خلاصه مطالب درسي عربی و نكات كنكوري

جزوه نكته هاي كنكوري عربي 1 و 2

انواع كلمه:

كلمه در زبان عربي بر 3 قسم است: 1- اسم 2- فعل 3- حرف

• اسم: آن است كه به تنهايي در جمله معنا دارند و بدون داشتن زمان در جمله ايفا مي‎شوند. مانند تلميذ- رجل

اسم از لحاظ جنس و تعداد حروف به چهار دسته تقسيم مي‎شوند.

• اسم يا مفرد، مثني، جمع
• اسم يا مذكر، مونث
• اسم يا مجازي، حقيقي
• اسم يا معرفه، نكره

1- اسم مفرد: تنها بر يك نفر، يا يك شيء دلالت مي‌كند مانند: مسلم، كتاب، رجل

مفرد هيچ علامت و نشانه اي ندارند.

2- مثني: (تثنيه): بر 2 نفر يا دو شيء دلالت مي‌كنند علامت آن در عربي (انِ، ينِ) به آخر مفرد مذكر است مانند: طالب                   طالبانِ ، طالبينِ

نكته: هرگاه بخواهيم از اسم مفرد مونث           مثني مونث بسازيم از طريق زير عمل مي‌كنيم:

• ة گرد را از آخر آن حذف مي كنيم.

                  مومنة           مؤمن           مومنت          مومنتانِ- مومنتينِ

• به جاي آن (ت) مي گذاريم.
• سپس علامت مثني را به آخرش مي افزائيم.

3- اسم جمع: بر بيش از 2 ، 3 نفر يا بيشتر دلالت مي‌كنند.

1- جمع مذكر (سالم)

جمع بر 3 نوع است     2- جمع مونث (سالم)

                             3- جمع مكسر (تكسير)

• جمع مذكر (سالم): علامت آن (ونَ – ينَ) به آخر اسم مفرد مذكر.

مانند: مسلم                مسلمونَ – مسلمينَ                   طالب               طالبونَ – طالبينَ

• جمع مونث (سالم): علامت آن (اتِ) به آخر اسم مفرد مونث.

نكته: هيچگاه از مفرد مذكر، جمع مونث ساخته نمي‎شوند.

«طريقه ساختن اسم جمع مؤنث»

• جمع مونث: از مفرد مونث ساخته مي‎شوند

           مجتهدة              مجتهد             مجتهداتِ

بدين ترتيب

• ة گرد را از آخر آن حذف مي كنيم.
• به جاي آن نشانه جمع مونث (اتِ) به آخرش مي افزائيم.

نكته: برخي از كلمات هستند كه با (ات) جمع بسته مي‎شوند اگر با اين وزنها بر جمع مكسر مي باشند.

• جمع مكسر: (تكسير)

وزنهاي جمع مكسر عبارتند از:

• هر كلمه اي كه بر وزن (اَفْعالْ ، فَعُولْ) باشند جمع مكسرند.

نكته: هر كلمه با 3 حرف (ف ، ع ، ل) خلاصه مي‎شوند كه جزء حروف اصلي ناميده مي‎شوند.

حروف زائد: يك يا 2 حرف به 3 حرف اصلي اضافه شوند را حروف زائد گويند.

مانند:

اَشرار                 شرر= شرّ                         ذَنوُبْ                 ذنب

• هر كلمه اي كه بر وزن (فِعالْ) باشند جمع مكسرند.

          عِبادْ               عَبدْ                        قبار               قبر

نكته: دو كلمه اي از قبيل (ايّام – اسماء) اين دو كلمه بر وزن جمع مكسر مي روند اما براي مفرد پيدا كردن طبق (ف . ع . ل) مفردشان بدست نمي آيند كه مفردشان «يوم، اسم» مي‎باشد.

• هر كلمه اي كه بر وزنهاي زير باشند جمع مكسرند.

وزن: «مَفاعِلْ ، مَفاعِيلْ ، اَفاعِلْ ، اَفاعِيلْ ، فَواعِلْ ، فَواعِيلْ ، فُعَلاء»

مثال:  مَساجِدْ ، مكاتيب ، اَكابِر ، اَقارير ، شواعِرْ ، تواريخ ، شُعَراء

مفرد:  مَسْجِدْ  ، مَكْتَبْ  ،  كِبْرْ  ،   قدر  ،   شعر  ،   تاريخ  ،  شِعْر

اسم مذكر، مونث:

• اسم مذكر : بر جنس نر يا مذكر دلالت مي كند، هيچ علامت و نشانه اي ندارند.

مانند : مسلم – علي – تلميذ

• مونث : برجنس زن، يا يكي از نشانه هاي مونث را به خود دارا باشند مونث است.

نشانه هاي مونث عبارتند از:

• ـة گرد در آخر كلمه : شهادة – عالمة – مومنة
• كليه اسمهاي زن : مريم – زينب – …
• هر كلمه اي كه در آخر آن (ي: الف مقصوره) ، (اء : الف ممدوده) ذكر شوند مونث است.

مانند كبري- صغري- موسي- دنيا (دنيي)   ،     زهراء – حميراء – شعيراء

• ت در فعل . در ماضي آخرين حرف، در مضارع به اولين حرف

ذَهَبَ              ذَهَبَتْ                      يَذْهَبُ             تَذْهَبُ

• اعضاي زوج بدن كه عبارتند از:

(يَدْ): دو دست    ،     (رِجْلْ): دوپا    ،    (الاذن): دوگوش    ،     (العين): دو چشم

6- اسامي شهرها و كشورها، قبايل، ايران، طهران، كويت، قريش

7- بيشتر جمع مكسر غيراشخاص: مَدارسْ، مَنازِلْ، مَكاتِبْ

8- كلماتي از قبيل: (شَمْس، نَفْس، الارضْ، حَربْ، بَيت، دار، نار) : مونث اند.

خلاصه مطالب درسي عربی و نكات كنكوري