مقاله ضمانتنامه هاي بانكي

ضمانتنامه  پیش پرداخت                  
در بعضی از قراردادها فروشنده درخواست می نماید که درصدی از ارزش کالای مورد قرارداد به صورت پیش پرداخت به او داده شود . به همین  منظور برای آنکه اطمینان کافی وجود داشته باشد که فروشنده در مقابل وجه دریافت شده کالا را تحویل خواهد داد، از او خواسته می شود ضمانتنامه ای در قبال دریافت پیش پرداخت ارائه نماید. هدف از اینگونه پرداختها معمولاً آن است که فروشنده نقدینگی کافی برای خرید مواد و اجزاء مورد نیاز برای ساخت کالا داشته باشد و یا آن که بتواند هزینه حمل و نقل ماشین آلات به محل اجرای پروژه و دستمزد کارگران را پرداخت نماید. در بعضی موارد نیز به علت آن که کالا منحصر بفرد و تنها مورد نیاز خریدار به خصوصی است، برای آن که فروشنده اطمینان بیشتری در شروع به انجام کار خود داشته باشد، در خواست پیش پرداختی به میزان ۱۰ یا ۲۰ درصد ارزش کالا را می نماید. زیرا چنانچه خریدار مزبور در حین اجرای قرارداد ناگاه از خرید این وسیله به عللی منصرف شود، فروشنده در فروش آن وسیله به مشتری دیگری دچار مشکلات زیادی خواهد شد و به همین علت در خواست پیش پرداخت می نماید تا از یک  طرف خود پوششی کافی داشته باشد و از طرف دیگر خریدار نیز با این پرداخت تصمیم قاطع خود را به خرید اعلام نموده باشد و به سادگی قادر نباشد از تصمیم قبلی خود انصراف حاصل نماید.
در قراردادهائی که حمل به دفعات مجاز می باشد، معمولاً مبلغ ضمانتنامه پیش پرداخت به نسبت کالای تحویلی کاهش پیدا می کند و پرداخت نیز به نسبت کالای تحویل شده منهای درصدی که از آن پیش پرداخت شده است انجام می پذیرد. بعنوان مثال اگر ماشین آلاتی به ارزش ۱۰۰۰.۰۰۰ مارک خریداری شده باشد و ۲۰ درصد آن پیش پرداخت شود و در حمل اول ۳۰ درصد کل کالا حمل گردد، مبلغی که از بابت این حمل باید پرداخت شود در اصل باید ۳۰۰.۰۰۰ باشد ولی چون ۲۰ درصد آن قبلاً پرداخت شده بنابراین :
۶۰۰۰۰=۲/۰×۳۰۰۰۰۰
۲۴۰۰۰۰=۶۰۰۰۰-۳۰۰۰۰۰
مبلغ قابل پرداخت به مارک خواهد بود.
مدت زمان اعتبار ضمانتنامه پیش پرداخت معمولاً تا زمانی است که قرار داد اجرا گردد و در اعتبارات اسنادی حداقل یک ماه بعد از انقضای سررسید اعتبار خواهد بود.
مبلغ پیش پرداخت بسته به توافق طرفین متغیر بوده ولی معمولاً حدود ۵  تا ۲۵ درصد کل مبلغ اعتبار است.
نکته حائز اهمیت آن است که در بعضی از پروژه ها و یا کارخانه ها دیده می شود که یک قطعه کوچک در راه اندازی آن پروژه و یا آن کارخانه نقش اساسی بازی می کند و ممکن است فروشنده تحویل آن را تا آخرین لحظه تحویل کل کارخانه یا پروژه به تأخیر اندازد؛ لذا چنانچه چنین قطعه و یا نقشه ای تحویل نگردد، ممکن است استفاده از کارخانه دچار اشکال گردد و یا با هزینه زیادی          قابل استفاده باشد. بنابراین در چنین مواردی بهتر است ضمانتنامه پیش پرداخت تا لحظه تحویل کامل پروژه و یا کارخانه مورد قرارداد، قابل کاهش نباشد تا خریدار اهرم کافی جهت کنترل قرارداد در دست داشته باشد.
