مقاله فارسی ايمني در آزمايشگاه

ایمنی در آزمایشگاه
كروماتوگرافي روي قشر نازك
اطاق بسط دهنده:
يك كاغذ صافي كه داراي ابعادي حدود 100*150 ميلي متر است در يك بشر 150 ميليمتري يا يك ارلن 250 ميلي‌ليتري دهانه گشاد به طوري كه در شكل 5 نشان داده شده، قرار دهيد. بايد به اندازه كافي حلال مورد نظر در ظرف ريخت تا حدود 5 ميلي‌متر از عمق ظرف پر شود. درب اطاقك را به طور كامل بسته و لااقل 15 دقيقه به حال خود بگذاريد تا تعادل بين فاز بخار و مايع در سراسر ظرف برفرار گردد. چوب پنبه براي درب ارلن ماير و صفحه‌اي از آلومينيوم براي پوشاندن بشر مي تواند مورد استفاده قرار گيرد.
تهيه صفحات
صفحات 25*75 ميلي متر ر ا به طور كلي به8 وسيله صابون و آب تميز كرده و با آب و سپس با متانول آب كشيده و بگذاريد به طور كامل خشك شود.
محدول يكنواختي از 35 گرم سيليكاژل جي و 100 ميلي ليتر كلرورفورم در يك ظرف دهانه گشاد تهيه كنيد. درب ظرف را گذاشته و مخلوط را لااقل سه دقيقه تكان دهيد. دو صفحه را بر روي هم منطبق كرده و با انتهاي دو انگشت كاملا در عمق سوسپانسيون فرو برده، كمي به هم زده و آهسته از سوسپانسيون خارج كرده و اجازه دهيد خشك شود. سپس دو صفحه را از هم جدا كرده و به طور افقي به حال خود بگذاريد تا خشك شود.
يادداشت:
سيليكاژل داراي سولفات كلسيم است كه در چسبيدن آن به صفحه شيشه‌اي كمك مي كند. چسبندگي مذكور را مي‌توان به وسيله بخار آب افزايش داد. براي اين عمل يك قيف را به
طور معكوس بر روي حمام آب قرار داده و با انگشتان به طور افقي صفحه لعاب داده شده را بر روي بخار تا هنگام مرطوب شدن كامل نگهداريد (بديهي است كه ظرف لعاب دار بايد بر روي بخار آب گرفته شود.)
براي فعال كردن جاذب، آن را بايد در يك اتوو براي مدت 30 دقيقه در حرارت 105 درجه پخت يا اينكه در حرارت آزمايشگاه براي مدت يك شبانه روز به حال خود باقي گذاشت.
تذكري در ورد جاذب‌هاي tlc:
سيليكاژل (sio2) جاذبي است كه به مقياس وسيعي مورد استفاده قرار مي گيرد و ذرات آن داراي ابعادي در حدود 40-4 ميكرون بوده و معمولا محتوي عامل چسبناكي است كه باعث پايداري بيشتر قشر بر روي صفحه مي گردد. هنگامي كه قشر را با معرف ظهور به طريق ترشح مرطوب مي كنيم پايداري مورد بحث مهم مي باشد. سيليكاژل مرك آلمان داراي 13% سولفات كلسيم و يك دوم ملكول آب است، كه در اثر مجاورت با آب و بالاخره حرارت دادن تا خشك در پايين تر از 110 درجه سانتيگراد به شكل رسوب مي كند.
ساير جاذب‌هالي موجود كه داراي خواص كروماتوگرافي معين هستند، عبارتند از:
آلومين،‌سلولز، و پاره‌اي رزين‌هاي تبديل يون.
كروماتوگراي قشر نازك پيگمان‌هاي گياهي
عصاره‌هاي تغليظ شده گياهي را در كروماتوگرافي كاغذ دستور تهيه داده شده به كار ببريد. طرف چپ يك سرصفحه آماده شده يك عصاره‌، و طرف راست صفحه يك عصاره
ديگر را قرار دهيد. اگر عصاره سومي نيز در اخيتار است مي توان در وسط آن دو قرارش داد. بيش از سه نوع عصاره را بر روي يك صفحه قرار ندهيد.
لوله مويين را در داخل محلول مورد آزمايش فرو برده و سپس به طوري عمودي بر روي صفحه آماده شده در فاصله يك سانتيمتري انتهاي آن قرار دهيده و مواظب باشيد كه لوله موئين باعث كنده شدن قشر نازك سيليكاژل نگردد. لكه را با جرياني از ازت قبلي از افزودن مجدد عصاره در همان نقطه خشك نماييد. براي عصاره‌هاي مختلف لوله‌هاي موئين جداگانه و تميز به كار بريد.
