مقاله فارسی عقل سالم در بدن سالم

عقل سالم در بدن سالم
اگر بخواهيم نيازهاى انسانها را طبقه‏بندى كنيم، ورزش، جزء نيازهاى ثانويه است. اين نوع نيازها پس از نيازهاى اوليه مانند نياز به هوا، آب، غذا و استراحت، در مرحله بعدى قرار دارند. برآوردن نيازهاى ثانويه، باعث زندگى بهتر و بقاى سالم‏تر انسان و كلاً جانوران مى‏شود.با اين مقدمه كوتاه، به نقش ورزش در كسب مهارتهاى فردى و اجتماعى مى‏پردازيم.ورزش كه امروزه به شكلها و نامهاى مختلف و به صورت سازمان يافته وجود دارد، در شكل ابتدايى‏اش به شكل بازى در كودكان و حتى جانوران ديده مى‏شود. به عنوان مثال، يك كودك، پس از برآوردن نيازهاى اوّليه، تمايل به بازى، كنجكاوى و تحرّك دارد. بازى و تحرّك در كودك، نقش مؤثرى در به دست آوردن تواناييهاى جسمى و مهارتهاى فردى دارد. بازى، مانند تمرينى است براى آماده شدن در پاسخگويى به عوامل محيطى و انسانى. اين نوع مهارتها به صورت تك بعدى در جانوران ديده مى‏شود ؛ امّا در انسان، فراتر از اين است.انسان، علاوه بر بازيهاى بدنى، از بازيهاى ذهنى و فكرى نيز غافل نيست. بازيهاى فكرى و حتى جسمى، باعث تقويت قوّه يادگيرى و پرورش روح و جسم مى‏شوند.ورزش هم در اصل، همان بازى جسمى و فكرى است كه داراى قواعد و مقررات ويژه‏اى است. ورزشهاى جسمى مثل فوتبال، تنيس، كشتى، شنا، و… ورزشهاى فكرى مثل يوگا، شطرنج، و…و هر نوع ورزش ديگر، تقويت قواى جسمانى و فكرى را به دنبال دارند.
ورزش و سلامت تن و روان
امروزه خبرهاى فراوانى در جرايد به چشم مى‏خورند كه بر مبناى پژوهش و تحقيقات دانشمندان و متخصّصان است. اين خبرها حاكى از تأثير ورزش بر سلامتى جسم و روان است. اشاره به چند مورد از آن خالى از لطف نيست:پژوهشگران دانماركى مى‏گويند: «كسانى كه به طور منظم پياده‏روى مى‏كنند و يا تمرينهاى نسبتاً سنگينى انجام مى‏دهند، هفت سال بيشتر از كسانى كه چنين كارى انجام نمى‏دهند عمر مى‏كنند». آنها دريافتند كه ميزان مرگ، در ميان مردانى كه چند سال پياده‏روى كرده بودند، در مقايسه با مردانى كه بيست سال تحرّكى نداشتند، به يك سوم رسيده است.مدير اين پژوهش «پيتر شنوهر» كه متخصّص بيماريهاى قلب است مى‏گويد: «براى سلامتى، مقدارى فعاليت بدنى مفيد است». اين پژوهشگر معتقد است: «كسانى كه بى‏تحرك‏اند در وضعيت فيزيكى ضعيفى قرار دارند… بايد با سرعت زياد پياده‏روى كرد ؛ چون اين كار، تأثير بيشترى روى بدن مى‏گذارد».(1)بسيارى از بيماريها مثل افسردگى، ديابت، فشار خون و بيماريهاى قلبى با ورزش و نرمش قابل پيشگيرى است.(2)شنا باعث شادى و نشاط انسان مى‏شود. آب‏تنى و حركت در آب، به خاطر خنك‏كنندگى، نشاط جسم و شادى روح را به همراه دارد و به پوست نيز طراوت و زيبايى مى‏بخشد. آثار ماساژدهندگى آب، باعث كم شدن فشارهاى ناشى از خستگى روزانه و تمدّد اعصاب مى‏شود و آرامش خاطر را به انسان باز مى‏گرداند.(3)ورزش، باعث تمركز حواس مى‏شود و قدرت انديشيدن را زياد مى‏كند. تحقيقات نشان داده است كه كاهش يا افزايش فشار
خون ناشى از ورزش، وابسته به تداوم يا قطع برنامه‏هاى ورزشى است.(4)با اين حساب، مى‏توان نتيجه گرفت كه ورزش، سلامتى را به ارمغان مى‏آورد و كسى كه جسم و روان سالمى داشته باشد، در كسب مهارتهاى فردى و اجتماعى موفق‏تر است.
