مقاله کامل قارچ شماره 7

قارچ صدفي دينگري:
Pleurotus sajor-caju (Fr.) sunger
اين قارچ را اولين بار جانديك و كاپور (1976) در هندوستان جمع آوري و از آن كشت خالص تهيه كردند . سپس روشهاي كشت موفقيت آميز آن در بخش قارچشناسي و بيماريهاي گياهي انستيتو تحقيقاتي كشاورزي هندوستان دهلي نو مورد بررسي قرار گرفت .(شكل 2-5) در مقايسه با ساير گونه هاي خوراكي پلوروتوس ، اينگونه بسيار مناسب و مرغوب تشخيص داده شد . اين قارچ به علت رشد آسان و باردهي عالي وشكل و مزه خوب بسرعت به صورت يك گونه تجاري در بسياري از كشورها بخصوص آسياي جنوب شرقي مورد بهره برداري قرار گرفت . قارچ خصوصيات بيولوژيكي ذيل را داراست :
اين گونه در روي بسياري از مواد سلولزي حاصل از بقاياي گياهي مزارع رشد مي كند .
به تهيه كمپوست كامل از بقاياي گياهي نياز ندارد و تنها نرم كردن كلش يا كاه براي توليد قارچ كفايت مي كند .
مي توان آن را در داخل جعبه ها ، كيسه هاي نايلوني و تورهاي پلاستيكي ، سبدها ، قفسه ها ، طبقه ها و غيره كشت داد .
مرحله پنجه دواني قارچ P.sajor- cajo خيلي سريع است واولين توليد محصول را مي توان پس از دو هفته برداشت كرد.
نيازي به خاك پوششي نيست .
مي توان در دامنه وسيعي از حرارت (22 تا 28 درجه سانتيگراد ) آن را كشت داد.
مقدار توليد محصول درواحد سطح بسيار عالي و بالاست .
الف: خصوصيات بيولوژيك :
مرفولوژي:
قارچ صدفي هندي در هواي گرم ، نرم و سفيد رنگ ، و در هواي سرد خاكستري رنگ است . ( شكل 3-5) پايه كلاهك معمولا خيلي كوتاه ، و رنگ آن نيز مانند رنگ كلاهك است . كلاهك در زمان جواني شبيه باد زن است . اما بتدريج شكافهاي عميق برداشته و تشكيل قسمتهاي مستقلي را مي دهد . به گونه اي كه قارچ به شكل خوشه اي به نظر مي رسد . كلاهك معمولا كود است . اما در جاهايي كه گاز كربنيك (co2) زياد باشد ، شكل قيف دهان گشاد را بخود مي گيرد .
در قسمت زيرين كلاهك تيغه هاي متعدد بلند ، متوسط كوتاه و خيلي كوتاه به صورت متناوب تشكيل مي شود ، كلاهك به طرف پايه آن قرار دارند . چهار بازيد يواسپور بر روي هر
بازيديوم مشاهده مي شود . درحالي كه در گونه Agaricus bisporus دو بازيد يواسپور روي هر بازيديوم قرار دارد .
چرخه زندگي
اين قارچ د رموقع بلوغ تعداد زيادي اسپور توليد مي كند كه به طور متناوب آزاد مي شوند . اين اسپورها از طريق باد پخش شده و در روي ساپستريهاي مناسب جوانه مي زنند و ميسليوم اوليه را به وجود مي آورند . سلولهاي ميسليوم اوليه فقط يك هسته دارند . تلاقي بين دو ميسليوم اوليه حاصل از دو اسپور مختلف ، ولي سازگار منجر به توليد ميسليوم ثانويه مي شود . هر سلول ميسليوم ثانويه دو هسته دارد . ميسليوم ثانويه بسرعت رشد كرده و گرههاي اوليه را بوجود مي آورد . پلوروتوس يك قارچ هتروتاليك است . بنابراين تلاقي ميان دو هيف مختلف و جداگانه از دو اسپورسازگار متفاوت براي تشكيل اندام باردهي قارچ ضروري است .
