مقاله کامل اصول کشت خیار گلخانه ای

محمد مدنی
شماره دانشجویی : 81521274566
دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهری
استاد راهنما : دکتر پازکی
موضوع : خیار گلخانه ای
فصل اوّل
تاریخچه :
با وجود سابقه طولانی که کاشت خیار در هوای آزاد (مزرعه) دارد، پژوهش خیار گلخانه ای به منظور تولید و عرضه طولانی تر خیار تازه، از قرن هجدهم میلادی در اروپا مورد توجه قرارگرفت. بسیاری از محققان مرکز پیدایش خیار را هندوستان می دانند زیرا در دامنه های هیمالیا گیاهی به نام Cucumis hardwickii می روید که میوه هایی ریز و تلخ دارد. خیار در گذشته های دور از طریق مصر به مناطق حاشیه دریای مدیترانه و از آنجا به اروپا آورده شده است. اما پیدایش خیار گلخانه ای به این نحو بود که برای اولین بار در قرن هجدهم خیارهای جدیدی از مناطق جنگلی و گرم و مرطوب هندوستان وارد انگلستان وارد گردید که با خیارهای موجود در اروپا تا آن زمان تفاوت زیادی داشت و در شرایط اروپا فقط در گلخانه قادر به رشد و نمو بودند. بعدها به اصلاح نژاد، انواع جدیدتری به نام خیار گلخانه ای به وجود آمد که از نظر مرفولوژیکی و خواسته های آب و هوایی کاملاً از خیارهای معمولی متمایز و مشخص می باشند. این خیارها ماده زا و بی تخم بوده (پارتنو کارپ) و دارای پوستی خوراکی می باشند.
اینک نه تنها در اروپا، بلکه در تمام جهان این ارقام در شرایط گلخانه ای کشت شده و با استقبال چشمگیری نیز توأم بوده است، بطوریکه اکنون بخش مهمی از تولید خیار را به خود اختصاص داده است. با استفاده از گلخانه می توان خیار تازه و مرغوب و خارج از فصل و آن هم، هنگامی که هوای آزاد برای تولید این محصول مناسب نیست پرورش داده و با قیمت خوبی به بازار عرضه نمود.
2-1 واریته های مناسب خیار گلخانه ای :
فعالیتهای وسیع تحقیقاتی در زمینه بدست آوردن خصوصیات بهینه در میوه خیار، منجر به پیدایش ارقامی خاص گردیده است که به نام خیارهای بی تخم (Parthenocarpic) معروف می باشند. در این واریته ها گلهای ماده بدون تلقیح بارور شده و محصول می دهند و شکل، رنگ و سایر خصوصیات محصول حاصله، دارای کیفیت بالایی می باشند.
بوته خیار گلخانه ای به جای اینکه در سطح زمین رشد کند، به طور عمودی هدایت می شود و در نتیجه میوه خیار به علت عدم برخورد با سنگ و خاک و غیره و صافتر و مرغوبتر می گردد. در عین حال با کنترل دقیق شرایط محیطی از قبیل حرارت و رطوبت و کود و … بوته
خیار دائماً در بهترین شرایط تولید نگه داشته می شود و عملکرد بالایی می رود، از طرف دیگر بذور جدید فوق العاده پر محصول و مرغوب است، به همین جهت در صورت رعایت نکات فنی می توان در هر دوره بهره برداری، حدود 20 کیلوگرم خیار مرغوب از هر متر مربع گلخانه برداشت نمود که بیش از 5 برابر محصول متوسط خیار در هوای آزاد است.
3-1 مشخصات گیاه شناسی :
خیار گیاهی است علفی و یکساله، با ساقه ای خزنده و پوشیده از تارهای سفت و خشن و برگهای بزرگ، که این ساقه در بعضی قسمتها دارای پیچک نیز می باشد. دارای 7 جفت کروموزوم می باشد. میوه Pepo (نوعی سته) است (نوعی میوه ناشکوفا که پریکارپ آن کاملاً گوشت آلود و آب دار است مانند انگور) و داخل میوه نیز سه حجره قرار دارد. در ابتدای رشد، سطح میوه خاردار می باشد که با رسیدن میوه سطح آن نیز صاف و بدون پرز می گردد. گلها به رنگ زرد و بزرگ بوده و نرها و ماده ها جداگانه روی یک پایه قرار دارند (Monoecious). از محور برگها ساقه های فرعی رشد می کند و ارتفاع بوته اصلی به چند متر می رسد که توسط پیچکها به قیم و یا