ورزش و اعتماد به نفس
برخورد با مشكلات و وقايع گوناگون زندگى و همچنين سازگارى با محيط، نياز به اعتماد به نفس بالايى دارد. يكى از خصيصه‏هاى انسان سالم، داشتن همين اعتماد به نفس بالاست كه شادمانى را نصيب او مى‏كند و به او كمك مى‏كند تا تمايلات ناهنجار و پرخاشگرانه خود را مهار كند.يكى از راههاى كسب اعتماد به نفس، ورزش است. شخص با اطمينان، به آسانى مى‏تواند بر مشكلات چيره شود. آلن شيرر، فوتباليست انگليسى، مهم‏ترين عامل موفقيت خود در مشكلات را «اعتماد به نفس» مى‏داند. او مى‏گويد: «در فوتبال، تكنيك و تاكتيك نقش مهمى دارند ؛ اما مهم‏تر از اينها «خودباورى» است. اگر بازيكن اين خصيصه را نداشته باشد، قطعاً موفق نخواهد بود. بسيارى از كارهايى را كه فكر مى‏كردم نمى‏توانم انجام دهم، با كسب اعتماد به نفس و قوّت قلب، به راحتى از عهده آن برآمده‏ام».
ورزش و مهارتهاى اجتماعى
بسيارى از جوانان براى رهايى از انزوا و تنهايى و كسب نوعى هويت گروهى، دوست دارند به گروههاى دوستان بپيوندند. اين كار به آنها احساس هويت و دلبستگى مى‏دهد. علاقه مشترك آنها به باشگاههاى ورزشى، بخصوص به
تيمهاى فوتبال، نشان از اين وضعيت دارد.كسب مهارتهاى اجتماعى هم در گرو همين اجتماعى بودن و علاقه‏مند بودن به يك تيم ورزشى است. با اين وضع، شخص مى‏تواند به راحتى با اجتماع رابطه برقرار كند و از آن، تأثير بگيرد يا بر آن تأثير بگذارد. علاوه بر اينها بين شخص و جمع دوستانه يا هواداران و بازيكنان يك تيم، همذات‏پندارى و همانندى ايجاد مى‏شود. اين همذات‏پندارى به شخص، احساس امنيت مى‏بخشد ؛ احساس امنيتى كه با پشتوانه اجتماعى بودن و در جمع ورزشى بودن ايجاد مى‏شود.در ورزشهاى گروهى هم شاهد اين مهم، بين ورزشكاران هستيم. ورزشكاران در ورزشهاى گروهى، دوستى، تعاون، همانندى و همكارى را ناخودآگاه مى‏آموزند كه بعد تبديل به مهارتهاى خُلقى و رفتارى مى‏شود. آنها سعى مى‏كنند با همكارى يكديگر به هدف مشتركشان برسند. مهم‏تر از همه، ورزشهاى گروهى باعث شناخت فرهنگها و قوميتهاى متفاوت به يكديگر مى‏شود. علاوه بر اين، يك ورزشكار مى‏تواند به نقش خود و نقش ديگران در جامعه و يا در گروه پى ببرد.
