مقاله کامل اهميت حشرات در زندگي انسان

اهميت حشرات در زندگي انسان
حشرات از قديمي ترين ساكنين كرة زمين بوده و بيشتر از دويست و پنجاه ميليون سال است كه در روي اين سياره سكونت دارند اين جانوران كه به علت ساختمان حلقه‌اي بدن و پوشش سخت و غير قابل نفوذ خود بي شباهت به سربازان زره‌پوش قديمي نمي‌باشند بوسيلة فعاليتهاي خود در جهت هاي مختلف يكي از دشمنان سرسخت و دائمي انسان محسوب شده و تمام فعاليتهاي حياتي و سلامتي انسان و جانوران اهلي را بطور مستقيم يا غير مستقيم تهديد مي‌نمايند .
بيماريهاي مالاريا ، تيفوس ، طاعون ، تب و بسياري ديگر از بيماريهاي انگلي و واگير در انسان و جانوران اهلي بوسيلة حشرات انتقال پيدا كرده و از اين جهت حشرات عامل انتشار و بروز اپيدمي اين بيماريها مي‌باشند مثلاً تنها مگس معمولي (Musca domestical) به صورت يك آفت جهاني و همه جائي عامل انتشار عده كثيري از بيماريهاي وخيم از قبيل تيفوئيد ، اسهال خوني ، تراخم ، پيان و غيره مي‌باشد .
بيماري مالاريا (Paludisme) كه بوسيله پشه معروف به آنوفل در انسان انتقال مي يابد . در طي تاريخ بيش از هر بيماري ديگر موجب تلفات جمعيتهاي انساني بوده است و در كشورهاي مالاريا خيز مبارزه بر ضد اين بيماري مخصوصاً از طريق از بين بردن ناقل آن موجب كاهش مرگ و مير بين مبتلايان مخصوصاً اطفال گشته و باعث افزايش جمعيت و بالا رفتن قدرت كار و توليدات كشاورزي و صنعتي شده است . اپيدمي تيفوس كه تا جنگ بين المللي اخير يكي از عمومي ترين و مهلك ترين بيماريهاي اردوگاهها و زندانها و اجتماعات فقير به شمار مي رفت
امروزه در نتيجه مبارزه بر ضد ناقل آن يعني شپش بوسيله د.د.ت تقريباً ريشه كن شده است .
خسارت و تهديد حشرات مخصوصاً از طريق فعاليتهائي كه اين جانوران روي نباتات از موقع كاشت تا برداشت و همچنين محصولات انباري انجام مي دهند قابل توجه مي باشد . اين جانوران بوسيله تغذيه از قسمتهاي مختلف نباتي مانند برگ ، گل ، ميوه ، شاخه ، تنه ، ريشه و يا مكيدن شيره نباتي اغلب موجب نابودي كامل و يا ضايع شدن نسبي محصولات كشاورزي مي گردند .
حشرات همچنين از طريق نقل و انتشار بيماريهاي مختلف نباتي از نوع ويروسي ، باكتريائي و قارچي موجب بروز اپيدمي هاي وخيمي در نباتات زراعتي ميگردند كه به نوبه خود حائز اهميت زياد مي‌باشند .
حشرات با وجود تخريبهاي فوق العاده‌اي كه در زمينه ‌هاي مختلف بر عليه انسان به عمل مي آورند در بعضي موارد از طريق شكار يا انگلي كردن گونه‌هاي مضر و يا از طريق فرآورده‌هائي مانند ابريشم و عسل و همچنين به علت ژلي كه در گردافشاني گلها دارند مفيد بوده و مورد استفاده و حمايت انسان مي باشند . (اقتباس از منبع (2)) .
رده حشرات (Class Insecta . Insects)
ملخها ، مگسها ، شپشها ، پروانه ها ، سوسكها ، زنبورعسلها و بسياري از جانوران ديگر ردة حشرات را تشكيل مي دهند . انواع مختلف حشرات در شكل 41 نشان داده شده است .
