مقاله کامل سروستان

موقعیت جغرافیایی و تقسیمات سیاسی استان فارس

سروستان
مركز اين شهرستان در 80 كيلومتري جنوب شرقي شيراز واقع است و با قدمت تاريخي هزاران ساله يكي از قديمي ترين شهرهاي استان فارس محسوب مي شود.
برخي مراكز ديدني: كاخ سروستان، بقعه شيخ يوسف سروستاني، قلعه گبري، قلعه انگشت گبري، قلعه برزو و …
فارس، نگين زيباي گردشگري ايران زمين
بناهاي كهن باپيشينه چندين صدساله، يادمانهاي فرهنگي و تاريخي، آرامگاه شاعران پارسي گو و اقليم چهارگانه و مطبوع آب و هوايي در استان فارس موجب شده است كه اين استان به يكي از مراكز موردتوجه گردشگران تبديل شود و بين گردشگران به عنوان نگين گردشگري ايران زمين، شهره گردد.
تنوع ميراث فرهنگي و جاذبه‌هاي گردشگري در استان فارس به گونه‌اي است كه تقريبا از هر دوره تاريخي قبل و بعد از اسلام دراين استان آثاري به چشم مي خورد.
برخورداري فارس از اين يادمان‌هاي كهن و همچنين وجود آرامگاه شاعران پارسي گو “سعدي” و “حافظ” در شيراز موجب گرديده‌است كه استان فارس و شيراز به عنوان پايتخت فرهنگي كشور از سوي صاحبنظران فرهنگي وسياسي، نام گيرد و همواره بر وجود قابليت‌ها و توانمندي‌هاي فرهنگي اين استان به عنوان مهد فرهنگ و تمدن ايراني و اسلامي تاكيد شود.
در اين ميان، نزديكي فارس به “خليج فارس” و تمايل گردشگران و جهانگردان خارجي كه به كشورهاي حاشيه جنوبي خليج فارس سفر مي‌كنند، براي ديدار از شيراز، اين قابليت را براي اين استان بوجودآورده‌است كه چون نگيني در عرصه جهانگردي و گردشگري كشور بدرخشد.
بر اساس آمار موجود، در فارس ‪ ۹۸۱‬اثر تاريخي با پيشينه فرهنگي ثبت شده در فهرست آثار ملي، دو اثر ثبت شده در فهرست آثار جهاني و دو هزار و ‪۱۸۰‬ اثر فرهنگي،مذهبي وجود دارد كه هرسال دهها هزار گردشگر و جهانگرد را از سراسر جهان به سوي خود فرامي خواند.
آرامگاه شاعران پارسي گو، غزلسراي نامي حافظ “لسان‌الغيب” و استاد سخن سعدي شيرازي در شيراز چون گوهر تابناكي بر تارك تاريخ و فرهنگ ايران زمين و استان فارس مي‌درخشد و گردشگران در ديدار از اين دويادمان فرهنگي از فيض معنوي اين شاعران فرهيخته برخوردار مي‌شوند.
يادمان كهن تخت جمشيد كه جلوه‌اي از فرهنگ ايران زمين در آن نهفته‌است به عنوان بزرگترين يادمان فرهنگي و تاريخي كشور در استان فارس قرار دارد و كمتر جهانگردي است كه در سفر به كشورمان به شوق ديدار تخت جمشيد به استان فارس سفر نكند.
اين بناي كهن كه در رديف آثار تاريخي بين‌المللي به ثبت رسيده، مجموعه‌اي از تالارها، ستونها، سر ستونهاي سنگي و در مجموع فهرستي از تاريخ و فرهنگ ايران زمين را درخود جاي داده و تاكنون دههاپژوهش وتحقيق تاريخي و فرهنگي درباره آن نگاشته شده است.
اغلب صاحبنظران فرهنگي و دولتمردان سياسي‌اقصي نقاط جهان كه از تخت‌جمشيد ديدن كرده‌اند در دفتر يادبوداين بناي كهن از فرهنگ ايراني تمجيد كرده‌اند.