احتياجات غذايي:
در طبيعت اغلب گونه هاي پلوتوروس ، روي اندامهاي زنده و يا مرده گياهي كه از نظر مواد غذايي و ويتامينها فقريند ، رشد مي كند . براي رشد ميسليوم و توليد اندام باردهي قارچ معمولا از مواد غذايي موجود در تركيبات ليگنين ـ سلولزي استفاده مي كنند . البته افزون ساير مواد غذايي به محيط كشت و تكميل آن يا استفاده از موادي چون پروتئين ، آرد ، سويا، سبوس گندم و برنج ، نيترات سديم و يا نيترات كلسيم ، باعث تسريع در رشد قارچ و افزايش كيفي و كمي محصول شده است .
شرايط زست محيطي مناسب:
در بين عوامل فيزيكي ، درجه حرارت تاثير كمتري داشته و قارچ مي تواند رنج وسيعي از تغييرات درجه حرارت را تحمل كند . در طي مرحله پنجه دواني بسته به گونه قارچ بايد در حرارت بين 20 تا 30 درجه سانتيگراد ثابت نگه داشه شود.
درگونه P.sajor-cajo بهترين درجه حرارت براي رشد ميسيليوم 25 درجه سانتيگراد است .تشكيل اندامهاي باردهي د رحرارت 15 تا 25 درجه سانتيگراد و بيشترين ميزان آن در حرارت 22 تا 26 درجه سانتيگراد است . در گونه p. ostreatus درجه حرارت بهينه براي تشكيل اندام باردهي در حدود 16 درجه سانتيگراد است . غلظت بالاي c02 موجب تحريك رشد ميسليوم درهمه گونه هاي زراعي مي شود . افزايش co2 د رحد 2 تا 28 سبب افزايش رشد ميسيليوم قارچ ميشود ، ولي غلظت 5/37 درصد ، مانع رشد ميسيليوم مي باشد . علاوه بر اين افزايش غلظت co2 در بستر ، سبب برتري قارچ در رقابت با ساير
ميكروارگانيسمهايي كه نمي توانند غلظت بالاي co2 را تحمل كنند مي شود .
ميسيليوم قارچ قادر است تحت شرايط نيمه هوازي ( درغياب اكسيژن زياد ) رشد كند ، ولي براي توليد اندام باردهي بايد اكسيژن كافي در اختيار قارچ داده شود.
PH مطلوب در بستر ، بين 5/5 تا 5/6 است . در مراحل اوليه تشكيل اندام باردهي ، نور مناسب اهميت بسيار زيادي در افزايش محصول خواهد داشت .
ب: پرورش قارچ صدفي :
قارچ صدفي را مي توان در فضاهاي سربسته كشت داد . اين فضا مي تواند يك اتاق ، گاراژ و حتي آلونك ساده اي باشد كه كاربرد زيادي براي ساير امور ندارد . تنها برقراري نور و تهويه مناسب در آن پوششهاي كاهگلي سقف و ديوار ساختمانهاي روستايي ، عايق مناسبي براي ممانعت از افزايش شديد درجه حرارت ناشي از تابش مستقيم خو.رشيد است .
تهيه بذر قارچ صدفي :
توليد بذر قارچ معمولا بر روي دانه هاي گندم صورت مي گيرد . اگر چه دانه هاي جو و سورگم نيز براي اين كار مناسبند . براي تهيه بذر قارچ ابتدا دانه هاي گندم مرغوب را شسته و يك شب در آب خيس مي كنند . سپس آب آن را عوض كرده و دانه هاي خيس كرده را بخوبي در آب مي جوشانند تا كاملا نرم شوند( عمل جوشاندن نبايدتا از هم پاشيدن بذور ادامه پيدا كند ) آب اضافي را تخليه و گندمها را روي يك سطح صاف پارچه اي يا توري پهن مي كنند ، تا آب موجود در سطح آنها كاملا تبخير شود .
به منظورجلوگيري از ليز شدن و بهم چسبيدن دانه ها به ميزان 2 درصد پودر كربنات كلسيم به آنها افزوده و بخوبي مخلوط مي كنند و آنها را تا 3
چهارم در شيشه هاي يك تا نيم ليتري تميز مي ريزند . شيشه ها را با درپوشهاي پنبه اي محكم پوشانده و پس از قرار دادن يك لايه ورق يا فويل آلمينيومي روي آن به مدت يك ساعت در حرارت 121 درجه ساتيگراد و فشار 15 پوند استريل مي كنند .
