي متفاوت وابسته به ژنوم ياخته است كه سرنوشت از قبل تعيين شده ياخته مي باشد به اين مفهوم كه از ژنوم ياخته تخم ماهي انتظار تشكيل ماهي وازژنوم ياخته اي قورباغه تشكيل قورباغه را داريم .
اشكال گوناگون : تمايز ياخته اي : براي تمايز ياخته ها واشكال گوناگوني از تمايز به شرح زير در نظر گرفته مي شود .
تمايز ريختي : يكي از پديده هاي مهم درتمايز ياخته اي ، پديدار شدن شكل ويژه هر نوع از ياخته ها است به نحوي كه ياخته ماهيچه اي يا ياخته عصبي و آن نيز ياخته هاي خوني وديگر بافت هاي بدن تفاوت شكل دارد .
تمايز ساختاري : ( ساختار فيزيكي و شيميايي ) تمايز ياخته اي با تحول ساختار فيزيكي و شيميايي ياخته ها همراه است .
به طور كلي تمايز ياخته اي در همه ياخته هاي پروكاريوتي و يوكاريوتي با تمايز در اندامك ها واجزاي سازنده ياخته ها همراه است .
تمايز سوخت و سازي ( متابوليكي ) تمايز سوخت و سازي در حقيقت نوعي يا بخشي از تمايز شيميايي ياخته ها است .