بسط صفحه كروماتوگرافي عصاره اسفناج را با كلروفورم، عصاره‌هاي هويج و گوجه فرنگي را با هگزان- بنزن به نسبت 1:4 انجام دهيد. صفحه آمده شده را به يكي از دو اطاقك توضيح داده شده پس از ايجاد تعادل انتقال دهيد. بسط را تا زماني بگذاريد ادامه يابد كه حلال به حدود يك سانتيمتري سرصفحه رسيده باشد. بهتر است قبل از شروع عمل در يك سانتيمتري سرصفحه علامتي گذاشته شود در جريان اين بسط كه در حدود 20 تا 30 دقيقه وقت لازم است، اطاقك بسط بايد كاملا بسته باشد.
پس از اينكه صفحه را از اطاقك خارج كرديد براي حذف حلال مدت كوتاهي بر روي حمام بخار يا يك صفحه گرم قرار دهيد. حال دومين حلال بسط دهنده را كه مخلوطي از 1:24 كلروفورم- متانول است براي حل پيگمانهايي كه در مبدأ باقي مانده‌اند مي‌توان به كار برد. لكه‌هاي مرئي مربوط به كاروتن‌ها (نارنجي متمايل به قرمز)، كلروفيل‌ها (سبز متمايل به آبي) گزانتوفيل (زرد) مي‌باشند. ركوردي از كروماتوگرام بايد تهيه گردد و براي انجام آن تكه‌اي از نوار چسب مرئي را بر روي لكه بچسبانيد. حال نوار چسب به پشت آن بچسبانيد،
نواري كه بدين ترتيب به دست مي‌آيد به عنوان ركورد كروماتوگرام خود به كتابچه گزارش كار بچسبانيد (ضمناً مي‌توانيد دياگرام كروماتوگرام خود را در كتابچه رسم كنيد).
عصاره اسفناج، كلروفيل‌هاي b, a و همچنين كاروتن‌ها و گزانتوفيل‌ها را در بر دارد. از آنجايي كه گزانتوفيل‌ها ئيدروكربورهاي غير اشباعي هستند، در نتيجه بزرگترين Rfها را دارند. كلروفيل‌ها خاصيت قطبي بيشتر داشته و جابجا شدن آنها آهسته تر است. گزانتوفيل‌ها كاروتن‌هايي هستند كه داراي استخلافهاي كربونيل، ئيدرواكسيل و اكسيد مي‌باشند و در نتيجه خاصيت قطبي آنها گوناگون بوده و تفاوت در بالا و پايين كلروفيل‌ها مشاهده مي‌شوند. هويج (يك نوع ريشه) و گوجه فرنگي (يك نوع ميوه) به طريق فتوسنتز تهيه نمي‌گردند و بدينواسطه است كه كلروفيل ندارند. پيگمان اصلي هويج بتاكاروتن و پيگمان اصلي گوجه فرنگي ليكوين مي‌باشد.
دستور كار شماره 6:
آناليز مقدماتي كيفي
آناليز مقدماتي يك تركيب ارگانيك مبتني است بر كشف عناصر متشكله، آن در اينجا فقط كشف عناصر مهم را ذكر مي‌كنيم كه عبارتند از:
كربن، كه در تمام تركيبات آلي وجود دارد. ئيدروژن، تقريبا در تمام مواد آلي وجود دارد. هالوژن‌ها (CL , Br , I) نيتروژن و گوگرد.
احتياط:
در آزمايشاتي كه از سديم استفاده مي‌كنيد، بايد لوله‌هاي آزمايش خشك باشند و عينك ايمني به چشم بزنيد و صورت خود را از دهانه لوله دور بگيريد زيرا بعضي از اجسام با سديم مذاب به شدت يا به طور انفجاري تركيب مي‌شوند.
تشخيص كربن و ئيدروژن:
كشف دو عنصر كربن و ئيدروژن تواما انجام مي‌گيرد كه مبتني است بر اكسيداسيون آنها كه به ترتيب انيدريد كربنيك و آب ايجاد مي‌گردد. براي انجام اكسيداسيون تركيب مورد آزمايش را با اكسيد مس حرارت مي‌دهيم.
طرز كار:
در يك لوله آزمايش مخلوط كاملي از يك جسم (يك گرم پودر يا يك ميلي ليتر مايع) و اكسيد مس (يك گرم) قرار داده و روي آن را دو ميلي‌متر با اكسيد مس مي‌پوشانيم، البته به ترتيبي كه گاز بتواند سريعا متصاعد گردد لوله آزمايش را به وسيله چوب پنبه يك سوراخه‌اي كه مرتبط به يك لوله بوده به انتهاي لوله‌اي ديگر كه محتوي آب آهك است مربوط مي‌نماييم. آهسته انتهاي اوليه لوله آزمايش را حرارت مي‌دهيم اگر جسم مجهول كربن داشته باشد به انيدريد كربنيك تبديل گشته و آب آهك را تيره مي‌نمايد:

ضمنا اگر جسم ما ئيدروژن داشته باشد، اكسيده به آب مي‌گردد كه در جدار سرد لوله اول زير چوب پنبه جمع خواهد شد. اگر آب آهك تيره نشود مشخص مي‌نمايد كه كربن وجود ندارد، بنابراين تركيب يك ماده آلي نيست.
