تحقیق سنجش ميزان رضايتمندي دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي واحد قوچان 

1/1 مقدمه:

دانشگاه به عنوان يك نهاد اجتماعي- فرهنگي يكي از ارزشمند‌ترين منابعي است كه جامعه براي پيشرفت و توسعه در اختيار دارد، اين نهاد به جهت نقش تعيين كننده‌اي كه در توليد دانش (پژوهش)و انتقال دانش (آموزش) دارد به عنوان يكي از شاخص هاي تعيين ميزان توسعه كشورها مد نظر قرار گرفته است.

همانطور كه مي‌دانيم جوانان در مقطع پيش دانشگاهي تلاش زيادي براي ورود به دانشگاه مي‌كنند و شايد بتوان گفت كه يكي از آمال و آرزوهاي جوانان امروزي ورود به دانشگاه مي‌باشد با ورود جواناني كه با اميد و آرزو به دانشگاه راه يافته‌اند اگر تلاش كنيم كه رضايتمندي اين دانشجويان تازه وارد را بطور نسبي فراهم كنيم مي‌توان انتظار داشت كه اين دانشجويان بعد از فراغت از تحصيل تعهد داشته بيشتري نسبت به شغل ، زندگي، ديگران درآينده داشته باشند زيرا زمانيكه افراد تعهد داشته باشند ديگر رشوه خواري، رياكاري، دروغ‌گويي براي رسيدن به اهداف خوب يا بد، فقر فرهنگي ، بي سوادي جوانان تحصيل كرده، … وجود نخواهد داشت . بر اساس نظريه تسري Spill-over Theory رضايت از يك بخش از زندگي بروي رضايت از بخشهاي ديگر زندگي مؤثر است.

(از كمپ، 278:1369)

مثلا در اين تحقيق زمانيكه دانشجويان از تحصيل راضي باشند از حوزه‌هاي ديگر زندگي اقتصادي ، اجتماعي ، فرهنگي، سياسي نيز راضي خواهند بود.

2/1 طرح مساله:

دانشگاه مكاني فرهنگي و اجتماعي مي‌باشد و هر ساله جمع كثيري از جوانان براي گذراندن تحصيلات عاليه وارد آن مي‌شوند و هر يك از اين جوانان با در نظر داشتن اهداف خاص خود (ارتقاء سطح علمي، كسب شغل بهتر، رندگي بهتر ، گرفتن مدرك،…)به اين مكان مقدس قدم مي‌گذارند.

اكنون با ورود اين جوانان با نشاط و اميدوار به آينده و همچنين علاقمند به تحصيل مسئوليت سنگيني به عهده مسئولين دانشگاه مي‌باشد ، از اين جهت كه اين مسئولين محترم بايد از پرسنل و اساتيد متعهد و كارآمد بهره گيرند، زيرا اين دو قشر تماس بيشتري را با دانشجويان كه آينده سازان جامعه هستند دارند، كه توجه بيشتر اين تحقيق به نقش اساتيد متمركز است آنچه از يك استاد وظيفه شناس و شايسته انتظار مي‌رود اين است كه بكوشد از ناكاميهاي درسي دانشجويانش جلوگيري كند و آنها را علاقمند به تحصيل،مطالعه، پژوهش سازد.

همانطور كه مي‌دانيم دانشجويان اغلب در سن جواني به تحصيل مي‌پردازند و دوران جواني بسيار حساس مي‌باشد زيرا پايه‌هاي شخصيتي افراد در اين دوران شكل مي‌گيرد فردي كه مشغله ذهني جز تحصيل نداشته باشد و تحصيل دانشجو با رضايت باشد البته كه اين فرد در تحصيل موفق‌تر خواهد بود و آيندۀ تضمين شده‌تري نسبت به ديگران دارد زيرا در آرامش به سر مي‌برد و اين دانشجويان مسلماً در آينده فرد مفيد و شايسته‌اي براي خود، خانواده وجامعه خواهند بود.

در مصاحبه اكتشافي كه با چند تن از اساتيد و دانشجويان انجام داديم به نظر مي‌رسيد كه مقداري نارضايتي در بين دانشجويان وجود دارد به دلايلي همچون عدم وجود امكانات مختلف ، عدم وجود كاركنان دلسوز و متعهد ، هزينه‌هاي سنگين دانشگاه آزاد، عدم وجود اساتيد با تجربه و با انگيزه ، تبعيض اساتيد بين دانشجويان ، وجود مقررات آموزشي نامناسب ، … بخاطر عدم نظارت و دقت كافي مسئولين كه موجبات نارضايتي دانشجويان را فراهم مي‌كند.

بنابراين رضايت عبارت است از: حالت خوشايندي است كه بخاطر فاصله كم انتظارات با واقعيت ، ارضاي نياز حاصل مي‌شود و دست يابي به هدف در موقعيت‌هاي مختلف براي فرد حاصل مي‌شود. كسب سعادت در زندگي به عنوان هدف والاي وجود انساني تلقي شده است كه باعث رشد و شكوفايي و پيشرفت انسان مي‌شود، و بالعكس عدم كسب سعادت اغلب به عنوان مانعي در راه انجام وظايف فرد تلقي مي‌شود، همانگونه كه ذكر شد رضايت از زندگي بازتاب توازن ميان آرزوهاي فرد و وضعيت فعلي او مي‌باشد. (كمبل و ديگران 1976 به نقل از اينگلمارت 1373 ص 244)

به عبارتي هر چه فاصله بين سطح آرزوهاي فرد و وضعيت فعلي وي بيشتر گردد رضايتمندي كاهش مي‌يابد و بالعكس هر چه فاصله بين سطح آرزوهاي فرد و وضعيت فعلي وي كمتر گردد رضايتمندي افزايش مي‌يابد.

