مقاله در مورد تاثیر گمرک الکترونیک بر صادرات و بازرگانی در گمرک استان لرستان

چکیده
گمرک الکترونیک را میتوان نتیجه فناوری اطلاعات دانست که بهره گیری از آن منجر به گسترش خدمات و بالا رفتن سطح رضایت،کاهش زمان تلف شده و راحتتر نمودن رویه های گمرکی و جایگزینی مناسب برای رویه های کاغذی دانست. پژوهش حاضر در نظر دارد که تاثیر گمرک الکترونیک بر صادرات و بازرگانی در گمرک استان لرستان را مورد بررسی قرار می دهد. مطالعه در این پژوهش تعداد 05 نفر از کارشناسان گمرک استان لرستان هستند .روایی و اعتبار پرسشنامه سنجیده شده است، به منظور سنجش پایایی ابزار تحقیق از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. و در این پژوهش از نرم افزار لیزرل بهره گرفته ایم. نتیجتا اینکه پس از بررسی نتایج آزمون ها در مورد فرضیه های تحقیق فرضیه های تاثیر گمرک الکترونیکی بر عواملی از جمله: ترخیص فوری کالا، تجارت بدون مرز ، افزایش سرعت گردش موجودی و مالی صادر کنندگان، تسهیل مراحل گمرکی و تسهیل خدمات تایید میشودو فرضیه تاثیر گمرک الکترونیک بر افزایش دقت در ریسک در امور گمرکی رد میشود.
کلید واژه ها: گمرک الکترونیک ،بازرگانی،صادرات،واردات
مقدمه
گمرک به عنوان تنظیم کننده جریان تجارت خارجی کشور برای اجرای وظایف قانونی خود نیاز به نوین سازی دارد.واژه گمرک نوین که نخستین بار از سوی دکتر عباس معمارنژاد،رئیس کل گمرک ایران به کار گرفته شد دارای ویژگی هایی است که عالوه بر ارتفاع صد درصدی جایگاه دروازه بان اقتصادی کشور به بالاترین سطح خدمت رسانی و نقش آفرینی در زنجیره تجارت خارجی،،قابلیت و امکان برقراری ارتباط و همکاری
آنالین گمرک ایران با سازمان های بین المللی مرتبط با مباحث تجاری و گمرکی را فراهم می سازد. امروزه فناوری اطلاعات تاثیر خود را بر جنبه های مختلف زندگی انسان گذارده است .این تاثیرات به گونه ای است که شاهد تغییرات اساسی درسبک زندگی در جوامع بشری هستیم.فناوری اطلاعات در ساختار های مختلفی که انسان ها از آن بهرمند هستند نیز تاثیر گذار بوده است.مفاهیمی مانند ،دولت الکترونیک،بانکداری الکترونیک ازاین گونه اند. گمرک نیز به عنوان یکی از سازگارهای اصلی مبادالت بین المللی ازتاثیر فناوری اطلاعات بی بهره نبوده است.اصطلاح گمرک الکترونیک نیز حاصل تاثیر فناوریاطلاعات در این حوزه است. همکاری گمرکی،گمرک را چنین تعریف نموده است:”گمرک ازمانی است دولتی که. مسئول اجرای قانون گمرک و وصول حقوق و عوارض ورودی و صدوری و همچنین واردات،تزانزیت و صادرات کالا می باشد” این اصطلاح به هریک از قسمت های سازمان گمرک یا ادرات اصلی یا تابعه آن نیز اطالق می شود مثال در مورد مامورین گمرک،حقوق و عوارض ورودی و صدوری و کنترل واردات یا صادرات یا امر دگری که در حدود عملیات گمرکی باشد نیز به کار می رود مثل:مامور گمرک،حقوق گمرکیبخشی از تجارت بین المللی را صادرات کشورها تشکیل می دهد.در واقع یکی از راههای افزایش حصول ارز خارجی و در نتیجه توسعه اقتصادی،صادرات کالا و خدمات می باشد. در ابتدای این پژوهش تعاریف مدل مفهومی به منظور درک بیشتر معانی مولفه های مدل پرداخته ایم در ادامه هدف از تحقیق را بیان نموده ایم و فرضیه ها را به منظور تایید یا رد عنوان کرده و در قسمت بعدی روشی که به وسیله آن داده ها را تجزیه و تحلیل کرده ایم را مطرح ساخته و نهایتا نتیجه گیری و پیشنهادات عنوان نمودیم.