( در لاتين «Insecta» به معني « بريده شده به قسمتهاي متمايز» است ) اين رده داراي بيش از 675000 گونه مي باشد . اين جانوران فراوانترين و كثيرالانتشارترين
جانوران زميني مي باشند و بي مهرهگان عمده‌اي هستند كه مي توانند در محيطهاي خشك زندگي كنند و تنها بي مهرگاني هستند كه قادر به پرواز مي باشند . وجود خواص و عادات مخصوص آنها به علت پوشش كيتيني بدن آنها مي‌باشند . كه اين پوشش بدن حشرات اندامهاي داخلي را در برابر صدمه و اتلاف رطوبت حفاظت مي نمايد . بالها از امتداد و توسعة اين پوشش تشكيل مي شود . لوله هاي نايي ، آنها را به دمزدن در هوا قادر مي سازد . توانايي پرواز ، به حشرات امكان مي‌دهد كه به سهولت غذاي خود را پيدا كنند و تحت شرايط مساعد مي توانند به سرعت تكثير يابند . حشرات در همه جا بجز دريا فراوان مي باشند انواع مختلف آنها به زندگي در آبهاي شيرين ، شورطعم ،درخشكي ، در روي يا پيرامون انواع گياهان و در خارج يا داخل بدن جانوران ديگر سازگار شده‌اند . انواع حشرات از اندام ها و قسمت هاي مختلف گياهان مانند ريشه ها ، ساقه ها ، برگها ، دانه ها ، ميوه ها و غيره تغذيه مي كنند ، بسياري از حشرات گل نشين و يا گل دوست به گرده‌افشاني گلها كمك مي كنند .
عده اي از حشرات بافتها ، مايعات و مواد دفعي جانوران را مورد استفاده قرار مي دهند و حشرات لاشه خور ، جانوران و گياهان مرده را به مصرف مي رسانند .
شكل (1) انواع مختلف حشرات
اقتباس از منبع (1)
شكل (2)
اشكال مختلف حشرات
1- نيم بالان (Hemiptera) «Stink bug» 2- هم بالان (Homoptera) «Froghopper»
3- دو بالان (Diptera) «Gnat» 4- لوله بالان (Siphonaptera) «Flea»
5- كتاب خوران (Corrodentia) «Booklouse» 6- شپشها (Anoplura) «Crab louse»
7- پئست خورات (Mallophaga) «Biting louse» 8- نازك بالان (Hymenoptera) «Bumble bee»
9- پوست بالان (Dermaptera) «Erwig» 10- حاشيه بالان (Thysanoptera) «Thrips»
11- فلس بالان (Lepidoptera) «Moth» 12- راست بالان (Orthoptera) «Cricket»
13- دراز بالان (Mecoptera) «Scorpionfly» 14- موي بالان (Tricoptera) «CADDISFLY»
15- جور بالان (Isoptera) «Termite» 16- قاب بالان (Coleoptera) «Click beetle»
17- زي بالان (Embioptera) «Embiid» 18- باف بالان يا بهاره ها (Plecoptera) «Stonefly»
19- رگ بالان (Neuroptera) «Lacewing» 20- موي دمان (Thysanura) «Firebrat»
21- فنر دمان يا دم پايان (Collembola) «Springtail» 22- سنجاقها (Odonata) «Damselfly»
23- بي شاخكان (Protura) «Proturan» 24- زود ميران (Ephemeroptera) «Mayfly»
25- پيچيده بالان (Strepsiptera ) «Twisted wing»
( اقتباس از : College Zoology تأليف : Hegner , Stiles ‌ )
حشرات انگل در تخمها ، لاروها يا بالغهاي حشرات ديگر و در بسياري جانوران و گياهان ديگر زندگي مي كنند . بعضي از حشرات بيماريهاي ناشي از ويروسها باكتريها و يا جانوران تك ياخته اي يا غيره را به گياهان و جانوران و انسان منتقل مي سازند . حشرات نيز به نوبه خود توسط حشرات ديگر عنكبوتها ، عقربها و بسياري مهره‌داران از ماهيها تا پستانداران خورده مي شوند . گونه هاي شكاري و انگل در تغذيه تعداد حشرات ديگر اهميت فراوان دارند . حشره شناسي (Entomology) ( به يوناني Entomon = حشره + logy = دانش ) علمي است كه خصوصيات حشرات را مورد بحث قرار ميدهد . بسياري از حشره شناسان (Entomologists) صرفاً به مطالعات علمي اشتغال
دارند و عده‌اي ديگر به زمينه هاي عملي مي پردازند . حشرات به علت تعداد زياد و روابط آنها با انسان ، داراي اهميت اقتصادي بزرگي هستند بعضي از آنها براي انسان مفيد و بسياري نيز مضرند .