بنابراين در اين پژوهش اولا درپي سنجش ميزان رضايت دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي- واحد قوچان ثانياً مي‌كوشيم كه عوامل مؤثر بر اين امر را بيابيم.

3/1 اهميت و ضرورت تحقيق

رضايت حالت خوشايندي است كه بخاطر دست‌يابي به هدف در موقعيت‌هاي مختلف به فرد دست مي‌دهد. رضايت انواع مختلفي دارد كه عبارتند از رضايت از زندگي خانوادگي، رضايت از زندگي زناشوئي، رضايت از وضعيت اقتصادي ، رضايت از خود، رضايت مشتري ، رضايت كارگر، رضايت كافرما، رضايت از محل زندگي، رضايت مردم از سازمانهاي اداري رضايت مشتركين (از شركت برق، آب، گاز، تلفن)رضايت از شغل ، رضايت از درآمد و رضايت از تحصيل كه ما بنا به دلايل زير درصدد بر‌آمديم تا تحقيقي در مورد رضايت دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي- واحد قوچان از تحصيل انجام دهيم:

همانطور كه مشهود است عده زيادي از جمعيت كشور را جوانان تشكيل مي‌دهند تعداد نسبتا زيادي از جوانان ايراني را دانشجويان تشكيل مي‌دهند واين جوانان هستند كه بايد فرداي كشور را به آنها سپرد و اين امر زماني تحقق پيدا مي‌كند كه دانشجويان از وضعيت تحصيلي خود راضي باشند كه اين رضايت از تحصيل هم براي دانشجو و هم براي جامعه ضرورت دارد. اما اگر رضايت در اين سن جواني و دوران دانشجويي براي دانشجو فراهم نشود آثار سوء فراواني در سطح خرد، ميانه، كلان خواهد داشت.

در سطح خرد

افزايش تنش ، مشكلات رفتاري ، نااميدي ،اضطراب ، افسردگي و … از جمله آثار منفي نارضايتي از تحصيل مي‌باشد.

به عنوان مثال فردي كه تصميم دارد تمام سعي و تلاش خود را در دانشگاه بكار گيرد و سخت درس بخواند و در راستاي همين هدف نيز گام بر مي‌دارد بعد مشاهده مي‌كند افرادي كه به درس كمتر توجه كرده‌اند ، كمتر در كلاس حاضر شده‌اند و … با استفاده از طرح دوستي با استاد نمره‌شان بالاتر يا مانند فرد اول مي‌شود در اينصورت اگر آن دانشجو از نظر روحي حساس باشد ممكن است كه افسرده و نااميد از عدم پاداش در مقابل زحمتهايش سركوب شود.

در سطح ميانه

نيز پيامدهايي چون كاهش روحيه مشاركت جويي، همكاري و  تعاون ، عدم اعتماد و … را در پي دارد.

مثلا دانشجويي كه از وضعيت تحصيلي خودناراضي باشد ديگر انگيزه‌اي ندارد همانطور كه مشاهده مي‌شود بعضي اوقات چند دانشجو با هم يك تحقيق را انتخاب مي‌كنندو در نهايت فردي كه علاقمندتر و با انگيزه‌تر از بقيه است ممكن بيشتر كار تحقيق را انجام دهد و بقيه فقط در نمره گرفتن شريك باشند در اين صورت دانشگاه كه يك مكان اجتماعي شدن است دانشجويان مشاركت را در كار گروهي نمي‌‌آموزند پس يك مشكل كاهش روحيه مشاركت جويي به جامعه تحميل مي‌شود.

درسطح كلان

نيز  پيامدهايي چون انواع مفاسد وانحرافات (بزهكاري) و درنهايت زمينه ساز مشكلات درجامعه خواهد بود.

به عنوان مثال زمانيكه دانشجويان ازتحصيل خود ناراضي باشند در آن صورت مشاهده مي‌شود كه گاهي اوقات مثلا بعضي از دانشجويان يك تحقيق مشابه تحقيق خود(از دانشجويان ديگر، دانشگاههاي ديگر، …)‌كپي مي‌كنند و به استاد تحويل مي‌دهند اين عمل دانشجو يك نوع تقلب محسوب مي‌شود. بنابراين شناسايي و ريشه‌يابي عواملي كه در متغير رضايت تاثير( مثبت و منفي) مي‌گذارد ما را در جهت پيشبرد اهداف كوتاه‌مدت و درازمدت ياري خواهد كرد.

4/1 اهداف تحقيق

الف- 4-1- هدف كلي

هدف اساسي اين پژوهش پاسخگويي به سوال اساسي تحقيق تحت عنوان سنجش ميزان رضايت دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي‌– واحد قوچان در سال 85-1384 از تحصيل و بررسي عوامل موثر بر آن مي‌باشد

تحقیق سنجش ميزان رضايتمندي دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي واحد قوچان