کارآموزی صنایع غذایی كارخانه زمزم گرگان

-1- مقدمه

2-1-1- معرفي كارخانه زمزم گرگان

شركت زمزم گرگان در تاريخ 26/4/1352 تاسيس و تحت شماره 346 در اداره ثبت شركت‌ها به ثبت رسيده و در حال حاضر شركت زمزم گرگان يكي از شركت‌هاي گروه صنايع آشاميدني و تحت پوشش سازمان صنايع غذايي و آشاميدني بنياد مستضعفان انقلاب اسلامي مي‌باشد.

شركت زمزم گرگان در سال 1352 فعاليت خود را با يك خط توليد نوشابه‌هاي غير الكلي گازدار در ظروف شيشه أي 284 سي سي در گردش آغاز نموده و در حال حاضر با در اختيار داشتن يك خط توليد نوشابه در ظروف يكبار مصرف PET در سايزهاي 300،500 و 1500 سي سي به فعاليت خو د ادامه مي‌دهد.

شركت زمزم گرگان با ظرفيت توليد سالانه 45 ميليون ليتر انواع نوشابه‌هاي غير الكلي ( كولا، پرتقالي، ليموئي) سودا، نوشابه‌هاي رژيمي در انواع طعم ها، دوغ و آب آشاميدني يكي از بزرگترين توليد كننده‌هاي انواع نوشابه غير الكلي گاز دار در گروه صنايع آشاميدني بوده و داراي بيشترين تنوع توليد در سطح گروه مي‌باشد.

شركت زمزم گرگان علاوه بر دارا بودن پروانه‌هاي استاندارد توليد محصول، داراي گواهينامه استاندارد مديريت كيفيت ISO 9001-2000 و استاندارد مديريت زيست محيطي ISO 14001 و استاندارد سلامت محصول HACCP نيز مي‌باشد قابل ذكر است كه شركت زمزم گرگان در 8 كيلومتري جاده ي گرگان- مشهد واقع شده است.

2-1-2-محصولات توليدي شركت زمزم گرگان

محصولات شركت زمزم گرگان عبارتند از:

1-نوشابه گازدار پرتقالي

2-نوشابه گاز دار پرتقالي بدون قند

3-نوشابه گاز دار كولا

4-نوشابه گاز دار كولا بدون قند

5-نوشابه گاز دار ليموئي

6-نوشابه گاز دار ليموئي بدون قند

7-دوغ گاز دار بدون چربي

8-دوغ بدون گاز و بدون چربي

9-آب آشاميدني و…

قابل ذكر مي‌باشد كه انواع نوشابه گاز دار (پرتقالي، كولا، ليموئي و دوغ) در شيشه ي 284 سي سي و بطري پت 300 سي سي و 1، 5/1 و 2 ليتري و انواع بدون قند و آب آشاميدني در بطري پت توليد مي‌شود.

2-2-تاريخچه

2-2-1- تاريخچه ي نوشابه سازي در جهان

تاريخچه نوشابه سازي اساساً به زماني بر مي‌گردد كه بشر علاوه بر مصرف آب آشاميدني مي‌توانست از افزودن موداي چون طعم دهنده‌ها و شيرين كننده‌ها به آب، شربت‌هاي متعددي را تهيه كند. گر چه تاريخ پيدايش آن به درستي روشن نيست ولي تصور مي‌رود ابتدا در خاور ميانه به ويژه در نواحي جنوب ايران روش هايي براي تهيه آن موجود بوده است. ايراني‌ها از 2500 سال پيش روش هايي براي حرارت دادن نيشكر و تهيه ي كارامل در خوزستان ابداع كرده بودند و با رقيق كردن آن شربت هايي درست مي‌كردند كه بيشتر مصارف درماني داشت. شايد بتوان گفت كه نيشكر سوخته جزء اولين نوشابه هايي باشد كه حاوي كارامل و شكر است استفاده از گاز كربنيك در آبهاي معدني و تلاش براي تهيه مصنوعي آن به قرن شانزده ميلادي در اروپا بر مي‌گردد كه شروعي براي گسترش نوشابه سازي در دنيا محسوب مي‌شود ولي گسترش استفاده از آن عملاً از سال 1865 آغاز شده است.

تهيه و توليد نوشابه‌هاي غير الكلي گاز دار بصور بهداشتي و در بسته بندي مطمئن نخستين بار توسط جان پمبر تون در شهر آتلانيا در سال 1886 جامه عمل پوشيد نام محصول كوكا كولا و فروش آن 6 بطري در روز بود و اكنون پس از گذشت بيش از صد سال نوشابه‌ها در انواع مختلف و روزانه چند صد ميليون بطري در سراسر جهان عرضه مي‌شود.

