مقاله فارسی شاهرود

مكان جغرافيايي شاهرود
شاهرود با مساحتي افزون بر 50899 كيلومتر مربع و جمعيتي بيش از 230000 نفر بزرگترين شهرستان استان سمنان است . ارتفاع شاهرود از سطح دريا 1360 متر بوده و آب و هواي آن به علت شرايط خاص جغرافيائي در تابستان گرم و مرطوب و در زمستان سرد و معتدل است .(آب و هواي گرم و خشك در نواحي مركزي و آب و هواي سرد و خشك در نواحي كوهستاني شمال است . )
اين شهرستان از شمال به شهرستان گرگان و گنبد كاووس از جنوب به كوير مركزي و استان اصفهان از مغرب به شهرستان دامغان و از مشرق به شهرستان سبزوار محدود مي‌شود. كوه‌هاي البرز شرقي در شمال شاهرود از غرب به شرق كشيده شده و مهمترين قله‌ها در شاهرود قله ابر كوه با 2630 مترو كوه خوش ييلاق با 2802 متر ارتفاع است . مهمترين رودخانه شاهرود ، رود شاهرود است . كه در دره‌هاي جنوبي شاه كوه سرچشمه مي‌گيرد.
موقعیت سیاسی استان سمنان
تقسیمات استان سمنان
بررسي وضعيت جغرافيايي شاهرود
در ميان طبيعت بي‌نظير ايران ، بي اغراق شاهرود ، قاره كوچكي است و اكثر شرايط اقليمي كه در كشور وجود دارد را در اين شهرستان مي‌توان يافت . اگر از مركز اين شهر به فاصله 15 دقيقه به طرف جنوب برويد و از روستاي قلعه‌نو خالصي عبور كنيد كوير واقعي شروع شده و تا طرود ، جندق ، معلمان، خور و بلوچستان ادامه مي‌يابد و اگر به فاصله 40 دقيقه به طرف شمال برويد به
جنگلهاي ايران مي‌رسيد . يعني آخرين باز مانده جنگلهاي سيبري كه در يخبندان با قدمت 10000 ساله اين جنگلها در تمام دنيا از بين رفته و فقط يك نوار باريك در شمال كشور باقي مانده است . از مركز شهر شاهرود تا ارتفاعات 4000 متري شاهوار تنها 10 دقيقه فاصله است . كوچكترين و كوتاه‌ترين مرز ميان كوير و دريا نيز در شاهرود است و مهمترآنكه وجود كوتاهترين كوه‌ها در منطقه البرز شرقي اين شهر موجب عبور ابرهاي تشكيل شده در درياي خزر از روي اين كوه‌ها
و بارش باران در منطقه كوير شده كه منظره شگفت انگيزي را بوجود مي‌آورد.
شاهرودبه لحاظ قرار گرفتن در چهار راه استانهاي مازندران ، خراسان ، تهران و نواحي مركزي ايران از گذشته تا كنون مورد توجه بسياري از سياحان‌، بازرگانان و حكمرانان بوده است .
شكل‌گيري هويت شاهرود
هر چند شهر شاهرود فاقد قدمت زيادي است ليكن بررسي‌هاي دانشگاه توكيو در محلي به نام تپه سنگ چخماق منجر به كشف آثاري متعلق به هزاره پنجم ق.م شد كه در شناخت تمدن‌هاي ايران منطقه و حاشيه حائز اهميت فراواني بود. در حقيقت شاهرود از جمله شهرستان‌هاي تاريخي و باستاني ايران است كه بر اساس آثار بدست آمده از حفاري‌ها ، قدمت آن به 1000 سال قبل از ميلاد مسيح مي‌رسد . به نظر مي‌رسداحداث مسجد جامع (عصر تيموري) ، باعث دگرگون شدن وضعيت روستاي شاهرود و گسترش آن بسوي جنوب و جنوب‌شرقي زمينه توسعه اين روستا و تبديل آن به شهر را فراهم آورده است . در دوره قاجاريه بخصوص زمان فتحعلي‌شاه حصار و باروئي در اطراف شهر احداث گرديد . و شهر رو به رشد نهاد. به طوريكه هنگامي كه فريزر در سال 1328 از شهر ديدن كرد
از شاهرود به عنوان شهر پر جمعيت با باغهاي پر ميوه و كشتزارهاي بار ور و خرم ياد مي‌كند . در ونديدا، اوستا از چخره به عنوان سرزمين چهاردهم نام برده است. (تاريخ قومس عبدالرفيع حقيقت .)
گويش شاهرود
در منطقه شاهرود گويشي وجود داريد كه بنام شاهرودي معروف است . در اين گويش حرف(ه) در ايتداي بسياري از كلمات به كار مي‌رود و آن را به لهجه‌اي شيرين تبديل كرده است . در «هنزيشه» به معناي او را مي‌زنند ،«هنميام» به معناي نمي‌آيم . البته در بعضي از مناطق و روستاهاي شهرستان شاهرود مردم به زبان‌هاي تركي ، عربي و كردي نيز صحبت مي‌كنند.
جاذبه‌هاي طبيعي شاهرود
يكي از ويژگي‌هاي مهم شاهرود وسعت و تنوع اقليم آن است . شهري كه اگر چه بر حاشيه كوير قرار دارد . اما هرگز اسير آن نشده است و بسيار بيشتر از ديگر شهرها سرسبزي دارد . در شاهرود چهار فصل سال را میـوان ديد و اين باعث بوجود آمدن طبيعتي زيبا شده است . اكنون بطور خلاصه از مناطق طبيعي مهم شاهرود ياد مي‌كنيم .