تخت جمشيد كه نام آن درفهرست آثارميراث جهاني به‌ثبت رسيده‌است، مجموعه‌اي شامل دروازه ملل، كاخ آپادانا، كاخ تچر،كاخ صدستون، ايوان و دهليز است كه هر يك از آنها نمودي از دوران هخامنشي محسوب مي‌شود.
مجموعه پاسارگاد نيز كه اخيرا در فهرست آثارجهاني ثبت شد، شامل آرامگاه كوروش، كاخ بار كوروش، كاخ اختصاصي وي، آتشكده پاسارگاد، برج سنگي، نهرها و حوضچه‌هاي محوطه كاخ هاست.
“نقش رستم” نيز از آثار مهم تاريخي دوره‌هاي‌ايلامي، هخامنشي و ساساني است كه شامل نقش‌هاي برجسته دوره ساساني از جمله هفت نقش حجاري شده از مجالس مختلف ساسانيان و چهار آرامگاه متعلق به شاهان هخامنشي است.
آثارباستاني شهرستانهاي‌كازرون وفيروزآبادفارس شامل شهرتاريخي “بيشابور” و قلعه “كاريان” نمادي از تاريخ كهن فارس و تمدن فارسي است كه‌بر روي جهانگردان و گردشگران چهره مي‌گشايد
معماري ساسانيان
در معماري پارتي، پس ازشكوفايي دولت اشكاني، به نماي ساختمان توجه بسياري شد و مي‌كوشيدند آثار هنري را بر ديوارها، در معرض ديد متمركز كنند. نقاشي ديواري توسعه يافته و تزيينات آميخته‌اي بود از نقاشي و گچبري، كه نمونه بسيار زيباي آن در معبد كوه خواجه در وسط درياچه هامون در سيستان به دست آمده است. اشكانيان درمعماري خود
ازطاق گهواره‌اي، قوس و رگچين با سنگ قلوه و برجسته‌كاري تزييني و گاهي ستون توكار هم استفاده مي‌كردند. از ويژگيهاي معماري و هنر اين دوره انتقال برخي از عناصر معماري و هنر است كه به دوره بيزانس و ساساني منتقل شده است. شايد تاريخ معماري «طاق‌دار» كه در ايران بسيار معروف است، از دوره اشكانيان آغازشده و در دوره ساسانيان تكامل يافته باشد.
بناي طاق‌گرا واقع در دامنه كوه پاطاق در كنار راه كرمانشاه به سرپل ذهاب تركيب طاق گهواره‌اي و پيشرفت فنون ساختماني را در اين دوره نشان مي‌دهد. همچنين بناي معبد آناهيتا در كنگاور كه بر سر جاده همدان و كرمانشاه واقع شده و منسوب به دوره اشكانيان است از جمله شاهكارهاي هنر و معماري پارتيان به شمار مي‌رود. ميان شيوه معماري پارتي و ساساني در بنياد ساختمانها چنان همبستگي و نزديكي وجود دارد كه هنوز گروهي ازصاحبنظران، در انتساب پاره‌اي ازآثار به دست آمده به اين دو دوره، دچارترديدند. به طورنمونه، در انتساب كاخ مداين درتيسفون به يكي از اين دو دوره، هنوز اظهارنظر قطعي نشده است. صرف‌نظر از جهات تاريخي در معماري ساساني، چنان عوامل معماري اشكاني بي‌كم و كاست پيموده شده كه گويي با تغيير شاهان «هيچ دگرگوني در طريقه ساختن بناها پيش نيامده است».
ساسانيان از ايالت پارس برخاستند و براي تشكيل يك سلسله ملي، خود را وارث دودمان هخامنشي خواندند. ساسانيان، مذهب زرتشت را رسميت بخشيدند و هنري پديد آوردند كه از حيث عظمت با هنر روم و بيزانس برابري مي‌كرد و گاه بر آن برتري داشت.
حتي پس از فتوحات اعراب، آنچه به عنوان هنر اسلامي از آن ياد مي‌شود، تحت هنر ساساني متأثر بود.