دين و ورزش
در دين مبين اسلام، بزرگان دين توصيه‏هاى زيادى به ورزش كرده‏اند. از بين آنها مى‏توان به احاديثى كه از پيامبر(ص) رسيده اشاره كرد كه نشان‏دهنده اهميت ورزش و تأثير آن بر جسم و روح است. ورزشهايى مثل تيراندازى، اسب‏سوارى و شنا:بر شما باد تيراندازى، كه همانا بهترين سرگرمى براى شماست.محبوب‏ترين سرگرمى نزد خداوند بزرگ، اسب‏سوارى و تيراندازى است.
در دوران پيامبر اكرم و ائمه اطهار(ع) نيروهاى نظامى براى اينكه در جنگها از مهارت و تواناييهاى خوبى برخوردار باشند، نياز بود كه به اين گونه ورزشها بپردازند.اين مطلب را مى‏توان به كلّ دوران تاريخ گذشته كه هنوز سلاحهاى سرد، حرف اول را مى‏زد، تعميم داد ؛ چرا كه در آن زمان، كسى كه داراى جسمى قوى بود، در جنگها پيروز و سربلند مى‏شد.ورزشها و تمرينهاى پيش از جنگ، مى‏توانست كمك بزرگى براى موفقيت در جنگها باشد. رقابتهايى مثل سواركارى و تيراندازى هم در گذشته بوده و حتى بعضى اقوام، پا را فراتر از اين مى‏گذاشتند و براى شناخت مردان قوى خود، آنها را به كارزار با حيوانات وحشى دعوت مى‏كردند.توصيه ماندگار اسلام در زمينه ورزش، به گونه‏اى نيست كه فقط در زمان و مكان خود خلاصه شود. امروزه نيز به ارزش اين گونه مسابقات پى برده‏اند و به هرجا كه گذر كنيم، نشانى از اين مسابقات و رقابتها را مى‏توان ديد.تيراندازى و سواركارى امروزه شكل نوين و امروزى‏ترى به خود گرفته‏اند. تيراندازى با اسلحه گرم و يا انواع سواركارى با اسب، يا مسابقات اتومبيل‏رانى هم از رقابت‏هاى امروزى است كه انسان را در زندگى و برآوردن نيازهاى بشرى، آماده مى‏كند.
ورزش، يك راه
پس لازم است كه هر فردى براى به دست آوردن تواناييهاى فردى و اجتماعى خود به ورزش روى آورد. با اين حساب، مى‏توان به اين شعار هميشگى روى آورد كه: «ورزش، هدف نيست، بلكه وسيله‏اى است براى رسيدن به هدفهاى عالى‏تر و كسب مهارتهاى جسمى، روحى و تواناييهاى فردى و
اجتماعى».در نظر داشته باشيم كه افراد جامعه‏اى كه از راه ورزش، موفق به كسب مهارتهاى فردى و اجتماعى مى‏شوند، در زندگى موفق‏ترند و آن جامعه، سالم و پوياست.نكته مهم‏تر اين است كه بايد مادران را تشويق به ورزش كرد. اين كار، كودكان را هم تشويق به ورزش مى‏كند. به راستى چگونه از مادرى كه رنجور، سست و فاقد تحرّك است مى‏توان توقّع داشت كه فرزندى سالم و پويا داشته باشد. چگونه مى‏توان از اين گونه مادران انتظار داشت كه يك قهرمان يا يك ورزشكار سالم و علاقه‏مند تربيت كنند.معرّفى كردن ورزش به عنوان يكى از اصول زندگى به كودك، مانند آموزش صحيح راه رفتن، خوب تكلّم كردن و احترام به بزرگ‏تر، مهم و حياتى است. و آخر اينكه تولستوى، نويسنده نامدار جهان، جمله‏اى دارد كه مى‏گويد: «ناچارم ورزش كنم، وگرنه عقل من فاسد خواهد شد».(5)

فایل : 7 صفحه

فرمت : Word