مقاله کامل پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان نوعی بیماری است. در این بیماری بافت سخت دندان (مینا و سپس عاج) در اثر ترشح اسید از باکتری‌های پوسیدگی زا (عمدتاً استرپتوکوک موتان) مواد معدنی کلسیم و فسفر را ازدست داده و به تدریج از بین می‌روند. پوسیدگی دندان مرحله غیر قابل برگشت در فرایند حل شدن مواد معدنی مینا توسط اسید محسوب شده و درمان آن تنها از راه جایگزینی بافت سخت از دست رفته دندان با مواد ترمیمی دندانپزشکی امکان‌پذیر می‌باشد. اگر پوسیدگی تاج دندان به موقع متوقف و جایگزین نشود و پوسیدگی به ریشه دندان برسد نیاز به درمان ریشه (RCT یا عصب کشی) می‌باشد و در موارد شدیدتر ممکن است حتی نیاز به خارج کردن یا اصطلاحا کشیدن دندان باشد.
گرچه پوسیدگی [دندان] یکی از رایج‌ترین مشکلات بر روی این سیاره است، اما رابطه پیچیده میان رژیم غذایی [بیمار] و بروز و ظهور حفره‌های دندانی، هنوز کاملاً شناخته نشده است. پوسیدگی‌ها توسط [باکتری] استرپتوک موتانس بر روی دندان بوجود می‌آیند.
محل هاي شایع پوسیدگی:
پوسیدگی تمام سطوح دندان را یکسان مبتلا نمیکند بلکه بعضی ازسطوح دندانها به علت وضعیت خاصی که دارند بیشتر دچار پوسیدگی میشوند.این سطوح عبارتند از:
شیارهاي سطح جونده:سطح جونده دندان هاي آسیاشیارهاي باریک و عمیقی دارد که محیط مناسبی برايزندگی و رشد میکروب ها فراهم نموده و دندان از این محلدچار پوسیدگی می گردد. این امر بخصوص در مورددندانهاي آسیا بیشتر رخ م یدهد و باعث پوسیدگی زودرس آنها میشود.
سطوح بین دندانی:این ناحیه نیز به دلیل عدم نفوذموهاي مسواك قابل تمیز کردن نیست بنابراین از نواحی مستعد پوسیدگی و بیماري لثه بشمار میآید.
طوق دندان یا ناحیه اتصال لثه با دندان: تجمع
میکروبها معمولاً در این ناحیه باعث بیماري لثه نیزمیشود.
نشانه هاي پوسیدگی:وقتی دندانی دچار پوسیدگی میشود، ممکن است یک یا چند مورد از علامت هاي زیر را داشته باشد:
تغییر رنگ میناي دنداندر محل پوسیدگی مینا قهوهاي یا سیاهرنگ می شود.
سوراخ شدن دندان در محل پوسیدگیگاهی میزان این تخریبکم است و فقط با معاینه دقیق مشخص میشود و گاهی مقدار زیادياز دندان از بین میرود، به طوري که شخص فکر میکند دندان او شکسته است.
حساس بودن یا درد گرفتن دنداندر موقع خوردنغذاهاي سرد، گرم، ترش و شیرین.
حساس بودن یا درد گرفتن دندان وقتی که دندانها راروي هم فشار میدهیم.
بوي بد دهان میتواند به علل مختلف ایجاد شود که یکی از علتهاي آن پوسیدگی دندانها است.
گیر کردن مواد غذایی بین دندانها و پاره شدن نخدندان پوسیدگی بین دندانی میتواند باعث گیر کردنمواد غذایی بین دندانها و پاره شدن نخ دندان هنگاماستفاده شود.
پوسیدگی دندان چرا و چگونه ایجاد می شود؟علل مختلفی براي ایجاد پوسیدگی مطرح شده است امابطور کلی چهار عامل اصلیمیکروب ها، مواد قندي، مقاومت شخص و دندانو زمان در ایجاد پوسیدگیدندان نقش دارند.
براي پیشگیري از ایجاد هر بیماري باید علل ایجاد کنندهآن بیماري را بشناسیم. در مورد پوسیدگی دندان و پیشگیري از آن نیز لازم است ابتدا با عوامل ایجاد کنندهآن آشنا شویم. بسیاري از افرادي که براي درمان هاي دندانپزشکی مراجعه می کنند، در پاسخ به اینکه چرا دندان هایشان خراب شده است به مسئله ارث و جنس دندان اشاره میکنند. روشن است که خوبی جنس دندان در دوام آن مؤثر است با این حال عوامل دیگري همدخالت دارند.
میکروب هاي ایجاد کننده پوسیدگی دندان: در دهان هر فردبطور طبیعی انواع و اقسام میکروب ها وجود دارد ولی همه میکروبهاي موجود در دهان، پوسیدگی را به وجود نمیآورند. وقتی مدتی دندان تمیز نشود، میکروب ها بر روي دندان لایه اي را تشکیل میدهند که پلاك میکروبی نام دارد. پلاك میکروبی لایه نرم و غلیظی است کهاز مقدار زیادي باکتری هاي مختلف و سلول هاي موجود در دهان تشکیل می شود و چنان بر سطح دندان می چسبد که به آسانی با آب شستهنمیشود. هر چه زمان بیشتر میگذرد، انواع مختلفی از میکروبها واردپلاك میکروبی میشوند و بیماریزایی آن را بیشتر می کنند.