بهترين شيوه طاق زدن بر بناهاي مربع شكل، در معماري ايراني و حتي معماري غربي،‌ از آن ساسانيان است. معماران آن دوره در پوشاندن فواصل وسيع با مواد سخت توفيق يافته بودند. بعضي از اصول معماري ساساني بود كه راه را براي ترقي معماري گوتيك در اروپا باز كرد. در مجموعه هنر معماري اين دوره، يگانگي و پيوند خاصي ديده مي‌شود. اساس معماري گنبد است و ايوان، طاق نماها،‌ اتاقها و طاقهاي گهواره‌اي كه اغلب در اطراف يك يا چند حياط قرار گرفته‌اند.
هنرهاي گچبري، موزاييك ‌كاري و نقاشي ديواري، تزيينات بناهاي ساساني را شامل مي‌شوند. درتنوع آثار ساساني تأثير همسايگان به خوبي آشكار است؛ ازجمله تصاوير موزاييكي كه ازكاخ فيروزآباد (كاخ بيشابور) به دست آمده، به روش روميان موزاييك شده است. در اين موزاييكها تعداد بسياري تصاوير از نوازندگان و انسانهاي ديگر به سبك ايراني نقش شده‌اند. از ديگر تزيينات اين دوره،‌ بايد به حجاريهاي سنگي ساسانيان اشاره كرد. حجاريهاي اين دوره درنوع خود بي‌نظيرند، مانند نقوش حجاري شده طاق بستان در كرمانشاه و نقش رستم.
به طوركلي، معماري عهد ساساني براساس معماري سنتي و براي نواحي خشك مركزي و شرقي ايران پديد آمده بود. بدين معني كه در ابنيه ساساني اعم از كاخها و آتشكده‌ها، پوششهاي گنبدي و ساختن ايوانهاي داراي طاق ضربي و چهارطاقهاي مخصوص آتشكده
متداول و اساس معماري اين زمان بوده است. تعدادي ازبناهاي ساسانيان كه بقاياي آنها بر جاي مانده است، مانند كاخهاي فيروزآباد، كاخ سروستان در فارس و ايوان مداين در تيسفون،‌ ايوان كرخه در خوزستان همچنين آتشكده‌هايي با نامهاي تپه ميل ميان تهران ـ ورامين، آتشكده نياسردركاشان،‌ آتشكده آذرگشنسب در تخت سليمان و چهار قاپي در قصرشيرين و غيره تا حد بسياري وضع معماري را در دوره ساسانيان آشكار مي‌كنند.
معماري ايران در عهد ساساني
  ساسانيان سازنده شهرهاي بسياري بوده كه ويرانه‌هاي چندي از آنها كه بجا مانده، نمودار شكوه و بزرگي و بلندنظري آنها مي‌باشد. در كتاب شهرستانهاي ايران كه به زبان پهلوي مانده، نام صدها شهر كه شاهنشاهان ساخته‌اند، و تا چندي پس از آنها نيز آبادان بوده است، ياد شده. در اين گفتار به ذكر يكي از معظمترين و پزشكوهترين آن مي‌پردازد.
بطور مقدمه بايد گفته شود، كه معماري عهد ساساني با ا حداث طاقهاي آجري بجاي پوششهاي چوبي كه سرانجام در اثر پوسيدگي يا موريانه يا آتش‌سوزي ويران مي‌گرديد، و همچنين نياز كاخها را به ستونهاي زياد كه تالار گسترده‌اي را به شكل جنگلي از ستون سنگي يا چوبي درميآورد، و هنگام پذيرائي ناگزير عده‌اي در پشت ستوها ديده نمي‌شدند، و از لحاظ فرش هم توليد اشكال مي‌نمود، حل كرده بودند و با بكار بردن طاقهاي هلالي مرتفع دهنه‌دار، كه فشار آن فقط بر روي حرزهاي دو سو بوده، از بكار بردن ستون و پوشش چوبي بي‌نياز گرديدند. فايده و اثر محسوس اين معماري همين بس، كه تالار مدائن با 91 متر درازا و 26 متر پهنا، وسعتي در حدود نيمي از وسعت كاخ صدستون خشيارشا در

فایل : 51 صفحه

فرمت : Word