مقاله علل زمين لرزه

چه چيزي باعث زمين لرزه مي شود ؟
زمين لرزه چيست ؟ زمين لرزه عبارت است از لرزش ناگهاني يا اختلال در سطح زمين كه باعث مي شود به وسيلة حركاتي در لايه هاي خارجي تر زمين انرژي ، كه به صورت طبيعي بوجود مي آيد در زمين باعث آشفتگي و يا فشار وارد كردن مي شود و خودش را آزاد مي كند و باعث تكانهاي تند و شديدي مي شوند كه ما آنرا به عنوان زمين لرزه تعبير مي كنيم .
گسل چيست ؟
يك گسل يا گسله عبارت است از يك لايه در سطح خارجي زمين جايي كه صخره هاحركت مي كنند به نسبت لايه هاي و درجات انرژي بالاتر . يك گسل زمانيكه لغزش مي كند ارتعاش رخ مي دهد و نتيجة آن زمين لرزه است .
پس لرزه چيست ؟
پس لرزه عبارت است از زمين لرزه هاي كوچك كه رخ مي دهند سريعاً بعد از زمين لرزه . پس لرزه ها احساس مي شوند مثل يك سري از حركات تكان دهنده و معمولاً وهمراه هستند با زمين لرزه هاي بزرگتر .
لرزه شناسي ؟
واژة لرزه شناسي يك واژة يوناني و تحت الفظي است كع تعريف مي شود به عنوان به لرزه درآوردن . اطلاعات و بررسي هاي زمين لرزه تعريف مي شود تحت عنوان لرزه شناسي .
لرزه شناسي دانشمنداني هستند كه تحقيق و بررسي مي كنند زمين لرزه و موضوعات مربوط به آن را . بوسيلة تجزية تحليل هاي دقيق سطح زمين قبل از ، در حال و بعد از زلزله لرزه
شناسان قادر خوهند بود كه ببينند چگونه انرژي زمين حركت مي كند . ر سالهاي اخير مطالعات گسترده بوسيلة لرزه شناسان انها را قادر به ين كرده كه با دقت اشاره كنند . به اثرات ويرانگر زلزله و يك آموزش عمومي بدهند براي اينكه چگونه آماده كنند خود را براي تكانها و لرزشهاي شديد زمين . كارهاي زيادي جهت كم كردن و كاهش دادن خسارت ناشي از زمين لرزه از جمله ساختماني ، سازه اي و جراحتي و حتي جلوگيري از مرگ در دنيا انجام شده است .
لرزه نگار : يك ماشين علمي است كه براي ضبط كردن حركات در سطح زمين به كار مي رود .
درجة ريشتر : يك ماشين نيست بلكه يك فرمول رياضي است كه تخمين مي زند طول امواج ضبط شده در لرزه نگار را . اندازه گيري نتايج
سايز و اندازة ‌دقيق زمين لرزه را مشخص مي كند .
كجاها زمين لرزه رخ مي دهد ؟
البته براي زمين لرزه اين ممكن است كه در هر جاي كرة زمين اتفاق بيفتد اما لرزه نگار بيانگر اين مطلب است كه زلزله ها بيشتر در نقاط بخصوصي احساس مي شوند و رخ مي دهند .
كمربند مرتعش اقيانوس آرام
اين ناحيه پيدا مي شود در لبة خارجي اقيانوس آرام . حدود 80 درصد زمين لرزه هاي بزرگ در اين ناحيه رخ مي دهد . كمر بند مرتعش اقيانوس آرام اندازه گيري مي شود از شيلي تا آمريكاي جنوبي و نواحي غربي ايالات متحده ، و همچنين شامل نواحي شمالي بالاي آلاسكا جزيرة آليوتين ، ژاپن ،‌زلاندنو نيز مي شود .
آلپايه :
هيماليا ، مديترانه ، و اقيانوس اطلس تشكيل مي دهند نواحي كمربند آلپايه را . تقريباً 18 درصد زمين لرزه د راين نواحي رخ مي دهند .
لبة مياني اقيانوس اطلس :
لبة مياني اقيانوس اطلس سومين ناحيه اي است كه بيشتر لرزه ها رخ مي دهند و پرسش مي دهند نواحي محور شمالي جنوبي اقيانوس اطلس را اقيانوس قطب شمال تا نواحي جنوبي آفريقا .
در ايالات متحده ،‌آلاسكا و كاليفرنيا زمين لرزه هاي بيشتري ديده مي شود در هر سال نيست به جاهاي ديگر و ايالات ديگر .
فلوريداوداكوتاي شمالي همواره تحت تأثير زمين لرزه ها قرار دارند .
