مقاله در مورد تعیین میزان ساعات استفاده از اینترنت با پیشرفت تحصیلی در میان دانشجویان دانشگاه پیام نور اردبیل

فصل اول:
« کلیات تحقیق»
1-1- مقدمه
قرن جدیدی که دهمین سال آن تازه آغاز شده است چشم انداز نوینی از ارتباطات را ترسیم کرده است.چشم اندازی که در آن موانع جغرافیایی،مذهبی ، نژادی و طبقاتی رفته رفته رنگ می بازند و چون دیوار های یخی در برابر پرتو گرمی که عامل آن فناوری اطلاعات و ارتباطات است آب می شوند و فرو می ریزند. تحولات عمیق دنیای امروزدر تمامی زمینه ها نه تنها موجب گسترش فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی گشته بلکه موجب شده است دانش و مهارت ها به طور فزاینده ای دستخوش تغییر شوند و انسان ها برای عقب نماندن از پیشرفت و هماهنگ شدن با جهان پیرامون خود باید مرتبا در حال یادگیری باشند،تا از نو آوری ها عقب نمانند.کاربرد فناور های جدید اطلاعات و ارتباطات،تغییرات شگفت انگیزی در فراورده ها و فعالیت های کار و زندگی مردم به وجود آورده است (جاریانی،ابوالقاسم، 1381: 43و44).
فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی سرعت ساختار اجتماعی و شیوه های زندگی مردم ر ا در جهان تغییر می دهند و به سوی ایجاد«جامعه اطلاعاتی» یا «جامعه دانایی محور» که در آن تولید اطلاعات و دانش علمی هدف است، رو به گسترش اند. از جمله مهمترین ارکان هر جامعه ای نظام آموزش و پرورش آن جامعه است که باید هم گام و همسو با تغییرات پیش رود.آنچه امروز با آن سر کار داریم فروپاشی و از هم گسیختگی سریع پایه ها و زمینه های تعلیم و تربیتی است که بر محور الفاظ و عبارات آرام و مکتوب استوار است و همزمان و با همان سرعت با ظهور نظام تعلیم و تربیتی مواجه هستیم که بر شالوده های تصاویری الکترونیکی مبتنی است که به گونه ای
برق آسا در حرکت اند و لحظه به لحظه تحول می یابند(پستمن، ترجمه طباطباییان 1373: 109).
به علاوه در عصر حاضر اهداف جدیدی پیش روی دانشگاه ها وجود دارد؛رویکرد های جدید یاددهی یادگیری در مقابل رویکردهای سنتی قرار گرفته ، از تغییر نقش معلم به فرا گیرنده ،سخن به میان آمده و عقیده بر این است که به طور کلی استفاده از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی و اینترنت برای دست یابی به هدف های یادگیری با کیفیت برای همه اجتناب ناپذیر است.
دنیا از اوایل دهه 1980 میلادي به تدریج وارد عصرنوینی شده است . دردهه اخیر به اعتقاد بسیاري از دانشمندان حوزه هاي مختلف علوم اجتماعی ، عرصه هاي مختلف زندگی اجتماعی انسان آنچنان دگرگون شده که فهم و چیستی آن با بکار گیري نظریه هاي دوران قبل از آن عملی نیست . عصر نوین حیات بشرمعمولاً با نظریه و اصطلاحات جدیدي تبین میشود . جهانی شدن ، عصر انفجاراطلاعات ، پست مدرنیسم ، جامعه اطلاعاتی ، جامعه شبکه اي برخی از این مفاهیم اند . با رشد شتابان تکنولوژي هاي ارتباطات و اطلاعات ، بویژه اینترنت و انتقال پرشتاب فعالیتها و به طورکلی زندگی فردي و جمعی انسان به فضاهاي سایبر و محیط هاي مجازي ، اهمیتی روز افزون یافته و مجازي شدن را به نیروي محرك تغییر محیط زندگی انسان و از آن مهمتربه عامل تبدیل کرده « وجود انسان » اصلی تغییرالگوهاي فکري و رفتاري و به معنائی دقیق تر است(اوحدي، 1380 ،ص 9) و موجب آفرینش روابط اجتماعی جدید با دیگران است که همان حاصل چگونگی کنشهاي اجتماعی متاثر از فضا هاي مجازي و اینترنت است.