تعاریف نظری تحقیق
گمرک الکترونیک
سطح پیشرفته این سیستم در دنیا همان گمرک مجازی customs virtual گفته می شود که به معنی نیاز نداشتن به فضای فیزیکی گفته می شود و اینکه یک بازرگان در خانه خود با بهره گیری از فناوری اطلاعات ، کالای خود را ثبت نماید اظهار کند و مدیران هم ازهمان راه بر عملیات گمرکی نظارت نمایند
الکترونیکی شدن گمرک باعث کاهش هزینه های مبادله ، سرعت انتقال ، بهبود ارتباطات ،مشارکت راحتتر طرفهای تجاری در فرآیند مبادله و افزایش اعتماد متقابل می شود. حال ، فعالیت های گمرک به طور سنتی در راستای اهداف زر تعریف می شود:
1.اخذ حقوق و عوارض گمرکی
2.حفاظت از سالمت و بهداشت جامعه
3.حمایت از صنایع و تولیدات داخلی
4.حفاظت های زیست محیطی (حفظ گونه های کمیاب)
5.اعمال قوانین و مقررات تجارت خارجی
6.مشارکت در سیاست گذاری های خارجی
7. ارائه تسهیالت تجاری
8. حفاظت از آثار فرهنگی و تاریخی
9. مبارزه با قاچاق و تخلفات گمرکی
10. تهیه وارائه آمار بازرگانی خارجی
11. حمایت از مخترعان و مبتکران (اجرای حقوق مالکیت فکری)
12. مبارزه با پولشویی
13. مبارزه با تروریسم و جرائم سازمان یافته فراملیتی
14. اجرای کنوانسیون های بین المللی
15. مشارکت در همکاری های منطقه ای و بین المللی
سلز و شوبرت فرآیند تجارت الکترونیکی را به شرح زیر بیان می کنند:
1.مرحله تبادل اطالعات:در این مرحله طرفین در مورد محصول ، قیمت، نوع و کیفیت و سایر مباحث اطلاعات الزم را کسب می کنند 2.مرحله توافق:در این مرحله مذاکرات و چانه زنی های الزم بین خریدار و فروشنده منجر به شکل گیری توافق میان طرفین می گردد 9.مرحله واریز و پرداخت:در این مرحله بهای کالا پرداخت شده و معامله صورت میگیرد
2.مرحله ارتباطات:در این مرحله برای ایجاد رابطه بین مشتریان با هم و باشرکت از طریق فناوری های ارتباط الکترونیکی تاکید می شود.
منافع گمرک الکترونیک
کمسیون جامعه اروپایی منافع گمرک الکترونیکی را به شرح زیر بیان می کند:
1.کاهش زمان تلف شده برای صدور گواهی نامه ، مجوزها وترخیص کالاها
2.ساده سازی وموثر کردن رویه های حقوقی گمرک
3.افزایش شفافیت،قابلیت پیش بینی و همکاری واتحاد در تعامل بین ادارات گمرکی ودیگر سیستم ها.
4.کاهش عمده در هزینه انجام امور کسب وکار از طریق خود سازی رویه ها وایجاد مراحل جایگزینی رویه های کاغذی
5.وجود یک مکانیزم گمرکی با هزینه پایین که از مجموعه واحدی از مشخصات شکل میگیرد ودرتمام کشور های در گیر این موضوع بکار برده می شود بجای آنکه هر کشوری مکانیزم مخصوص به خود را داشته باشد.
6. تقویت قوانین موجود وارتقاء امنیت وبهبود روش های کشف حقه بازی و کلاه برداری
7. کسب درآمد های بیشتر در نتیجه کنترول بهتر کالا ها وهمچنین بهبود نرخ های قانونی
8.تخصیص بهینه وکارای منابع انسانی ودیگر منابع که به دلیل مهندسی مجدد نظام مند ، ساده سازی فرآیندها ورویه های گمرکی ایجاد می شود.
9.کاهش هزینه هادر فرایند های خود کار شده در فضای بدون کاغذ که همه عملیات گمرکی بطور الکترونیکی صورت می گیرد.
معایب گمرک الکترونیک:
مهم ترین معایب گمرک الکترونیک عبارتند از:
1.ملاحظات امنیتی، جاسوسی، خرابکاری، حمالت تبهکارانه برای سیستم های اطلاعاتی
2.مهارت کم تجار در استفاده از سیستم گمرک الکترونیک
3.ضعف بستر فرهنگی جهت استفاده از گمرک الکترونیک
بنابراین اهم وظایف گمرک الکترونیکی عبارت است از:
1.اطمینان از صحت میزان و پرداخت حقوق گمرکی و مالیات مربوط به صادرات و واردات.