 
ضمانتنامه: سندي است كه به موجب آن بانک ضمانت انجام تعهدات اشخاص حقوقي و يا حقيقي را كه در رابطه با موضوع ضمانت نامه تحقق مي يابد به عهده مي گيرد و در صورت عدم ايفاي به موقع تعهدات از سوي آنان ، با اعلام ذينفع به بانك، مبلغ ضمانت شده به حساب ذينفع واريز گردد.   ضمانت نامه ريالي
  ضمانت نامه ارزي
ضمانت نامه ريالي:
آشنايي با انواع ضمانت نامه‌هاي ريالي و نحوه صدور آن:انواع ضمانت نامه‌هاي ريالي عبارتند از:ضمانت نامه شركت در مناقصه/مزايده: ضمانت نامه شركت در مناقصه/مزايده عبارت از تعهدي است كه بانك به درخواست شركت كننده در مناقصه/مزايده و به نفع طرفي كه اشخاصي را براي شركت در يك مناقصه/مزايده دعوت كرده است صادر مي نمايد. درصورت كوتاهي برنده مناقصه/مزايده از انجام تعهداتي كه درشرايط مناقصه/ مزايده ذكر گرديده و در پيشنهاد تسليم شده خود به عهده گرفته است، مبلغ تعيين شده در ضمانت نامه به ذينفع پرداخت مي گردد.ضمانت نامه حسن اجراي تعهدات ناشي از قرارداد (حسن انجام كار): ضمانت نامه حسن اجراي تعهدات ناشي از قرارداد عبارت از تعهدي است كه بانك درصورت كوتاهي پيمانكار يا متعهد (مضمون عنه) در انجام درست تعهدات ناشي از قرارداد، و بر اساس اعلام كارفرما به بانك، معادل مبلغ ضمانت نامه، به وي پرداخت نمايد.ضمانت نامه براي استرداد پيش پرداخت: ضمانت نامه براي استرداد پيش پرداخت تعهدي است از سوي بانك جهت پرداخت مبلغ معيني وجه نقد به كارفرما ( ذينفع) درصورت كوتاهي پيمانكار (مضمون عنه) از باز پرداخت وجهي كه به هنگام عقد قرارداد از سوي كارفرما به وي پرداخت شده است.ضمانت نامه استردادكسور وجه الضمان: عبارت است از ضمانت نامه اي كه بانك به استناد قرار داد اصلي بين كارفرما و پيمانكار براي پيمانكار صادر مي كند.كارفرما مكلف است به تناسب پيشرفت كار و بر اساس صورت وضعيت ارائه شده در مقاطع مشخص وجوهي را به پيمانكار پرداخت نمايد و كارفرما علاوه بر ضمانت نامه هائي كه تا اين مرحله دريافت نموده است در هر مرحله پرداخت درصد مشخصي از آن را به منظور اطمينان از حسن اجراي تعهدات كسرو نگهداري مي نمايد تا درصورت تحويل قطعي وعدم وجود نواقص آن را به پيمانكار مسترد نمايد و پس از تحويل موقت، كارفرما ممكن است از پيمانكار ضمانت نامه استرداد كسورات انجام شده را مطالبه كند تا بتواند وجوه انباشته شده از محل كسوراتي كه در هر مرحله پرداخت نگهداري نموده است را به پيمانكار پرداخت نمايد.