معمولاً چه زماني زمين لرزه ها رخ مي دهند ؟
لرزه هاي كوچك : زمين لرزه هر روز رخ مي دهد در حقيقت صدها زمين لرزة مختلف هر روزه رخ مي دهد در كرة‌خاكي ما زمين خوشبختانه بيشتر آنها آنقدر كوچكند كه احساس نمي شوند . هر روزه لرزه نگار ثبت و ضبط مي كند حركتهاي كوچك زمين را كه بيشتر آنها كوچكند و خساراتي را به بار نمي آورند لرزه هاي كوچك از نظر تكنيكي شناخته مي شوند به عنوان خيلي كوچك ، كوچك و لرزه هاي سبك كه بين 3 تا 4 ريشتر اندازه گيري مي شوند .
لرزه هاي ملايم و متعادل :
لرزه هاي ملايم تقريباً 15 تا 20 بار در هر سال رخ مي دهند . لرزه هاي ملايم اندازه گيري مي شوند بين 6ـ5 در واحد ريشتر كه مي توانند ميليونها دلار خسارت به بار مي آورند .
لرزه هاي بزرگ :
لرزه هاي بزرگ رخ مي دهند هر چند سال و به لرزه هاي قوي ، اصلي و لرزه هاي بزرگ تقسيم بندي مي شوند ،‌زمين لرزه هاي بزرگ اندازه گيري مي شوند در حدود 6 واحد ريشتر . بزرگترين زمين لرزه اي كه تا به حال رخ داده است در شيلي بوده در 22 مي ، 1960 و اندازه مي شد در حدود 5/9 ريشتر ..
اثرات زمين لرزه :‌اثرات فيزيكي زمين لرزه احساس مي شوند حدود 2 تا 3 دقيقه در اين مدت
كوتاه زماني مقدار بسيار زيادي از تخريبات مي تواند رخ دهد .
بيشتر به نوع و طول لرزه هاي خسارات مي توانند مشاهده شوند در خاك ، در ساختمانها ، خانه ها ، خطوط لوله ، ريل هاي قطار ، پل ها و در مردم . زمين لرزه خيلي از اوقات باعث ايجاد آتش سوزي ، بيماري ، آلوده شدن منابع آب ،‌امواج اقيانوسي بزرگ و عفونت مي شود .
آماده شدن براي زمين لرزه :
اگر چه زمين لرزه قابل جلوگيري نيست اما كنترل حادثه هاي به و اندازه گيري آنها مي تواند كاهش دهد اثرات ساختاري و تخربيات جراحت و مرگ را .
1ـ دانستن اينكه كمكهاي اوليه كجا واقع شده است . زمان يك گوهرگران بها است . در
هنگام و بعد از زلزله ، و عكس العمل هاي سريع مي تواند زندگي ها را نجات دهد .
دانستن اينكه كجا كمكهاي اوليه نگهداري مي شوند و شامل كپسولهاي آتشفشاني و دارو و جعبة‌ كمكهاي اوليه و آب خوردن سرد و خنك ، چراغ قوه ،‌ و راديو ي جيبي و تلفن .
2ـ آموزش دادن همة اعضاي خانواده براي اينكه هنگام زلزله چه بايد بكنند و تعيين و پيدا كردن مكاني در خانه كه هنگام زمين لرزه همه در آنجا جمع شود براي مطمئن شدن از سلامت همه
3ـ دانستن اينكه كجا فيوز برق ، شير كنترل آب و گاز شما واقع شده و چگونه كار مي كند .
در هنگام زمين لرزه :
اگر شما در بيرون هستيد سريع خود را به نزديك ترين فضاي باز موجود برسانيد بطوريكه دور از ساختمان ، درخت ، كوه ،‌خطوط نيرو ، پنجره هاي شيشه اي و سازه ها و پل ها باشد .
در داخل ، حركت كنيد به جايي كه شما مي توانيد خودتان را پناه دهيد و پرسش و كمك دريافت كنيد . زير ميز هاي سنگين بخزيد و منتظر بمانيد . از پنجره ها دور شويد ، همچنين از درها ، جاهاي آتشگير سينما ، خشك شويي ، آشپزخانه ها و نواحي كه الكتريسيته دارند .
اگر شما در ماشينتان هستيد زمانيكه زلزله آغاز مي شود رانندگي را متوقف و ماشين خود را در يك سمت جاده متوقف كنيد و هيچگاه در زير پلهاي هوايي توقف نكنيد و از درختان دور بمانيد همچنين از خطوط نيرو ، تيرهاي برق و
علامتهاباقي بمانيد در ماشينتان تا زماني كه زلزله خاتمه يابد .
اكثر لرزه شناسان پيشنهاد و توصيه مي كنند . چك كردن سازه ها را براي مطمئن شدن از اينكه آنها را از مواد ضد زلزله و مقاوم در برابر آن ساخته شده اند . بيمة زمين لرزه هميشه دردسترس و فراهم است براي آنانكه در نواحي با خطر بالا زندگي مي كنند .
