مقاله فارسی درباره رعد و برق

نام تحقیق :

نام معلم محترم :

نام دانش آموز :

رعد و برق

 طي مطالعه اي كه دانشمندان روي ابرها انجام داده اند به اين نتيجه رسيده اند كه ابرهاي

 باران زا با طي سلشله مراحل خاص و شيوه اي مشخص، تشكيل مي شوند و شكل گيري و

 ايجاد ابرهاي باران زا نياز به انواع خاصي باد و ابر دارد.

 يكي از انواع ابرهاي باران زا كه معمولاً با رعد و برق همراه است كومولونيمبوس است.

 (شكل 1ـ18)

هواشناسان در مورد تشكيل ابر كومولونيمبوس مطالعه كرده اند تا نحوه توليد و ايجاد باران،

 تگرگ، برق (نور) را بيابند. يافته ها نشان مي دهد كه كومولونيمبوس طي مراحل زير باران

 ايجاد مي كند.

 1ـ ابتدا ابرها با نيروي باد به حركت در مي آيند، قطعه هاي پراكنده و كوچك كه

كومولوس نام دارند با نيروي باد به يكديگر فشرده شده و در يك منطقه تجمع مي يابند و ابرهاي كومولونيموس را مي سازند.

 2ـ اتصال: ابرهاي كوچكتر به يكديگر متصل و ابرهاي بزرگتر را تشكيل مي دهند.

 3ـ تراكم و انبوه شدن: وقتي ابرهاي كوچكتر به هم مي پيوندند و ابرهاي بزرگتر را

مي سازند در ابرهاي بزرگ حركت و رشد عمودي به سمت بالا صورت گرفته كه اين

 پديده در مركز ابرها بيشتر از لبه ها و كناره هاي آن رخ مي دهد و بعد از اين رشد

 رو به بالا موجب كشيده شدن توده ابر به بالا و رسيدن به ناحيه سردتر اتمسفر (جو)

 كه محل تشكيل قطره هاي آب و تگرگ است مي شود.

و قطره هاي آب و تگرگ، بزرگتر و سنگين تر شده و حركت رو به بالاي آنها

 متوقف مي شود و به صورت قطره هاي باران و تگرگ فرود مي آيند.

 «آيا نديدي كه خدا ابرها را از هر طرف براند تا به هم بپيوندد و باز انبوه و متراكم سازد،

 آنگاه بنگري قطرات باران از ميان ابر فرو ريزد و نيز از جبال و كوه ابر آسمان تگرگ

 فرو ريزد كه آن به هر كه خدا خواهد اصابت كند و از هر كه خواهد بازدارد

 (تا تگرگش زيان نرساند) و روشني برق چنان مي تابد كه خواهد روشني ديده ها را

 از بين ببرد.»

 (سوره نور ـ آيه 43)

مترولوژيستها (هواشناسان) تنها در دهه هاي اخير با كمك وسايل پيشرفته مانند هواپيما،

 ماهواره، كامپيوتر، بالون و …… به مطالعه بادها، جهت آنها و اندازه گيري رطوبت،

 تغييرات آن رطوبت، تعيين سطح فشار اتمسفر، تغييرات آن پرداخته و به جزئيات

 شكل گيري ابرها و ساختمان و نحوه عمل ابرها پي برده اند.

 آيه مذكور پس از باران و ابر در مورد تگرگ و برق صحبت مي كند:

خداوند از كوههاي آسمان (ابر) تگرگ فرو ريزد كه به هر كه خدا خواهد اصابت كند و

 از هر كه خواهد باز دارد و روشني برق چنان بتابد كه خواهد روشني ديده ها را از بين ببرد.

 (سوره نور ـ آيه 43)

مترولوژيستها (هواشناسان) دريافته اند كه ابرهاي كومولونيمبوس كه حامل تگرگ

 هستند تا ارتفاع 25000 الي 30000 پا (فوت) (7/4ـ7/ 5مايل) مي رسند شبيه

 رشته كوههايي مانند آنچه در قرآن آمده: « او تگرگ را از رشته كوههاي (ابرهاي

 حجيم و پر ارتفاع) در دل اسمان فرو فرستاد.»