خاستگاه اينترنت را در وزارت دفاع آمريكا و تلاش هاي آن براي ايجاد يك مدل ارتباطي مطمئن ميان مؤسسه هاي نظامي و پژوهشي دانسته اند (اندرسون، 2001 ). در كمتر از 44 سال، اين رسانه فناورانه، از شبكه اوليه اش جدا و به آنچه ما اينترنت مي ناميم ، تبديل شده است . اينترنت از ابعاد مختلف بر زندگي ما اثرگذار بوده و بسياري از تأثيرهاي آن مثبت است . اينترنت در انجام وظايف، دسترسي به اطلاعات و ملاقات افراد نقش مهمي ايفا كرده است . اصطلاح اختلال اعتياد اينترنتي نخستين بار توسط ايوان گلدبرگ در سال 1996 مطرح شد . در ابتدا گرچه گلدبرگ هنگامي كه اصطلاح اعتياد اينترنتيرا مطرح كرد ، چندان در اين كار جدي به نظر نمي رسيد، اما امروزه اين اصطلاح به وفور توسط پژوهشگراني چون يونگ (1999) گلدبرگ ( 1996 )، و كندل (1998) استفاده شده است.
در جهان امروز آموزش و افزایش مهارتها، به ابزاری اساسی برای رویارویی با مسائل جهان پیچیده و متحول امروزی تبدیل شده است. آموزش و به ویژه، آموزش و پرورش که به تربیت نسلهای جدید می پردازد، از ابتدایی ترین ضرورتهای یک جامعه متمدن است . همچنین، با توجه به فراگیر بودن آن، بهترین روش برای دستیابی به توسعه و پیشرفتهای جدید است. به جرأت می توان گفت که مهمترین معیار توسعه و پیشرفت- به ویژه در جهان امروز- فناوری است و آموزش و پرورش وسیله ای برای آشنایی و دستیابی به فناوریهای جدید.
جامعه ای که هدف آن پیشرفت براساس دانش و فناوری است، باید ابتدا آموزش و پرورش خود را متحول کند. برای این کار باید فناوری آموزشی ، یعنی طراحی، اجرا و
ارزشیابی برنامه ریزی شده پژوهشهای بنیادی و کاربردی را به کار بگیرد (رستگارپور،1384: 6).
در بسیاری از کشورهای جهان، گسترش فناوری اطلاعات در دانشگاه ها مورد توجه قرار گرفته است. با بررسی آمار و اطلاعات موجود در مورد میزان گسترش فناوری اطلاعات در دانشگاهای کشورهای جهان، در می یابیم که در بسیاری از کشورها از جمله کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، برای تجهیز دانشگاه ها با امکانات گوناگونی همچون رایانه و اینترنت، برنامه های جامعی مدون شده است. ابداع روشهای جدید آموزشی، بهره گیری از رایانه در کلاسهای درسی بهره گیری از نرم افزارهای آموزشی و چند رسانه ایها، بهره گیری از اینترنت و پست الکترونیکی، گسترش شبکه های آموزشی، ظهور آموزش (یادگیری) الکترونیکی و … از پیامدهای نوین به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در امر آموزش بوده است. این مفاهیم ما را وا می دارد تا با الگوهای نوین، کارا و موثر مناسب در دانشگاه برای برخورد با پیچیدگیها و نیازهای روزافزون دنیای کنونی روی آوریم (سامپات،1385).
1-2- بیان مسئله
فناوری اطلاعات و ارتباطات یکی از عناصر جدایی ناپذیر زندگی انسانها است. بی شک دنیای امروز دنیای اطلاعات و ارتباطات است. به هر طرف که رو کنیم پر است از اطلاعات و رسانه های ارتباط جمعی و تمام شقوق زندگی ما را در بر گرفته است.این سیستم های ارتباطی هر کدام با اهداف خاصی در زمانهای مختلف به مرور شکل گرفته اند و بر اساس نیاز انسانها تکامل یافته اند. و هر روز هم شاهد رشد و پیشرفت این اطلاعات در عرصه جهانی هستیم. اطلاعات و ارتباطاتی که انسانها به وسیله آن می توانند به زندگی خود ادمه داده و در جهت منافع خود و سایر انسانها استفاده کنند.