در قرن 19 و اوايل قرن 20 دانشمندان مختلفي پيشنهاد كردند كه جرم فلات قاره ها توانايي اين را دارند كه حركت كنند در طول سطح زمين . اين تئوري هاي اخير كه توده هاي فلات قاره اي شناور ناميده شدند براساس شواهد و مدارك زير استوارند .
محل رخ دادن و ايجاد فسيل هاي پيشنهاد شده كه بعضي از جرم هاي فلات قاره اي ممكن است به يكديگر متصل شده باشند در دوران هاي زمين شناسي گذشته .
شواهد موجود دلالت مي كنند كه حالا نواحي استوايي در بعضي از كشورها آب و هوايي متضاد در گذشته دارا بوده اند . اين ممكن است گواه اين باشد كه اين نواحي واقع شده بودند در عرضهاي جغرافيايي متفاوت
بعضي از كشورها به نظر مي رسد كه فيت يكديگر شوند مثل يك پازل .
بعضي ته نشين هاي زمين شناسي صخره ها در سواحل شرقي آمريكاي شمالي و جنوبي شبيه رسوبات يا ته نشيني هاي است كه در سواحل غرب آفريقا و اروپا يافت شده است .
در طول 30 سال اول اين قرن تئوري تودة‌قاره هاي شناور به طول فعال و حدي در بين دانشمندان زمين شناس مورد بحث قرار گرفت . به هر حال در طول يك دورة 30 ساله بحث در مورد اين تئوري كم رنگ شد و علت آن عدم توانايي وناتواني دانشمندان براي تحليل مكانيزمي كه باعث حركت جرم قاره ها مي شود بود .
در سال 1960 ،‌اين تئوري دوباره احياء شد با كشفهاي متناوب انگاره هايي از صخره اي
مغناطيسي در سطح دريا ها و كف صخره ها . دانشمندان به طور متعدد كشف كردند كه جهت يابي هاي مغناطيسي مربوط كريستالياي درون صخره ها به صورت گوناگوني از معمولي تا تميل قطبي وارونه كه همه بستگي به تاريخي و زماني دارد كه صخرخ شكل گرفته است و يا به صورت جامد درآمده است . اين مطالب كشف شده است كه اين واژگوني مغناطيسي عادي است و اتفاق مي افتد بر پايه يك نظم و ترتيب مشخصي . تمايل قطبي انگاره هاي پيدا شده در صخره هاي موجود در كف اقيانوس ها به نظر رسيد كه منعكس مي كنند يا تصوير مي كنند خودشان را گوشة ديگر لبة اقيانوس كه پيدا شده در مركز آبگير اقيانوس . به هر حال تاريخ گذاري زمين شناسي صخره ها دلالت بر اين دارد كه من صخره هاي كف دريا افزايش
يافته به اندازه اي كه يك حركت خارجي كرده از لبة اقيانوس .
برپاية‌اين اطلاعات دانشمندان توسعه دادند تئوري گسترش و گسترده كردن كف دريا را كه پيشنهاد شده بود نواحي بريدگي آتشفشاني در لبة مياني اقيانوس و نواحي كه به صورت پوسته و قشر ايجاد شده بود نمايان شد .دياگرام مقابل تصويري كند تحليل ايجاد پوسته و قشر را و تحليل هاشور زني مغناطيسي را در نمونه 2ـ I10 تصوير a تا c نمايش مي دهد يك سكانس در زمان را از گذشته تا به حال .در تصوير a صخره هايي از تمايل قطبي نرمال كه ته نشين شده اند در بريدگي هايي كه واقع شده است در طول لبة اقيانوس . به محض اينكه صخره هاي جديد بوجود آمدند صخره ها نشان داده شده در اين دياگرام بوجود
آمده و خلق شده قبل از تمايل قطبي لايه هايي كه در حال حاضر در جريانند و وجود دارند . تصوير ط به تصوير مي كشد عمليات تحليل و بررسي را چند مدت بعد در اين دياگرام ما حالا چهار لايه از صخره ها با تمايل قطبي متناوب داريم و بوسيلة تصوير سوم گسترش كف درياها و تغييرات مغناطيسي كه تمايل قطبي را به وجود مي آورند خلق كرده است شش لاية قابل تشخيص از صخره ها در گوشه ديگر نواحي بريدگي .