تذكر:
بايد عمل را در لوله‌هاي آزمايش تميز و خشك با اكسيد مسي انجام داد كه فاقد كربن و ئيدروكربور باشد تا دچار اشتباه نشويم.
نبايد لوله را به شدت گرم نمود زيرا در غير اين صورت سراسر لوله آزمايش گرم شده و در نتيجه در اثر تبخير آب نمي‌توان آن را در صورت وجود مشاهده نمود.
تشخيص هالوژن‌ها:
مفتولي از مس را در شعله زماني حرارت دهيد كه شعله داراي رنگ زرد متمايل به آبي نباشد. حال مفتول را در ماده مورد آزمايش فرو برده و مجددا در شعله قرار دهيد. رنگ زرد يا زرد متمايل به آبي حضور هالوژن را مي‌رساند.
تذكر:
اين واكنش واكنشي است بيش از اندازه حساس به آن اندازه كه اگر ذراتي از اسيد كلريدريك در اتمسفر آزمايشگاه وجود داشته باشد رنگ زرد مشاهده مي شود. بنابراين اين روش طريقه‌اي نيست كه بتوان بر روي آن تكيه زيادي نمود.
در يك لوله آزمايش تميز و خشك مخلوطي از ماده مورد آزمايش (1 گرم يا 1 ميلي ليتر) و آهك (1 گرم) را در قرار مي‌دهيم مخلوط را به ارتفاع تقريبا 2 ميليمتر با آهك پوشانده و آن را به ملايمت حرارت داده و سپس كم كم تا حرارت قرمز برده و يك دقيقه در اين درجه نگه مي‌داريم. پس از سرد شدن در آب حل كرده و به وسيله اسيد نيتريك اسيدي مي‌نماييم. پس از صاف كردن به وسيله كاغذ تورنسل مطمئن شويد كه محلول اسيديست. حال 1 ميلي ليتر محلول نيترات نقره (محلول آبي 1 درصد آن) را بدان بيافزاييد. اگر رسوبي ظاهر شد معلوم مي‌نمايد هالوژن حضور دارد. از روي رنگ و خواص هالوژنور نقره ايجاد شده نوع هالوژن را مي‌توان تشخيص داد:
سفيد محلول در آمونياك Agcl
زرد روشن و كمي محلول در آمونياك AgBr
كاملا زرد و كاملا نامحلول در آمونياك AgI
3- معمولا ما با يك هالوژن سر و كار داريم و مي‌توان آن را مستقيما با آزمايش بر روي ماده آلي به ترتيب زير مشخص نمود: در لوله آزمايشي حدود يك گرم از ماده مجهول را توام با مقدار مساوي بي اكسيد منگنز يا سرب يا پرمنگنات پتاسيم قرار داده و با احتياط كامل 1 سانتيمتر مكعب اسيد سولفوريك غليظ بدان بيافزاييد (بهتر است اسيد را از جدار لوله سرازير كنيد تا به تدريج بر روي پودر ريخته شود) لوله آزمايش را به وسله چوب پنبه‌اي كه به يك لوله متصل بوده و سر ديگر لوله وارد لوله آزمايش دومي گرديده است مجهز نماييد مقداري چسب نشاسته در لوله آزمايش دوم قرار داده و لوله آزمايش اول را براي مدت زيادي حرارت دهيد، گاز متساعده وارد دومين لوله مي‌گردد اگر يد باشد رنگ چسب نشاسته را آبي مي‌نمايد (آبي شدن چسب نشاسته به وسيله يد و سرما خيلي حساس بوده و در اثر حرارت دادن از بين مي‌رود ولي به محض اينكه بگذاريم سرد شود مجدداً ظاهر ميگردد) اگر جواب آزمايش منفي بود معلوم مي‌گردد كه يد وجود ندارد و هالوژن يا كلر يا برم است. بنابراين يك كاغذ فلوئوروسان در جلو دهانه لوله اول مي‌گيريم اگر كاغذ زرد رنگ گلي شود هالوژن مجهول برم خواهد بود و در غير اين صورت كلر است. اگر يك كاغذ تورنسل مرطوب را در حالتي كه ذكر شد جلو دهانه لوله آزمايش اول بگيريم بيرنگ خواهد شد.
تشخيص گوگرد:

فایل : 30 صفحه

فرمت : Word