صفـــات اختصــاصي
سر ، سينه و شكم از يكديگر متمايز است در سر يك جفت شاخك وجود دارد و قسمتهاي مختلفي در دهان موجود است كه براي جويدن ، مكيدن يا ليسيدن و خوردن بكار مي رود . سينه از سه قمست درست شده است به عبارت ديگر سينه داراي سه بند است داراي سه جفت پاهاي بندبند مي باشند . معمولاً حشرات دو جفت بال دارند و عده‌اي يك جفت و بالاخره عده‌اي ديگر فاقد بالند . شكم آنها از 11 يا تعداد كمتري قطعه با قسمتهاي انتهايي كه بصورت اندامهاي توليد مثل درآمده است درست شده است .
لوله گوارش آنها شامل روده پيشين ، روده مياني و روده پسين مي باشد و در دهان آنها غده بزاقي وجود دارد .
قلب باريك است و داراي يك آئورت قدامي است « مويرگ و سياهرگ در آنها موجود نيست » فضاهاي داخل بدن حفره خوني (Hemocoel) است كه حفره عمومي كوچك شده‌ايست .
تنفس بوسيله نايهاي (Tracheae) منشعب كه پوشش دروني آنها از كوتيكول است صورت مي گيرد . نايها اكسيژن هوا را از منافذ تنفسي (Spiracles) موجود در پهلوهاي سينه و شكم كه زوج است مي گيرد و مستقيماً به
بافتها مي رساند . بعضي حشرات دارا ي آبششهاي نايي يا خوني مي باشند .
وازنش به توسط دو يا تعداد زيادي لوله هاي مالپيگي كوچك كه به انتهاي قدامي روده پسين چسبيده است ، انجام مي شود .
دستگاه عصبي عبارتست از عقده هاي فوق و تحت مري كه به طناب عصبي شكمي دولا اتصال دارد و يك جفت عقده يا كمتر در هر قطعه وجود دارد .
اندامهاي حسي عبارتند از چشمهاي ساده و مركب ، گيرنده هاي شيميايي (Chemoreceptors) براي بويايي روي شاخكها و چشايي در اطراف دهان و همچنين داراي موهاي لمسي گوناگون مي باشند .
بعضي حشرات داراي وسايلي براي توليد و درك صدا هستند . استاتوسيست (Statocyst) در آنها وجود ندارد .
جنسهاي نر و ماده از هم جدا مي باشند . غده هاي تناسلي آنها زوج و از لوله هاي باريكي تشكيل يافته است ، اين غده ها داراي مجاري توليد مثل هستند .
بارورسازي « لقاح » (Fertilization) آنها داخلي است . تخمكهاي آنها دارايزرده زياد و پوسته هاي محافظت كننده است . تقسيم تخم آنها سطحي است . سير تكامل آنها توأم با چندين پوست اندازي است كه مستقيم و يا داراي دگرديسيهاي تدريجي مي باشد . در رشته ها (Aphide) ، كرم چوبها (Thrips) ، زنبور مازوها (Gall wasps) و غيره بكرزايي وجود دارد .
ابتدايي ترين حشرات سنگواره كه شناخته شده اند داراي بالهاي كاملي بوده و از منشاء آنها اثري نشان نمي دهند . از مطالعاتي كه روي شكل شناسي مقايسه‌اي حشرات و بندپايان ديگر و كرمهاي حلقوي به عمل آمده است چندين نظريه راجه به منشأ حشرات حاصل شده كه بر طبق

فایل : 74 صفحه

فرمت : Word