2.کنترل و ارزیابی کالاها و محصوالت وارداتی و صاداتی
استفاده از وب می تواند مزایای بی شماری را به همراه داشته باشد. به طور مثال می توان یک فرایند ترخیص الکترونیکی مفید و ارزشمند را برای گمرک به طریقی طراحی نمود که هزینه ها را حداقل سازد و موجب افزایش رضایت مشتریان شود. عمده ترین مسئله در گمرک الکترونیکی، مالحظات امنیتی می باشد. جاسوسی، خراب کاری، و حمالت تبهکارانه برای سیستم های اطالعاتی در جوامع امروزی به صورت روزانه اتفاق می افتد. با بسط و توسعه وب نسبت به گذشته مبادالت الکترونیکی بیشتری صورت می گیرد و همزمان با این، فرصت های بیشتری جهت خرابی سیستم به وجود می آید. لذا باید برخی سیستم های امنیتی را جهت امنیت داده ها، انتقال ها و سیستم ها در ترخیص کالا از گمرک ایجاد کرد. اتوماسیون تسریع صادرات و واردات را سبب می شود و به حفظ امنیت محموله ها کمک می کند. علی رغم این تحول از حیث کنترل در گمرک می بایست تسهیالتی ایجاد شود. گمرکات باید بین تسهیل و کنترل، تعادل برقرار نمایند و هر دو به طور همزمان پیشرفت نمایند. استفاده از سیستم یکپارچه گمرکی (مشتمل بر سخت افزارها و نرم افزار های یکپارچه)، استفاده از اسناد الکترونیکی، تبادل الکترونیکی داده ها بین سازمان های همکار و همجوار، استفاده از فناوری های جدید مثل بارکد دو بعدی و RFID روی اسناد کاغذی و کارت هوشمند، جزء الینفک گمرک نوین است. هر چند گمرک یکی از سازمان های پیشرو در استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور بوده است ولی به دلیل ضعف زیر ساخت های ارتباطی و ناپایداری آن و پیاده سازی سیستم هاینرم افزاری جزیره ای و غیر یکپارچه با وضع مطلوب فاصله نسبتا زیادی دارد. صادراتکالاها و خدمات نقش با اهمیتی در اقتصاد کشورها و صادرات دارد،با پیشرفت تجارت همه ی کشرهای دنیا کوشش می نمایند که با اخذ سیاست های مناسب این موتور
اقتصادی را فعال تر کنند.بنابراین رقابت در زمینه تجارت بالا رفته که در این میان کشورهایی که دارای یک استزاتژی معلوم و دورنمایی از صادرات محصوالت خویش بوده اند،اقداماتشان موفق تر است. بنابراین تاکید بر توسعه صادرات صنعتی به عنوان یک استراتژی مهم،ازجمله روشهای دستیابی به رشد مستمر اقتصادی است که همواره به عنوان یکی از راهبردهای محوری اقتصادی کشور ما مطرح است.
استوارت میل به نقل از ریکاردو می گوید که یک کشور از راه صادرات می تواند کالاهایی را وارد نماید که خود نمی تواند آنها را تولید نماید .منابع و امکانات در جاها و بخش استفاده می شود که کارایی بیشتری دارند .شیوه های تولید مناسبی استفاده می شود و بهره وری بالا می رود بنابراین تولید جهانی گسترده می شود .بالا رفتن و رشد صادرات باعث افزایش درآمد و اشتغال می شود و با فراهم کردن امکان بهره گیری از صرفه های مقیاس،بهره گیری از امکانات پیشرفته ، امکان تخصیص بهینه منابع و بالا رفتن رقابت در تولید محصوالتمی توانند باعث بالا رفتن بهره وری همه عوامل تولید و رسیدن به رشد اقتصادی بالا می گردد.