از ابتدای زندگی تمامی انسانها به نحوی سعی کرده اند با استفاده از اطلاعات و ارتباطات ( ارتباط کلامی ویا غیر کلامی ) یا دیگر وسایل ارتباطی مثل خط ، زبان و سایر وسایل ارتباطی انواع نیازهای خود را به شکلی برآورده سازند ، شکل این ارتباطات و اطلاعات رفته رفته از جوامع ابتدایی و جوامع کشاورزی و صنعتی حالت ساده خود را از دست داده اند و به صورت پیچیده ایی درآمده و به موازات پیشرفت انسانها ، شکل و نوع اطلاعات و ازتباطات نیز تغییر کرده است به
نحوی که امروز به شکل سازمانهای ارتباطی بزرگ و گسترده ایی در آمده است.
در دهه های اخیر، جهان شاهد تغییرات بنیادی در عرصه های گوناگون اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و آموزشی بوده است. صاحبنظران بر این عقیده اند که این تغییرات به طور کلی حاصل رشدی است که در زمینه فاوا به وقوع پیوسته است. این تغییرات که از همگرایی رایانه ها و فناوری ارتباط و جذب آنها در جامعه به وجود می آید، بعضی مواقع «جامعه اطلاعاتی» نامیده می شود. (نفیس،1382: 19).
بي شک اينترنت پيشتاز انقلاب صنعتي جديد است. با ورود روزانه هزاران عضو جديد و حدود ۲۰۰ ميليون نفر کاربر در سراسر دنيا، اينترنت در حال شکل دادن يک انقلاب ارتباطي، اجتماعي و اقتصادي است.
اينترنت اکنون در اوج قله انقلاب صنعتي ديجيتالي قرار دارد. ويژگي هاي منحصر به فرد اينترنت از جمله سهولت دسترسي به آن، ۲۴ ساعته بودن، سادگي کار، هزينه پايين، گمنام ماندن کاربران آن و…. همگي موجب استقبال عظيم مردم در سراسر جهان از آن شده است(19,2004,Greenfield)
اين خصوصيات، علاوه برآنکه از يک طرف از قابليت هاي اينترنت محسوب مي شوند، از طرف ديگر از معايب آن نيز به شمار می آيند. يکي از مشکلاتي که اينترنت پديد آورده است، اعتياد مجازي يا اعتياد به اين شبکه عظيم جهاني است که داراي تأثيرات رفتاري- رواني بسيار مضري روي کاربران است. همچنين اين شبکه قادر به تغيير جهت دادن نقاط تصميم گيري رواني انسان است و مي تواند بر رفتارها حکومت کند.
رسانه هاي نوین اطلاعاتی و در رأس آن اینترنت ، موجب نوسازي فرآیندها اجتماعی است . این تکنولوژي تمام جنبه هاي زندگی مردم را تحت الشعاع قرارداده است(جهانگرد، 1384 ،ص 3). بیل گیتس معتقد است تحت تأثیر فضاهاي مجازي جدید که در آن تلویزیون ها و کامپیوترها به یک شبکه جهانی هوشمند جهانی مرتبط هستند عناصر رفتاري انسانها شکل خواهند گرفت واین شبکه ها ستون فقرات ساختار اجتماعی ما را تشکیل می دهند(کاریزي، 1381 ،ص 329 ) فرهنگ مجاز واقعی تا حد واقعیت مجازي مورد قبول واقع میشود که استفاده مناسب از آن براي بالا بردن سطح دانش مان نیروي نهفته زیادي دارد . استفاده نادرست ممکن است زیانهاي زیادي به همراه داشته باشد (همان ،ص 9) خصوصاً براي نسلی که درمقایسه با نسل قبل ، بامحرکهاي فراوانی مواجه است(عطاران، 1383 ،ص 198)
اینترنت ، این فنآوري جدید ، جایی بین دو سوي ( قطب ) جبرگرایی فنی و سازه ي اجتماعی قرار دارد و ، در انواع فعالیتهاي آدمی رخنه کرده است(پاترشیا، 1382 ،ص 403 ). شکل و شرایط کنش اجتماعی و تجربه انسانی را در سرتاسر جهان تعیین می کند(کاستلز، 1385 ،ص 13)
مهرمحمدی (به نقل از حج فروش،1383) با توجه به تغییر تحول سریع در عرصه اطلاعات، دانایی بشر، شتاب گرفتن جریان تولید دانش و جریان منسوخ شدن دانش کنونی، تأکید می کند که برنامه درسی باید بیش از گذشته اهداف چگونگی یادگرفتن و یادگیری مادام العمر را در کانون خود قرار دهد. برای دستیابی به هدف یادگیری مادام العمر، دانشجویان باید
بتوانند اهداف تخصصی خود را تعیین نمایند (نفیس،1382)، یا به زعم مهرمحمدی (1383) دانشجویان می بایست معمار و طراح جریان رشد و بالندگی خود باشند و نیز به جای استفاده از شیوه های آموزشی مبتنی بر انتقال دانش و مهارتهای تعریف شده؛ به حضور فعال دانشجویان توجه شود.