حال اين سوال مطرح مي شود كه چرا در اين آيه گفته شده« برق و نورش»؟ و منظور

اينكه

برق و نور به تگرگ نسبت داده شده چه مي تواند باشد؟ آيا به اين معني است كه تگرگ

 عامل مهم توليد برق است؟ اجازه دهيد آنچه در كتاب «مترولوژي امروز» هوا شناسي

 گفته  شده را ذكر كنيم. همين كه تگرگ از قسمت سرد و يخچالي ابر فرو مي ريزد

يعني همان  جايي كه بلورهاي يخ در آن تشكيل مي شود، ابرها باردار مي شوند و قطره

 هاي آب با تگرگ به هم برخورد كرده يخ مي زنند و باقي مانده گرماي خود را از

 دست مي دهند. سطح تگرگ گرمتر از اطراف خود بلور است. وقتي تگرگ با

 بلور يخ مجاور و مماس مي شود يك پديده مهم رخ مي دهد. كلاً الكترونها هميشه از

ناحيه سردتر به نقطه گرمتر حركت مي كند.

 در همين حال وقتي قطره هاي خيلي سرد و يخ زده در تماس با يك دانه تگرگ قرار

 مي گيرند همين پديده رخ مي دهد و از اين رو تگرگها بار منفي گرفته و قطرات بسيار

 سرد يخ بار مثبت مي گيرند و در برخورد با تگرگ خرد و متلاشي مي شوند حال

 ذرات خرده شده يخ سبكتر شده و به لايه هاي بالايي ابر صعود مي كنند و تگرگ

 با بار منفي باقي مانده و در لايه هاي زيرين و بستر ابر قرار مي گيرد. بنابراين لايه

 هاي زيرين ابر كلاً داراي بار منفي بوده و سپس اين بار منفي به صورت برق به زمين

تخليه مي گردد.

نتيجه مي گيريم كه تگرگ نقش مهمي در توليد و ايجاد برق دارد.

 كل اين اطلاعات در سالهاي اخير بدست آمده است اصولاً تا 1600 بعد از ميلاد

نظرات ارسطو در هواشناسي (مترولوژي) مطرح و غالب بوده است، مثلاً او معتقد

 بود كه اتمسفر داراي دو نوع هوا است، هواي مرطوب و هواي خشك و رعد صداي

 حاصل از برخورد هواي خشك با ابرهاي مجاور را مي دانست و برق و نور را حاصل

 از شعله ور شدن و سوختن هواي خشك با شعله ضعيف و نازك تعريف مي كرد

 و اينها عقايد هواشناسي بود كه در 1400 سال پيش يعني زمان نزول قرآن مطرح و غالب بود.

 آذرخش

آذرخش ( رعد و برق ) نوعي تخليه الکتريکي است که در اثر الکتريسته ساکن بين دو ابر و زمين ايجاد مي شود .

در اثر برخورد ذرات آب يک جبهه هواي گرم به ذرات يخ يک جبهه هواي سرد ، الکتريسته ساکن بوجود مي آيد که نسبت به زمين داراي بارالکتريکي منفي بوده و در صورتي که فاصله منبع جريان الکتريکي نسبتاً‌نزديک به سطح زمين باشد ، صاعقه بروز مي کند . در رعد و برقهاي شديد معمولاً‌بيشترين تخليه الکتريکي صورت مي گيرد .

   رعايت نکات ايمني هنگام وقوع صاعقه

اگر داخل ساختمان هستيد به نکات زير توجه کنيد  :

۱ – وسايل برقي مانند راديو و تلويزيون را از برق بکشيد و سيم آنتن را خارج کنيد

  ۲ – از درب و پنجره و بخاري ديواري ، شوفاژ و ديگر هادي هاي الکتريسيته دور شويد

۳ – به منظر جلوگيري از خطر آتش سوزي ناشي از صاعقه نسبت به نصب برق گير در ساختمانهاي بلند اقدام کنيد .