واردات یعنی ورود کالا به قلمرو گمرکی یک کشور که انواع مختلفی دارد :
الف) واردات قطعی
ب)واردات موقت
ج)کالای مرجوعی
د)ترانزیت(داخلی و خارجی)
مدل مفهومی: در پژوهش حاضر، مدل مفهومی به منظور بررسی تاثیر تجارت الکترونیک بر صادرات، در شکل یک مطرح گردیده:
/
اهداف تحقیق
هدف اصلی
تعیین تاثیر گمرک الکترونیک بر صادرات
اهداف فرعی
تعیین تاثیر گمرک الکترونیک بر ترخیص زود هنگام کالا
تعیین تاثیر گمرک الکترونیک بر تجارت بدون مرز
تعیین تاثیر گمرک الکترونیک بر افزایش سرعت گردش موجودی و سرعت گردش مالی صادر کنندگان
تعیین تاثیر گمرک الکترونیک برافزایش دقت در ریسک امور گمرکی
تعیین تاثیر گمرک الکترونیک بر تسهیل مراحل گمرکی
تعیین تاثیر گمرک الکترونیک بر تسهیل خدمات
سوالات
فرضیه اصلی
گمرک الکترونیک بر صادرات تاثیر مثبت و معنا داری دارد
فرضیه های فرعی
گمرک الکترونیک بر ترخیص زود هنگام کالا تاثیر مثبت و معناداری دارد
گمرک الکترونیک بر تجارت بدون مرز تاثیر مثبت و معناداری دارد
گمرک الکترونیک بر افزایش سرعت گردش موجودی و سرعت گردش مالی صادر کنندگان تاثیر مثبت و معناداری دارد
گمرک الکترونیک برافزایش دقت در ریسک امور گمرکی تاثیر مثبت و معناداری دارد
گمرک الکترونیک بر تسهیل مراحل گمرکی تاثیر مثبت و معناداری دارد
گمرک الکترونیک بر تسهیل خدمات تاثیر مثبت و معناداری دارد
روش تحقیق
در این پژوهش برای تحقیق درباره نظر کارشناسان گمرک در مورد گمرک الکترونیک از پرسشنامه ایی استفاده شده که دارای روایی و اعتبار آن نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد بررسی و تایید قرار گرفته است که برای تدوین این پرسشنامه از مقاله شعبان الهی و حسن زاده کمک گرفته ایم. پرسشنامه برای 50 نفر از کارشناسان گمرک در استان لرستان توزیع گردیده است..به منظورتحلیل دادهها و آزمون فرضیه های تحقیق از روش مدل یابی معادالت ساختاری استفاده شده است. مدل یابی معادالت ساختاری SEM: modeling equation Structural یک تکنیک تحلیل چند متغیری بسیار کلی و نیرومند از خانواده رگرسیون چند متغیری و به بیان دقیقتر بسط “مدل خطی کلی”model linear General است. که به پژوهشگر امکان میدهد مجموعه ای از معادالت رگرسیون را به صورت هم زمان مورد آزمون قرار دهند. مدل یابی معادله ساختاری یک رویکرد جامع برای آزمون فرضیههایی
درباره روابط متغیرهای مشاهده شده و مکنون است که گاه تحلیل ساختاری کوواریانس، مدل یابی علّی و گاه نیز لیزرل Lisrel نامیده شده است. همچنین اعداد حاصل از آماره مجذور کای و درجه آزادی بیانگر خوبی برازش مدل به کار رفته است.
نتایج تحقیق
فرضیه اول: گمرک الکترونیک بر ترخیص زود هنگام کالا تاثیر مثبت و معناداری دارد.
با توجه به نتایج حاصل از آزمون آماری دو جمله ای و سطح معناداری گمرک الکترونیک بر ترخیص زود هنگام کالا تاثیر مثبت و معناداری دارد
فرضیه دوم: گمرک الکترونیک بر تجارت بدون مرز تاثیر مثبت و معناداری دارد
با توجه به نتایج حاصل از آزمون آماری دو جمله ای و سطح معناداری گمرک الکترونیک بر تجارت بدون مرز تاثیر مثبت و معناداری دارد.
فرضیه سوم: گمرک الکترونیک بر افزایش سرعت گردش موجودی و سرعت گردش مالی صادر کنندگان تاثیر مثبت و معناداری داردبا توجه به نتایج حاصل از آزمون آماری دو جمله ای و سطح معناداری گمرک الکترونیک بر افزایش سرعت گردش موجودی و سرعت گردش مالی صادر کنندگان تاثیر مثبت و معناداری دارد
فرضیه چهارم: گمرک الکترونیک برافزایش دقت در ریسک امور گمرکی تاثیر مثبت و معناداری نداردبا توجه به نتایج حاصل از آزمون آماری دو جمله ای و سطح معناداری گمرک الکترونیک برافزایش دقت در ریسک امور گمرکی تاثیر مثبت و معناداری ندارد و رد می شود

فایل : 13 صفحه

فرمت : Word