امروزه این شیوه از طریق افزایش توجه به نقشی که فاوا در رشد آموزش و تغییر مدارس ایفا کند، دنبال می شود. مطالعه محسن اسلامی (1383) در زمینه قابلیتهای آموزشی اینترنت در بخش اطلاعات و ارتباطات، حاکی از آن است که فناوریهای جدید می توانند برنامه های جذابی را که براساس واقعیتهای موجود هستند، به کلاس درس ببرند و با فراهم آوردن وسایل کمک آموزشی یادگیری را قوت ببخشند. دانشجویان می توانند با بهره گیری از این فناوریها، درباره اجرای خود بازخورد دریافت کنند، بازتاب افکار و ایده های خود را ببینند و آنها را مجدداً بررسی کنند .
یعقوبی و شمسایی (2004) طی تحقیقی به این نتیجه رسیدند که معلمان نگرش مثبتی به فناوری دارند و رابطه مثبت و معنی داری بین استفاده از فناوری و خصوصیاتی از قبیل سن، مهارت در زبان انگلیسی، مهارت رایانه ای، فعالیتهای تحقیقاتی، و سابقه شغلی آنها وجود دارد. موحد محمدی و ایروانی (1381) نیز دریافتند بین استفاده کامپیوتر و مواردی از قبیل سن، جنسیت، داشتن مهارت در زبان انگلیسی، داشتن مهارت کامپیوتری، تحقیقاتی، رشته تحصیلی، دسترسی به اینترنت و نگرش نسبت به فناوری رابطه وجود دارد. هولکومب (2000) به منظور تعیین عوامل موثر بر پذیرش فناوری در تدریس توسط معلمان کشاورزی در کشور کانادا دریافت که نگرش
معلمان به فناوری و برداشت آنها از مزیت نسبی، قابلیت مشاهده، آزمون پذیری و پیچیدگی اینترنت، بر پذیرش و کاربرد فناوری در فعالیتهای آموزشی تأثیر دارد. در این مطالعه سالهای تجربه تدریس معلمان نیز به عنوان عامل موثر شناخته شد.
پورتر نیز دریافت بین استفاده از فناوری اطلاعات و ویژگیهایی از قبیل سن، جنسیت، سواد کامپیوتری، رشته تحصیلی، دانش و دسترسی به اینترنت، نگرش نسبت به اینترنت و سطح روابط متقابل با همکاران رابطه وجود دارد (چیذری و همکاران،2003).
با توجه به گستردگی و اهمیت فناوری اطلاعات و ارتباطات در تمامی زمینه ها ، این مساله حساسیت زندگی انسانها را دو چندان کرده است به طوری که همه انسانها از زمان تولد تا زمانی که در این جهان زندگی می کنیم نمی توانیم بدون استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات به پیشرفت خود بیافزاییم. دانشگاه ها نیز همچون سایر نهادها از فناوری اطلاعات و ارتباطات تاثیر پذیرفته و باعث نتایجی موثر در این نهاد شده است . فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه ها را به باز اندیشی در فرایند یادهی یادگیری و بازسازی برنامه های درسی و غنی سازی محیط یادگیری برای برقراری تعادل بین فراگیر با منابع یادگیری، ملزم و متعهد می نماید(رضوی،1386).ICT یا فناوری اطلاعات و ارتباطات باعث تسهیل یادگیری دانشجویان هم می تواند بشود.
لذا تحقیق حاضر به دنبال پاسخگویی به این سوال خواهد بود که میزان تاثیراستفاده از فناوری اینترنت درجریان پیشرفت تحصیلی دانشجویان تاچه میزان می باشد؟

فایل : 80 صفحه

فرمت : Word