بوته های مجاور می پیچد. رشد ریشه در مقایسه با قسمت هوایی گیاه ضعیف تر و در شرایط گلخانه ای به نسبت 1 به 100 می باشد. ریشه ها نیز در قسمت های قابل
تهویه سطح خاک رشد و انتشار می یابند.
در خیارهای پارتنو کارپ سعی شده با به نژادی تعداد گلهای نر را به سوده گلهای ماده کم نمایند، زیرا حذف گلهای نر باعث می شود که از تشکیل میوه هایی با تخم که ظاهری گرز مانند دارند، جلوگیری شود (حالت گرزی خیارها مربوط به تجمع دانه در انتهای میوه می باشد که در اثر آن انتهای میوه کمی کلفت تر می گردد). عمر گیاه در ریزش گل تأثیر دارد، برای همین هرچه به پایاین کشت نزدیک می شویم که در بخش مربوط به آن اشاره خواهد شد. گلهای نر بر روی یک ساقه کوچک و گلهای ماده، مستقیماً بر روی یک خیار کوچک قرار می گیرند.
فصل دوّم
گلخانه پرورش خیار :
بیشک برای داشتن محصول اقتصادی، بالاجبار باید ساختمانی اقتصادی را نیز در دست داشت، تا بتوان با کنترل درست شرایط و عوامل، به پرورش خیار گلخانه ای مبادرت ورزید، لذا امروزه طراحان گلخانه مدلها و سیستمهای جدید و کار آمدی را به علاقه مندان معرفی و عرضه نموده اند که نظر مساعد تمامی تولید کنندگان را تا حد بالایی بر آورده می سازد.
در این بخش سعی بر این است تا دوستان را با شمائی کلی از اسکلت و پوشش گلخانه ای آشنا نمائیم و یقیناً چنانچه عزیزان به صورت عملی قصد فعالیت در این زمینه را داشته باشد باید به منابع تخصصی تر درباره ابنیه گلخانه ای مراجعه نمایند. در ابتدای این بخش گفتن این مطلب ضروری به نظر می رسد، که اگر منظور از احداث گلخانه صرفاً مسائل اقتصادی باشد باید در انتخاب پوشش دقت فراوان کرد و از پوششهای پلاستیکی که نسبت به انواع دیگر بسیار ارزانتر و با صرفه تر است استفاده نمود.
1-1-2 اسکلت گلخانه :
اسکلت گلخانه بخشی از ساختمان گلخانه می باشد که پوشش گلخانه و تجهیزات گلخانه را نگه می دارد، لذا باید محکم و در عین حال سبک باشد و تا حد امکان سایه کمتری داشته باشد، علاوه براین که نکاتی مانند ارزانی، نگهداری، دوام، … نیز باید مد نظر قرار گیرد. جنس اسکلت گلخانه ها اغلب آهن گالوانیزه، آلومینیوم و یا چوب می باشد البته با وجود دوام زیاد و سایه اندازی کم و سبکی اسکلتهای آهنی و آلومینیومی هزینه نصب اولیه آنها از اسکلت چوبی بیشتر می باشد.
برای تونلهایی با پوشش پلاستیکی، می توان از چوب در اسکلت گلخانه استفاده نمود. برای این کار لازم است از تخته هایی محکم، که آغشته به مواد شیمیایی بی ضرر برای گیاهان است، استفاده شود و در ضمن توسط رنگهای روشنی که نور را منعکس می کنند آنها را رنگ آمیزی نمود. می توان از لوله های فلزی توخالی و میله های گرد تو پر نیز برای اسکلت گلخانه استفاده کرد که بهترین و ساده ترین مدل آن طرح نیم استوانه ای (Quonset) می باشد.
هزینه اولیه اسکلت چوبی نسبتاً ارزان بوده و مواد و وسایل ساخت آن تقریباً آسان بدست می آید. عیب اسکلت چوبی در این است که

فایل : 74 صفحه

فرمت : Word