جنگل ابر : اوج مناظر طبيعي شاهرود در كوه ابر و قطري مشاهده مي‌شودكه حدود 45 دقيقه با شاهرود فاصله دارد . در اين نقطه گويي طبيعت را بطور اعجاب‌انگيزي نقاشي كرده‌اند . مجموعه‌اي از رنگها و فرمها، آن هم در تمام فصول با چشم اندازهايي بي‌نظير .
خوش‌ييلاق : پناهگاه حياط وحش خوش ييلاق 135 هزار هكتار وسعت دارد كه 33 هكتار آن را منطقه امن تشكيل داده است . وجود 2 سيستم كلان اقليمي سبب پيدايش اكو سيستم‌هاي متنوعي در منطقه شده است و با توجه به آن گونه‌هاي مختلفي از جانوران و گياهان را مي‌توان در منطقه مشاهده كرد. وجود 30 تا 40 گونه پستاندار در اين پناهگاه گزارش شده است . پلنگ ،خرس قهوه‌اي ، گراز ، شوكا ، آهو ، مرال ،‌كل و بز ،‌قوچ و ميش (اوريال) از بزرگترين و مهمترين پستانداران منطقه به شمار مي‌آيند.
كوهها : رشته كوه البرز با قلل زيبا و سر به فلك كشيده‌اي امتداد شرقي – غربي شمال اين شهرستان را آذين بخشيده است . جبهه شمالي اين كوها را پوشش جنگلي و جبهه جنوبي را مراتع و درختان اورس (سروهاي كوهي ) پوشانده است . قله‌هاي شاهكوه ، شاهوار ، قله ابر ، خوش‌ييلاق ، قله چشانك از معروف‌ترين اين قله ها هستند.
كشاورزي و دامپروري
شهرستان شاهرود عليرغم وجود كارخانه‌هاي صنعتي ، بيشتر يك منطقه كشاورزي و دامپروري است و به علت تنوع آب و هوایی، خاك مستعد و منابع غني آب‌هاي زيرزميني انواع محصولات كشاورزي، باغي و صيفي در اين شهرستان وسيع به عمل مي‌آيد. هر ساله مقدار قابل توجهي از محصولات كشاورزي آن از قبيل برگه زردآلو ،‌قيسي ، كشمش و سيب‌زميني به كشورهاي آلمان ، دانمارك و كشورهاي آسياي ميانه صادر مي‌شود.
بررسي اجمالي مهمترين بناهاي تاريخي شهرستان شاهرود
شهرستان شاهرود داراي 56 اثر باستاني شامل 8 قلعه ، پنج برج باستاني، چهار يخدان ،12 كاروانسرا ، سه تپه باستاني ، 9 مسجد و چهار تكيه است . قدمت اين بنا از تپه سنگ چخماق متعلق به هزاره پنجم ق-م تا برج خشتي روستاي كلاته خيج در زمان قاجار را در بر مي‌‌گيرد.
شاهرود به دليل شرايط ويژه جغرافايي و قرار گرفتن بين رشته كوه‌هاي البرز و سرزمينهاي كويري و جاده ابريشم همواره معبري مطمئن براي كاروانهاي تجاري و زيارتي بوده است. بويژه در دوره قاجار شاهرود به عنوان قطب تجارتي مهم ايران بشمار مي‌آمده است .
از بناهای تاریخی شهر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
آرمگاه بايزيد بسطامي عارف شهير ايران در شهر بسطام در 7 كيلومتري شمال شاهرود
آرامگاه شيخ ابوالحسن خرقاني عارف نامي قرن چهارم و پنجم ه-ق در 24 كيلومتري شمال شاهرود در روستاي خرقان نو واقع است و در كنار آرامگاه مسجدي مربوط به دوره ايلخاني قرار دارد.
بقعه شيخ حسن جوري كه در قريه كلامير علم در نزديكي روستاي فرومد.
آرامگاه ابن يمين فرومدي شاعر قرن هشتم هجري در روستاي فرومد .
كاروانسراي مياندشت شامل 3 كاروانسرا كه به دوره صفويه و قاجاريه مي‌باشد و از نظر وسعت بزرگترين كاروانسراي ايران است .
كاروانسراي ميامي مربوط به دروه صفوي .
كاروانسراي بدشت از بناهاي دوره صفوي .
كاروانسراي سپنج مربوط به دروه ايلخاني
كاروانسراي عباس آباد مربوط به دوره صفوي
قلعه سنگي نكارمن مربوط به دوره اسماعيليه
مسجد جامع شاهرود مربوط به عصر تيموري
مسجد جامع فرومد مربوط به سده هفتم هجري
بازار شاهرود متعلق به دوره قاجاريه
موزه شاهرود بناي اين ساختمان مربوط به شهرداري قديم بوده است .
نمایی از کاروانسرای عباس آباد واقع در روستای عباس آباد

نمایی از مسجد جامع شاهرود

بررسي زمين‌شناسي منطقه شاهرود
ويژگي‌هاي زمين‌شناسي شاهرود مربوط به دو ايالت ساختاري البرز و ايران مركزي مي‌باشد بدین گونه كه قسمتهاي شمالي منطقه به ايالت ساختاري البرز و قسمتهاي مياني و جنوبي منطقه به ايالت ساختاري ايران مركزي مربوط مي‌شود . از اين رو در منطقه شاهرود بسياري از حوادث و پديده‌هاي دو ايالت مشاهده مي‌شود . ايالت البرز، خود از البرز شمالي و جنوبي تشكيل شده است .

فایل : 11 صفحه

فرمت : Word