ضمانت نامه جهت پرداخت حقوق گمركي و ترخيص كالا: ضمانت نامه جهت پرداخت حقوق گمركي و ترخيص كالا ، عبارت است از ضمانت نامه‌اي كه بانك براي ترخيص كالاهاي وارداتي از كشور هاي ديگربه نفع گمركهاي كشور و بنا به تقاضاي وارد كننده كالا صادر مي نمايد. راهنماي نحوه صدور ضمانت نامه ريالي مراحل صدور انواع ضمانت نامه‌هاي ريالي:1- مراجعه متقاضي به شعب يا سايت الكترونيكي بانك و دريافت مدارك زير:- فرم درج مشخصات متقاضيان دريافت تسهيلات مالي و خدمات اعتباري مربوط به اشخاص حقيقي و يا حقوقي (بر حسب نوع متقاضي)- فرم درخواست صدور ضمانت نامه ريالي- فهرست مدارك مورد نياز بانكتبصره- متقاضياني كه در بدو بهره برداري و شروع به كار مي باشند جهت دريافت اين نوع خدمات مي بايد علاوه بر فرمهاي قبلي فرم مخصوص اين نوع متقاضيان را نيز دريافت نمايند.2- متقاضي پس از مطالعه و تكميل فرمهاي دريافتي اقدام به ممهور نمودن فرمها به مهر و امضاء مجاز خود/شركت نموده و آنها را به همراه مدارك مورد نياز بانك در مرحله پذيرش به بانک ارائه مي نمايد.3- افتتاح حساب جاري قرض‌الحسنه نزد شعب بانك توسط متقاضي4- بررسي وضعيت متقاضي توسط بانك4-1- در صورت عدم تصويب تقاضا، موضوع توسط شعبه به صورت کتبي به متقاضي اطلاع داده مي شود.4-2- در صورت تصويب تقاضا، بانک ميزان و نوع تضمين‌ها و وثائق و ميزان سپرده را تعيين و به اطلاع متقاضي مي رساند.5- پس از تامين وثايق، تضمينها و واريز سپرده و ارائه مدارك مرحله انعقاد قرارداد توسط متقاضي، بانک اقدامات لازم را جهت انعقاد قرارداد و صدور ضمانت نامه بعمل مي آورد.6- پس از انعقاد قرارداد، ضمانت نامه ريالي توسط شعب بانک صادر مي گردد.
نكته- در تمامي مراحل فوق متقاضي مي تواند از طريق شعبه از وضعيت تقاضاي خود آگاهي يابد.
ضمانت نامه ارزي:
صدورضمانت نامه ارزي شامل موارد زير مي باشد:1-صدورضمانت نامه ارزي متقابل پيش پرداخت2-صدورضمانت نامه ارزي حسن انجام كار3-صدورضمانت نامه ارزي به نفع بانك توسعه اسلامي
ضمانتنامه های بانکی
         
مقدمه
در تجارت بین المللی، برای خرید کالا یا خدمات، اغلب ارزیابی دقیق توان و قابلیت فنی و مالی فروشنده و یا ارائه کننده خدمات، چندان ساده نیست. همچنین در حین انجام کار و یا پس از عقد قرارداد و گشایش اعتبار اسنادی ممکن است حوادثی رخ دهد که به واسطه آن فروشنده از انجام تعهدات خود خواسته یا ناخواسته کوتاهی نماید. بنابراین خریدار کاملاًَ محق است که جهت حصول اطمینان از حسن اجرای قرارداد توسط فروشنده از او در خواست ضمانتنامه مورد لزوم را بنماید.
 
ضمانتنامه بانکی چیست؟
ضمانتنامه بانکی عبارت است از تعهد غیر قابل برگشت یک بانک به پرداخت وجه مورد ضمانت در صورت عدم ایفای قرارداد توسط یک شخص ثالث. این شخص ثالث فروشنده یا متعهد انجام قرارداد      می باشد. ضمانتنامه معمولاًَ تعهد جداگانه ای است که مستقل از بدهی و یا ملحوظ در قرارداد بین طلبکار و بدهکار اصلی می باشد. تحت شرایط ضمانتنامه بانک ضامن باید وجه ضمانتنامه را با اولین درخواست ذینفع پرداخت نماید. معمولاًَ قوانین کشوری که ضمانتنامه در خاک آن صادر گردیده است، طبق رویه معمول ناظر بر اجرای شروط آن ضمانتنامه است.