2-2-2- تاريخچه نوشابه سازي در ايران

سابقه نوشابه سازي به معناي جديد آن به سال 1331 بر مي‌گردد. در اين سال شركت زمزم محصول توليدي خود را به نام پپسي كولا به بازار عرضه كرد. قبل از اين تاريخ نوشابه‌هاي گاز دار سنتي نظير ليمو ناد و غيره اغلب بصورت غير بهداشتي تهيه و به بازار عرضه مي‌شد. و در سال 1333 كارخانه كوكا كولا و در سال 1334 شركت ساسان تاسيس شد كه محصولات توليدي را به نام كانادا دراي و سوپر كولا به بازار عرضه كردند نوشابه‌هاي ديگر مانند اسو، شوشپس، آلپاين و فانتا نيز به بازار عرضه شدند كه پس از مدتي با تعطيل و يا در دو كارخانه زمزم و ساسان ادغام گرديدند.

همانطور كه ذكر گرديد حدود 50 سال پيش اولين كارخانه نوشابه سازي در ايران آغاز به كار كرد مصرف نوشابه‌هاي گاز دار بعد از انقلاب در داخل كشور به سرعت بالا رفت و نزديك به دو برابر شد. در سال 1356 توليد نوشابه در سطح كشور حدود 7/1 ميليارد بود كه اين رقم در

فهرست مطالب

2-1- مقدمه. 1

2-1-1- معرفي كارخانه زمزم گرگان.. 8

2-1-2-محصولات توليدي شركت زمزم گرگان.. 8

2-2-تاريخچه. 9

2-2-1- تاريخچه ي نوشابه سازي در جهان.. 9

2-2-2- تاريخچه نوشابه سازي در ايران.. 10

2-2-3-آمار توليد نوشابه در ايران.. 11

2-3- اهميت مصرف نوشابه. 11

2-4- فن آوري و مراحل توليد نوشابه‌هاي گاز دار. 12

2-4-1-تهيه مواد اوليه مصرفي در نوشابه سازي.. 12

2-4-2- ساخت شربت نوشابه. 17

2-4-3- اختلاط شربت آب، و گاز …… 17

2-4-4-پر كردن و بسته بندي.. 18

2-5- خط توليد.. 18

2-5-1-مراحل و واحدهاي اصلي توليد نوشابه 284 سي سي (نوشابه شيشه أي). 18

2-5-1-1 فلوچارت توليد نوشابه در بطري شيشه اي.. 24

5-2-توليد نوشابه در بطري‌هاي پت (PET ). 25

2-5-3 توليد دوغ.. 27

2-5-4-توليد آب آشاميدني.. 27

2-6-تاسيسات و تجهيزات جانبي كارخانه. 27

2-6-1-طرح كارخانه نوشابه سازي.. 27

2-6-2-تصفيه خانه ي آب: 28

2-6-2-1-احياء تانك زغال اكتيو. 30

2-6-2-2- سرويس تانك ها 30

2-6-2-3- احياء تانك زرين.. 31

2-6-2-4-آزمايشات تصفيه خانه آب… 31

2-6-2-4-1 آزمايشات صورت گرفته بر روي آب تانك واكنش، شن و زغال: 31

2-6-2-4-2-آزمايش صورت گرفته بر روي آب تانك زرين.. 32

2-6-3- عصاره خانه. 33

2-6-3-1-دستور العمل و مراحل ساخت شربت و عصاره. 33

2-6-3-2-دستور العمل تعيين بومه عصاره و شربت… 34

2-6-3-3-تركيبات انواع نوشابه. 35

2-6-4-واحد توليد گاز …… 36

2-6-5-انبار، ديگ بخار. و سرد خانه كارخانه. 36

2-6-6-تصفيه خانه ي فاضلاب (سيستم سپتيك). 37

2-6-6-1-آزمايشات انجام گرفته در واحد سپتيك: 38

2-6-2-نماي سيستم تصفيه ي فاضلاب: 39

2-7-كنترل كيفي و آزمايشات آن: 40

2-7-1-آزمايشات صورت گرفته بر روي مواد اوليه. 40

2-7-2-آزمايشات صورت گرفته حين توليد (پروسه توليد). 41

2-7-4-آزمايشات ميكروبي.. 44

2-8-نتيجه گيري.. 45

2-9- جداول.. 45

2-10 اشكال: 50

2-11-منبع و ماخذ.. 55

فهرست جداول

جدول 1: حداكثر مجاز ناخالصي‌هاي آب مصرفي در نوشابه‌سازي……………………………… 42

جدول 2: ويژگي‌هاي انواع نوشابه‌هاي گازداز ………………………………………………………… 43

جدول 3: جدول تصجيح حرارتي بريكس خوانده شده از روي بريكس سنج …………………..

فهرست اشكال

شكل 1: نمايي از شركت زمزم گرگان…………………………………………………………………… 48

عكس شماره 1-شركت زمزم گرگان……………………………………………………………………. 49

عكس شماره 2- بطري شوي………………………………………………………………………………. 50

عكس شماره 3- نمايي تصفيه خانه آب…………………………………………………………………. 50

عكس شماره 4- ديگ بخار…………………………………………………………………………………. 51

عكس شماره 5- نمايي از سيستم فاضلاب……………………………………………………………. 51

عكس شماره 6- دستگاه ليبل زني………………………………………………………………………. 52

عكس شماره 7- نماي جلوي بطري شوي……………………………………………………………… 52

عكس شماره 8- دستگاه پركن……………………………………………………………………………. 53

کارآموزی صنایع غذایی كارخانه زمزم گرگان