تحقیق نقش فلز آلومينيوم در صنعت

بيان مساله

فلز آلومينيوم بادارا بودن مزاياي متنوع جايگاه ويژه‌اي براي خود در صنايع پيشرفته روز ايجاد كرده است. ساختار آلياژي مقاوم آلومينيوم اعتماد و اطمينان در استفاده از‌آن را در صنايع هواپيما سازي دوچندان نموده است. قوانين سخت كاهش آلايندگي خودروها و نياز به مصرف پايين سوخت آنها، خودروسازان را ناگزير به استفاده از اين فلز گرانبها در محصولات خود كرده است. صنايع حمل  و نقل ريلي، الكتريكي، تجهيزات مخابراتي احداث ساختان، ظروف غذا و غيره همگي به نوعي سعي در بهره‌مند شدن از مزاياي فلزآلومينيوم دارند. از اين رو استراتژي جهاني در ظرفيتهاي توليد متناسب با نيزا بازار مصرف بوده است.

بانگرش به تحولات جهاني مانند افزايش جعيت، آلودگي فزاينده محيط زيست، ناخوشايند به نظر رسيدن وشع اقتصادي جهان و تأثير و تاثربازهم بيشتر كشورها، آنچه در مورد اكثر صنايع مطلوب به نظر مي‌رسد، پرهيزاز آلودگي محيط زيست، پايين بودن قيمت مصرف، پاسخ‌گويي به سليقه پيچيده و قابليت دسترسي سريع است، اهميت اين فلز با توجه به موارد فوق‌الذكر درجهان امروز بيشتر مشخص مي‌شود.

سه شركت عمده توليد كننده آلومينيوم در جهان كه تقريبا يك سوم توليد جهان را در اختيار دارند به نامهاي Alcoa، Alcan، Rusky مي‌‌باشد.

Alcoa با توليد 3600 هزارتن در سال 7/14% از توليد را در اختيار دارد. Rusky با توجه جهان را در اختيار دارد، در حال حاضر اين سه گروه توليدي جهان براساس منابع و سودآوري ميزان تولي خود را كنترل ميكنند.

در حوزه خليج‌فارس دو كشور امارات متحهده عربي و بحرين با مجموع توليد يك ميليون و 50هزارتون تقريباً 5% كل توليد جهان را به خود اختصاص داده‌اند. موفقيت گذشته شركتهاي Alba بحرين و Dubal  امارات متحده عربي و طرحهاي توسعه‌اي اين صنعت در كشورهاي مذكور، كشورهاي ديگر اين منطقه را تشويق به سرمايه‌گذاري در اين ميدان صنعتي كرده است.

امارات متحده عربي درحالي حاضر 33/2% توليد جهاني را در اختيار دارد و درحال بررسي افزايش سهم خود به ميزان دوبرابر مقدار فعلي يعني رساندن ظرفيت توليدي به 936 هزارتن در سال مي‌باشد. همينطور آلومينيوم بحرين كه سهم آن از توليد جهان در حال حاضر 18/2% مي‌باشد، افزايش ظرفيت خود از 500 هزارتن فعلي به 750 هزارتن در سال 2004 و يك ميليون تن در سال 2008 ميلادي را دربرنامه دارد.

تمام موارد فوق اهميت روزافزون جهاني در دستيابي و توسعه استراتژيك اين فلز گرانبها را نشان مي‌دهد. كشور ايران بادارا بودن معادن بوكسيتي آلومينا، منابع گازي فراوان به منظور توليد برق ارزان قيمت و نيروي كار نسبتا ارزان‌، توليد رقابتي فلز آلومينويم را داراست. اهميت اين فلز در ايجاد اشتغال مستقيم و توسعه صنايع زيردستي مرتبط براي كشوري با نيروي جوان جوياي كار و تحصيل كرده امري اجتناب ناپذير است.

مزيتهاي نسبي ايران در توسعه صنعت آلومينيوم را مي‌توان در عناوين زير خلاصه نمود:

• انرژي ارزان و قابل دسترس
• نيروي كار ماهر، ارزان و قابل دسترسي
• وجود بازار مصرف داخلي
• ظرفيت خالي صنايع پايين دستي
• هماهنگي با تقسيم‌كار جهاني بازار

در اين صنعت در ايران تنها دو توليد كننده به نامهاي ايرالكو و المهدي فعاليت مي‌كنند كه سهم هر كدام از‌آنها در توليد داخلي به صورت زير است:

• ايرالكو باتوليد 120 هزارتن در سال (67%)
• المهدي با ظرفيت اسمي 110 هزار تن و توليد فعلي حدود 55هزارتن درسال (33%)در اسل 1972 ميلادي ايران با توليد 45 هزارتن، 30درصد توليد منطقه را در اختيار داشت. سهم ايران از توليد آلومينيوم منطقه در سال 1993 به 2/16  درصد كاهش يافت . (120 هزارتن از 740 هزارتن توليد منطقه)

سهم ايران در توليد منطقه در سال 2002 بازهم كمتر و به 2/13 درصد رسيده است. (160 هزارتن از 1210 هزارتن) رسيدن به موقعيت برتر در توليد آلومينيوم در خليج‌فارس نيازمند تلاش بيشتري است.

با توجه به اهميت اين صنعت واين فلز در جهان در اين پايان نامه طرح آلومينيوم المهدي به عنوان مطالعه موردي انتخاب شده است. مجتمع آلومينيوم المهدي در سال 1369 تاسسيس در سال 1376 با 6 ديگ (3% ظرفيت اسمي) مورد بهره‌برداري قرار گرفته است. هدف از تاسيس موسسه ساخت كارخانه توليد شمش آلومينيوم با ظرفيت سالانه 220 هزارتن قابل توسعه به 330 هزارتن در سه فاز بوده است.

پايان نامه با بكارگيري قيمتهاي بازار و همچنين قيمتهاي محاسباتي، ارزيابي مالي و اقتصادي باري طرح انتخابي در اين انجام مي‌شود و نتايج مورد بررسي قرار مي‌گيرد.

واقعيت در مورد تاكيد در اين پايان نامه اين است كه نشان دهد نرخ بازدهي داخلي (IRR) طرحها (طرحهايي كه متولي انجام آن دولت است) در بسياري از مواقع غير واقعي است و نظام قيمتهاي بازار به دلايلي كه در پايان نامه مطرح خواهد شد پاسخگوي نياز ارزشيابي طرحهاي صنعتي نمي‌باشد و مي‌ بايستي تحريف‌هاي موجود در بازار رفع شود.

ضرورت و اهداف تحقيق

تصميم‌هاي سرمايه‌گذاري بخش اساسي فراگرد توسعه را تشكيل مي‌دهد. تصميم‌گيري منطقي درباره طرحهاي سرمايه‌‌گذاري بدون ترديد موجب موفقيت و تحقق اهداف توسعه اقتصادي است.

محدود بودن منابع ايجاد مي‌‌كند تا از منابع محدود بصورت بهينه استفاده شده و سرمايه‌ها در مناسب ترين راه به كارگرفته شوند. عدم استفاده از سرمايه نه تنها سرمايه‌گذار را دچار فرصتهاي از دست رفته مي‌نمايد، بلكه ممكن است او را بازيان غيرقابل جبران مواجه سازد. به منظور جلوگيري از اين زيانها و استفاده بهينه از سرمايه