 
طرفین ضمانتنامه
طرفین ضمانتنامه به شرح زیر می باشند:
۱- دستور دهنده ( یا متقاضی ضمانتنامه یا ضمانتخواه یا مضمون عنه )    Ordered
۲- بانک ضامن یا صادر کننده ضمانتنامه  Guarantor
۳- بانک صادر کننده ضمانتنامه متقابل  Counter Guarantor      
۴- ذینفع ضمانتنامه یا مضمون له  Beneficiary
 
انواع ضمانتنامه هایی که در تجارت بین المللی کاربرد دارند به قرار زیرند:
۱- ضمانتنامه شرکت در مناقصه یا مزایده  Tender (BID) Bond
۲- ضمانتنامه حسن انجام کار   Performance Bond
۳- ضمانتنامه پیش پرداخت   Advance Payment Guarantee
۴- ضمانتنامه استرداد کسور وجه ضمان   Retention Money Guarantee      
ضمانتنامه شرکت در مناقصه
هنگامی که خریدار، انجام یک کار یا خرید یک نوع کالا را به مناقصه می گذارد، برای آن که مطمئن گردد که شرکت کنندگان در مناقصه پیشنهادات سنجیده ای را ارائه می دهند و واقعاً قصد انجام کار را دارند، از آنها می خواهد که ضمانتنامه ای به همراه پیشنهادات خود ارائه دهند تا پیشنهادات آنها قابل بررسی باشد. دلیل دیگر ضرورت اخذ این نوع ضمانتنامه آن است که بعضی از پیشنهاد دهندگان صرفاً به خاطر از میدان خارج کردن رقبای خود ممکن است قیمتهائی را پیشنهاد نمایند که به هیچ وجه به انجام آن قادر نباشند و لذا چنانچه مناقصه گذارنده احتیاط لازم را بعمل نیاورد، ممکن است نه تنها شرکتی که دارای قابلیت و توانایی کافی نیست، برنده مناقصه (یا مزایده) شود، بلکه مناقصه دهنده را نیز دچار هزینه های اضافی در این زمینه بنماید. بنابراین ضمانتنامه شرکت در مناقصه وسیله ای است که ریسک خریدار را در این مورد پوشش داده و حتی المقدور شرکت کنندگان در مناقصه را از دادن قیمت هایی که از عهده اجرای آن بر نمی‌آیند، برحذر می دارد. ضمانتنامه شرکت در مناقصه دارای مشخصات زیر است:
۱-مبلغ ضمانتنامه معمولاً  یک  تا پنج درصد ارزش کل قرارداد مورد ضمانت می باشد.
۲- دوره اعتبار یا مدت ضمانتنامه تا زمان عقد و امضای قرارداد و یا ارائه ضمانتنامه حسن انجام کار است که معمولاً سه تا شش ماه به طول می انجامد.
بنابر آنچه گفته شد ادعای وجه ضمانتنامه شرکت در مناقصه به علل زیر ممکن است انجام شود:
۱-۲- در صورتی که شرکت کننده پس از برنده شدن از قبول قرارداد خودداری نماید( یعنی از امضای قرارداد فروش یا انجام کار خود داری کند).
۲-۲-  ضمانتنامه حسن انجام کار را پس از عقد قرار داد، ارائه ندهد .
۳-۲-  پیشنهاد خود را قبل از سررسید آن پس بگیرد.
ضمانتنامه حسن انجام کار                                    
ضمانتنامه حسن انجام کار بدین منظور طراحی شده که به خریدار کالا یا خدمات در مورد انجام آن براساس شرایط قرارداد و در زمان مقرر اطمینان کافی بدهد.