اگر در خارج ساختمان هستيد :

·         در مکانهاي مرتفع قرار نگيريد .

·         از درختان ، تپه ها ، ديرکها ، طناب رختشويي ، سيم برق هوايي ، لوله هاي فلزي و آب دور شويد .

·         به اشياء فلزي ( از قبيل دوچرخه ، نرده هاي آهني ، قلاب ماهيگيري ، لوازم فلزي خانه و واگنهاي راه آهن ) دست نزنيد .

·         اگر در فضاي باز گرفتار رعد و برق شديد ، زانو و پاهاي خود را نزديک يکديگر قرار داده و سر خود را خم کنيد .

·         اگر در حال شناکردن هستيد يا روي قايق سواريد فوراً از آب بيرون بيائيد .

اگر در بيرون از خانه هستيد ، زير درخت يا نقاط مرتفع پناه نگيريد بلکه در محلي باز به حالت خميده باقي بمانيد .

ايستادن زيردرخت يا روي تپه هنگام صاعقه بدترين کار مي باشد

·         داخل اتوبوس و ترن مکانهاي امني هستند ، بنابراين مي توانيد هنگام صاعقه به داخل ساختمان يا ايستگاه ترن زيرزميني يا درون اتومبيل برويد .

·         در صورتي که در اتومبيل هستيد ،‌ در محل مطمئن توقف کنيد و موتور را خاموش کنيد و آنتن ماشين را پائين بکشيد .

علائم و نشانه هاي فرد آسيب ديده

بر اساس شدت صدمات وارده ، تابلوي باليني متفاوت بوده و ممکن است فقط به صورت اختلال هوشياري گذرا و لحظه اي و احساس ضعف و بي حسي موقت باشد و اينکه سوختگي شديد ، ايست قلبي – تنفسي و مرگ رخ مي دهد . ميزان مرگ ومير کلي آن حدود ۳۰-۲۰ درصد بوده و در ۷۰ درصد قربانيان نجات يافته ، عوارض ماندگار موجود خواهد آمد .

·         اختلال عصبي ممکن است بصورت کاهش سطح هوشياري ، فراموشي ، تشنج ، سوزن سوزن يا گزگز شدن انتهاي دست و پا ، ‌لکنت زبان ، خونريزيهاي مغزي و کما باشد .

·         اختلالات قلبي – عروقي بصورت نامنظم شدن ضربان قلب و افزايش فشار خون شديد مي باشد .

·         شايعترين علت مرگ در اين افراد ايست تنفسي است . پوست از چند طريق ممکن است دچار ضايعه شود . شايعترين آن ، سوختگي  حاصل از انتقال سطحي جريان الکتريکي است و همچنين سوختگي در نواحي مرطوب بدن ( زيربغل و کشاله ران ) ممکن است اتفاق بيافتد .

·         بيش از ۵۰٪ قربانيان صاعقه دچار پارگي پرده گوش شده و همچنين ممکن است اختلال شنوايي در اثر جابجايي استخوانهاي گوش مياني بوجود آيد .

تدابير درماني

·          کليه مصدومين بايد در هر شرايطي به بيمارستان انتقال يابند و دست کم به مدت ۲۴ ساعت تحت نظر قرار گيرند . تنفس و نبض مصدوم ارزيابي شود و در صورت عدم وجود نبض و تنفس احياي قلبي – ريوي ( طبق دستورالعمل ) انجام گردد . در مصدومين حتماً بايد به فکر خونريزي داخلي بود .

·         آسيبهاي ناشي از سوختگي ( طبق دستور العمل )‌را درمان نماييد و همچنين بايد مراقب آسيبهاي ستون فقرات و شکستگيها بوده و در صورت وجود آسيب طبق دستورالعمل مربوطه اقدام نمائيد .

فایل : 6 صفحه

فرمت : Word