ذکر این نکته لازم است که پلاك میکروبی با رسوب نرم سفیدي کهروي دندان مینشیند و قابل دیدن میباشد، متفاوت است. این رسوبات سفید رنگ به آسانی با آب شسته میشود ولی پلاك میکروبی قابل دیدن نیست و بیرنگ است.
پلاك میکروبی در صورتی قابل مشاهده است که آن را با مواد رنگی مخصوصی رنگ کنیم. براي نشان دادن پلاك میکروبی از قرص هاي رنگی که قرص آشکار کننده پلاك میکروبی نام دارد استفاده میشود.براي از بین بردن پلاك میکروبی باید با دقت و حوصله دندان رامسواك کرد.
آثار مخرب پلاك میکروبی دهان:
وقتی پلاك روي دندان تشکیل میگردد، رنگ طبیعی و شفاف دندان عوض میشود.
پلاك سبب پوسیدگی دندان میشود.
پلاك باعث بیماري لثه و سایر بافتهاي نگهدارنده دندان میشود.
پلاك تبدیل به جرم سخت اطراف دندان میگردد.
مواد قندي چگونه باعث پوسیدگی دندان می شود؟تقریباً همه مردم میدانند که مواد قندي دندان ها را خراب می کند. میکروب هاي موجود در پلاك میکروبی از قندموجود در غذاها استفاده کرده و آنرا به اسید تبدیل می کنند. این اسید میناي دندان را حل کرده و پوسیدگی آغاز می شود. ولی آیا می توانیم قند را از غذاي روزانه خودحذف کنیم؟ مصرف مواد قندي براي سلامت دندان ها ضرردارد. هرچه این مواد بیشتر مصرف شوند، تعداد دفعات مصرف آنها زیادتر شود، چسبنده تر باشند و از نوع قندساکاروز (قندمعمولی) باشند، پوسیدگی بیشتر ایجاد می کنند. بنابراین باید گفت گرچه نمیتوان مواد قندي رابکلی از غذاي روزانه حذف کرد اما میتوان با استفاده از راه هاي گوناگون اثر زیان آور آنها را کاهش داد.
زمان و سرعت ایجاد پوسیدگی: پوسیدگی دندان دریک لحظه و یک روز انجام نمیشود، بلکه مدت زمانی لازم است تا مینا حل شده و بافت نرم مینا از بین برود تحقیقات نشان داده است که بعد از خوردن غذا و رسیدن مواد قندي به میکروب هاي پلاك 2 تا 5 دقیقه طولمیکشد تا اسید ایجاد شود. در طی مدت 10 دقیقه میزان اسید به حداکثر مقدار خود میرسد سپس 20 تا 60 دقیقه در همان حال باقی میماند و بعد از آن به تدریج به حال عادي برمیگردد.با هر بار خوردن، محیط پلاكمیکروبی، اسیدي میشود و تا این محیط اسیدي به
حالت عادي برگردد، با خوردن مجدد، محیط دهان دوباره اسیدي میگردد. به این ترتیب دندان ها دچار پوسیدگی میشود. اگر کودکی 9 مرتبه در روز آشامیدنی شیرین مصرف کند پس از مدتی لکه هایی بر روي دندان هایش پیدا میشود که نشانه شروع پوسیدگی است. بطور کلی پوسیدگی دندان بیشتر بیماري نوجوانان است، یعنی دندان ها معمولاً بلافاصله بعد از بیرون آمدن بیشتر خرابمیشوند، تا در سنین بالاتر که مدتی از حضورشان دردهان گذشته است. بنابراین اهمیت مراقبت و نگهداري از دندان ها در این سنین کاملا مشخص می گردد.
مقاومت شخص و دندان: مجموعه اي از عوامل دفاعی در دهان هر شخص وجود دارد که در برابر ایجاد پوسیدگی مقاومت میکند. وضعیت بزاق دهان و سلول هاي موجود در آن، شکل و فرم دندان، طرز قرارگیري دندانها، جنس ونظایر اینها تا حدودي در میزان پوسیدگی تأثیر دارند،علاوه بر این برخی از مردم در برابر عوامل مخرب مقاومت بیشتري نشان میدهند. مقاومت شخص ممکن استارثی، مادرزادي و یا اکتسابی باشد. همچنین مقاومت ممکن است همیشگی یا موقتی باشد. با این وجود از نظرمحققین دو عامل اصلی یعنی میکروبها و مواد قندي، مهمترین عوامل ایجاد کننده پوسیدگی هستند. البته راه هایی براي مقاوم کردن ساختمان دندان وجود دارد.
یکی از این راه ها، رساندن فلوراید به دندانها است. فلوراید مقاومت دندان ها را در برابر پوسیدگی افزایش میدهد.
منابع:
http://scienceweblog.mihanblog.com/page/2
http://jdm.tums.ac.ir/browse.php

فایل : 6 صفحه

فرمت : Word