بر اساس ضمانتنامه حسن انجام کار، بانک صادر کننده ضمانتنامه متعهد می شود در صورتی که فروشنده تعهدات خود را بر اساس شرایط قرارداد انجام ندهد، با اولین درخواست کتبی خریدار وجه ضمانتنامه را به او یا به حواله کرد او پرداخت نماید. البته باید توجه داشت که متون ضمانتنامه ها از لحاظ میزان و درجه مشروط بودن آن ممکن است مختلف باشد که بعداً به شرح آن خواهم پرداخت شد. مبلغ ضمانتنامه حسن انجام کار معمولاً حدود ۵ تا ۱۰ درصد مبلغ قرارداد می باشد.( مدت اعتبار این نوع ضمانتنامه معمولاً تا زمان تحویل کامل کالا و یا تا زمان راه اندازی نهائی پروژه می باشد ویا پس از راه اندازی آزمایشی کارخانه است و طول زمان مزبور دو سال یا بیشتر است). به دو نکته در مورد ضمانتنامه حسن انجام کار باید توجه مخصوصی بشود:    
الف- سررسید معین: در ضمانتنامه باید سررسید معینی ذکر شود.در صورتی که ذکر زمان مشخص یعنی این که درچه زمانی سررسید ضمانتنامه به پایان می رسد ممکن نباشد، از ذکر عبارات مبهم از قبیل «تا زمان انجام عملیات به نحو رضایت بخش» باید اجتناب گردد. این امر نه تنها ریسک نا محدودی را برای فروشنده ایجاد می کند بلکه مسلماً هزینه زیادی را نیز برای او در بر خواهد داشت.  در ضمن بانک صادر کننده ضمانتنامه نیز تعهد نامحدودی را بدین صورت پذیرفته که علی الاصول مطلوب نیست.
ب- امکان تمدید: در صورتی که قرارداد در زمان معین شده به پایان نرسد، ذینفع ضمانتنامه مسلماً تمایل خواهد داشت تا ضمانتمامه حسن انجام کار را تمدید نماید؛ لذا اینگونه ضمانتنامه ها بهتر است به درخواست ذینفع قابل تمدید باشد. به همین دلیل است که در متون اینگونه ضمانتنامه ها اغلب ذکر
می‌گردد که چناچه بانک صادر کننده ضمانتنامه نخواهد و یا به هر علتی نتواند ضمانتنامه را   تمدید نماید و یا دستور دهنده  اجازه تمدید به او ندهد، بانک موظف است وجه ضمانتنامه را به ذینفع ضمانتنامه و یا به حواله کرد او پرداخت نماید.
ضمانتنامه  پیش پرداخت                  
در بعضی از قراردادها فروشنده درخواست می نماید که درصدی از ارزش کالای مورد قرارداد به صورت پیش پرداخت به او داده شود . به همین  منظور برای آنکه اطمینان کافی وجود داشته باشد که فروشنده در مقابل وجه دریافت شده کالا را تحویل خواهد داد، از او خواسته می شود ضمانتنامه ای در قبال دریافت پیش پرداخت ارائه نماید. هدف از اینگونه پرداختها معمولاً آن است که فروشنده نقدینگی کافی برای خرید مواد و اجزاء مورد نیاز برای ساخت کالا داشته باشد و یا آن که بتواند هزینه حمل و نقل ماشین آلات به محل اجرای پروژه و دستمزد کارگران را پرداخت نماید. در بعضی موارد نیز به علت آن که کالا منحصر بفرد و تنها مورد نیاز خریدار به خصوصی است، برای آن که فروشنده اطمینان بیشتری در شروع به انجام کار خود داشته باشد، در خواست پیش پرداختی به میزان ۱۰ یا ۲۰ درصد ارزش کالا را می نماید. زیرا چنانچه خریدار مزبور در حین اجرای قرارداد ناگاه از خرید این وسیله به عللی منصرف شود، فروشنده در فروش آن وسیله به مشتری دیگری دچار مشکلات زیادی خواهد شد و به همین علت در خواست پیش پرداخت می نماید تا از یک  طرف خود پوششی کافی داشته باشد و از طرف دیگر خریدار نیز با این پرداخت تصمیم قاطع خود را به خرید اعلام نموده باشد و به سادگی قادر نباشد از تصمیم قبلی خود انصراف حاصل نماید.