در حال حاضر استفاده از كيسه هاي پلاستيكي از جنس پلي پروپيلن مقاوم به حرارت مرسوم شده است . براي اين منظور كيسه هايي با ضخامت 1/0 ميليمتر و ابعاد 28×18 سانتيمتر را تهيه و آنها را تا نصف از گندم آماده شده پر مي كنند . يك حلقه آلمينيومي به قطر و ارتفاع 4 تا 5 سانتي متر تهيه كرده و دهانه كيسه را از داخل آن عبور مي دهند ، سپس لبه هاي آن را روي حلقه برگردانده و به كمك نخ روي حلقه محكم بسته مي شود . به اين ترتب دهانه كيسه مانند دهانه شيشه شده و ميتوان درپوش پنبه اي را براحتي در آن قرار داده، استريل كرد . پس از استريل كيسه ها يا شيشه هاي حاوي دانه گندم ، عمل تلقيح با دقت كامل و در شرايط استريل انجام مي شود . براي تلقيح ، از كشت خالص قارچ كه بر روي محيط غذايي رشد داده شده اند استفاده مي شود . پس از تلقيح شيشه ها يا كيسه ها را در محل مناسب (انكوباتور) با حرارت 1+_ درجه سانتيگراد نگهداري مي كنند . در اين شرايط پس از 10 تا 12 روز ،‌ ميسليوم د رتمامي توده بذر نفوذ كرده و بذر براي استفاده بر روي بستر آماده است . مصرف سريع اين بذر پس از آماده شدن بهتر است ، زيرا توده هاي ميسيليوم قارچ با گذشت زمان متراكم مي شود و در موقع استفاه باعث ايجاد اشكال در پخش يكنواخت بذور در سطح بستر خواهد شد .
بستر قارچ :
بيشتر بقايا ي گياهي سلولز دار از قبيل ، كاه و كلش و غلات ، ساقه هاي ذرت ، باگاس نيشكر ، تفاله نيشكر ، برگهاي موز ، سافه هاي كاذب و بقاياي برگ ساير گياهان ، كاغذهاي زايد ، مواد زايد پنبه و غيره مي تواند براي تهيه بستر قارچ مورد استفاده قرار گيرد .
برگ وساقه برنج و گندم رايجترين مواد براي تهيه بستر قارچ p.sajor – cajo ، p.osteranus و غيره است . براي اين منظور ساقه هاي برنج را به اندازه هاي حدود 5 تا 6 سانتيمتر خرد كرده و كاه حاصل را دريك شب درآب مي خوابانند ( بهتراست كه اين ساقه ها براي 2 ساعت در آب جوش قرار گيرد ) سپس از آب خارج شده مورد استفاده قرار مي گيرد . براي استفاده از كاه گندم باي آن زا به مدت يك هفته كمپوست كرد )
3- سالن كشت و پرورش :
گونه هاي پلوروتوس را اغلب درمحيطهاي سرپوشيده پرورش مي دهند. اتاقهايي كه از مكان هوادهي خوب برخوردار باشند برا ي اين كار مناسبند . د رنواحي مرطوب اتاقهاي قديمي مناطق روستايي كه با چوب يا خشت و آجر ساخته شده و روي بدنه و سقف ياپشت بام آنها با كاه گل اندود شده بسيار مناسب مي باشند كف چنين اتاقهايي بايد سيماني باشد و لوله هاي لازم براي هوادهي نيز در سقف يا ديوار آنها نصب شود . بهتراست اتاق داراي ابعاد 5/3×3×3 متر با دو دريچه كوچك در عقب و يك درورودي در جلو باشد . درداخل اتاق قفسه هاي سه طبقه بايك متر فاصله از يكديگر و نيم متر فاصله ازديواره ها قرارداده شده و روي اين قفسه هاي بستر قارچ قرار مي گيرد .
بذركاري يا بذر پاشي:

فایل : 57 صفحه

فرمت : Word