تئوري گسترش كف درياها آغاز كرد يك انقلابي را در علوم زمين شناسي .تحقيقات بعدي كشف كرد كه سطح زمين تركيب شده است از تعدادي صفحه ها اقيانوس و فلات قاره اي كه شناور هستند در بالاي آستنوفير . تحقيقات ديگر پيشنهاد كرد كه جريانهاي انتقالي در
درون غشاء و قسمت زير پوسته جريان دارد كخ مسئول ايجاد و خلق كردن پوستة اقيانوسي و شناور كردن توده هاي عظيم هستتند . در دياگرام
4ـ I 10 اين مسئله تئوريزه شده كه جريانهايي كه جريان دارند در غشاء زمين باعث خلق پوسته هاي اقيانوسي جديدي هستند در لبه هاي اقيانوسي . پوسته هاي اقيانوسي نابود مي شوند درنواحي كه اين پوسته و نوع آن كشيده مي شوند زير حرارت پوسته هاي شناور . اين عمليات هميشه خلق مي كند گودالهاي عميق اقيانوسي عميقي را .
تئوري صفحه هاي زمين شناسي ( ساختمان طبقات زمين شناسي ) تقديم كرد صداها و توضيحات علمي جديد و زيادي را براي تعدادي از پديده هاي زمين شناسي قابل مشاهده.
براي مثال نمودار فوق تصوير مي كند سه نوع از همگرايي و تقارب صفحات را و توصيف مي كند بعضي از عكس العمل ها و واكنشاي زمين شناسي از اين عمليات را .
دياگرام اول مدل سازي مي كند ساختمان طبقات زمين شناسي و تقارب دو صفحة اقيانوسي را .
دراين نوع برخورد يكي از صفحات كشيده ي شود زير ديگري كه گودال اقيانوسي عميقي را ايجاد مي كند . گودال ماريانز در اقيانوس آرام خلق شده بوسيلة برخورد صفحة مربوط به اقيانوس آرام كه به تندي حركت مي كرد با صفحة فيليپين كه آرامتر حركت مي كرد . همگرايي دو صفحة اقيانوسي خلق مي كند زنجيرة جزاير آتشفشاني را كه كمان جزاير ناميده مي شوند .
كمان جزاير خلق شده اند بوسيلة اصطكاك ناشي از مالش و كشيده شدن كه خلق مي كند تلي از ماگماي داغ را در مجراي فاصل ميان دو صفحه .
اين تلهاي داغ ماگما به سطح زمين راه پيدا كرده و بالامي آيند و به شكل آتشفشان ظاهر مي شوند . پديدة ديگري كه در ارتباط با پديدة برخورد و تفريق كردن يا زير هم كشيدن صفحات است زمين لرزه ها هستند . فرو رفتن يا پايين كشيدن ك صفحه به زير ديگري به صورت كشدار نيست اما به صورت نامنظم رونده امواج مرتعش زمين لرزه را ايجاد مي كند .
دياگرام بعدي نشان مي دهد برخورد و تصادم يك صفحة اقيانوسي و يك صفحة فلات قاره اي (6 ـI 10 ) در اين تصوير صفحة اقيانوسي
كشيده مي شود زير صفحة فلات قاره اي سبك تر . يك بار ديگر ما به دست مي آوريم ساختار گودالها ، آتشفشانها وزمين لرزه ها را تصادم و برخورد باعث ته نشيني متضاد در كف اقيانوسها مي شود كه به سمت كرانه هاي صفحة فلات قاره اي بالا مي آيد. تل هاي داغ ماگما هميشه باعث خلقت پوسته هاي قاره اي مي شود براي تغيير شكل آن و توليد كوهها .
در تصوير نمايي تصوير دو صفحة فلات قاره اي ترسيم شده است . يك بار ديگر يكي ديگر از صفحه هاي پوستي و قشري كشيده مي شود زير توليدكنندة ديگري زمين لرزهه .
محدودة كوهها توليد ميشود دركرانة صفحه ها به علت تغيير شكل صخره ها .
بعضي از صخره ها در محدودة كوهها ممكن است رسوب كنند و ممكن است فرو نشين شوند .
درمحدودة اقيانوسها كه بين دو پوستة فلات قاره اي قبل از برخورد موجود هستند .
دركل تئوري مدرن صفحات مربوط به ساختمان طبقات زمين شناسي تعيين ميكند كه سطح پوستة زمين تركيب شده است از تعداد زيادي از قطعه هاي مستقل كه صفحه ناميده مي شوند . اين صفحه ها توانايي اين را دارند كه بصورت افقي حركت كنند و شناور باشند در روي پلاستيك آستنوفير . شكل 8 ـ I 10
در بعضي از موارد صفحه ها مي توانند باهم برخورد كنند در كرانة صفحه ها كه باعث پائين كشيدن و توليد زمين لرزه ، آتشفشان ، ساختمان كوهها و گودالهاي اقيانوسي مي شوند .
در كرانة ديگر صفحه ها ، صفحه ها ممكن است حركت كنند در جهت مخالف يكديگر و از هم