در قراردادهائی که حمل به دفعات مجاز می باشد، معمولاً مبلغ ضمانتنامه پیش پرداخت به نسبت کالای تحویلی کاهش پیدا می کند و پرداخت نیز به نسبت کالای تحویل شده منهای درصدی که از آن پیش پرداخت شده است انجام می پذیرد. بعنوان مثال اگر ماشین آلاتی به ارزش ۱۰۰۰.۰۰۰ مارک خریداری شده باشد و ۲۰ درصد آن پیش پرداخت شود و در حمل اول ۳۰ درصد کل کالا حمل گردد، مبلغی که از بابت این حمل باید پرداخت شود در اصل باید ۳۰۰.۰۰۰ باشد ولی چون ۲۰ درصد آن قبلاً پرداخت شده بنابراین :
۶۰۰۰۰=۲/۰×۳۰۰۰۰۰
۲۴۰۰۰۰=۶۰۰۰۰-۳۰۰۰۰۰
مبلغ قابل پرداخت به مارک خواهد بود.
مدت زمان اعتبار ضمانتنامه پیش پرداخت معمولاً تا زمانی است که قرار داد اجرا گردد و در اعتبارات اسنادی حداقل یک ماه بعد از انقضای سررسید اعتبار خواهد بود.
مبلغ پیش پرداخت بسته به توافق طرفین متغیر بوده ولی معمولاً حدود ۵  تا ۲۵ درصد کل مبلغ اعتبار است.
نکته حائز اهمیت آن است که در بعضی از پروژه ها و یا کارخانه ها دیده می شود که یک قطعه کوچک در راه اندازی آن پروژه و یا آن کارخانه نقش اساسی بازی می کند و ممکن است فروشنده تحویل آن را تا آخرین لحظه تحویل کل کارخانه یا پروژه به تأخیر اندازد؛ لذا چنانچه چنین قطعه و یا نقشه ای تحویل نگردد، ممکن است استفاده از کارخانه دچار اشکال گردد و یا با هزینه زیادی          قابل استفاده باشد. بنابراین در چنین مواردی بهتر است ضمانتنامه پیش پرداخت تا لحظه تحویل کامل پروژه و یا کارخانه مورد قرارداد، قابل کاهش نباشد تا خریدار اهرم کافی جهت کنترل قرارداد در دست داشته باشد.
ضمانتنامه کسور استرداد وجه الضمان در بعضی از قراردادها مقرر می گردد که مقداری از وجه قرارداد مثلاً ده درصد آن نزد خریدار بعنوان تضمین حسن انجام کار قرارداد تا مدتی باقی بماند. مقاطعه کاران هنگامی که به اجرای کامل قرارداد نزدیک می شوند ممکن است به علل مختلف، نقدینگی کافی برای پایان کار نداشته باشند، لذا از خریدار درخواست می کنند وجه الضمان را به آنها پرداخت نموده و در مقابل آن ضمانتنامه ای تسلیم خریدار نمایند که به آن ضمانتنامه استرداد کسور وجه الضمان می گویند. 
نحوه صدور ضمانتنامه:
بطور کلی ضمانتنامه ها به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم صادر می گردد.
الف: صدور مستقیم Direct: در این روش بانک خارجی ضمانتنامه صادره خود را به دستور متقاضی ضمانتنامه مستقیماً و بدون واسطه برای ذینفع ضمانتنامه ارسال می نماید و لذا بانک دیگری در کشور ذینفع درگیر این موضوع نخواهد بود.(direct guarantee)

فایل : 11 صفحه

فرمت : Word