مقاله فارسی ورزش در زندگی افراد دیابتی

ورزش در زندگي افراد ديابتي
ورزش ، گلوکز و گليکوژن را در داخل ماهيچه هاي بدن مي سوزاند (اين پديده در صورتي رخ مي دهد که ديابت کنترل شده باشد) و در حين و بعد از ورزش ، قند خون  وارد ماهيچه ها ميگردد وسطح گلوکز را به حد طبيعي مي رساند . وجود برنامه هاي منظم ورزشي در افراد ديابتي عکس العمل شديد انسولين را از بين مي برد . چون به عضلات و کبد عادت داده مي شود که گليکوژن بيشتري ذخيره کند .ورزش افراد ديابتي بايد بصورت تمرينهاي هوا رسان ( آئروبيک ) باشد  تمرينهاي هوارسان به فعاليت هايي گفته مي شود که با مصرف زياد اين نوع تمرينهاي دستگاههايي را که براي سلولهلي بدن اکسيژن تهيه ميکنند، فعال مي رسازند  .بدنبال انجام تمرينهاي هوارسان تغييرات سودمند و مفيدي در ريه ها قلب و رگهاي خوني پديد مي آيد . با انجام تمرينهاي هوارسان به فعاليتهاي استقامتي گفته مي شود .که به سرعت زياد نياز ندارد .  بهترين تمرين هوارسان به فعاليتهاي استقامتي گفته مي شود که به سرعت زياد نياز ندارد .  
بهترين تمرين هوارسان دويدن در مسافتهاي طولاني با آهنگ آرام است . تمرينهاي ديگر شامل اسکي ، صحرا نوردي ،  شنا ، دويدن آرام ، دوچرخه سواري ، پياده روي و….هستند.
تاريخچه  امروزه پژوهشگران دريافته اند که استراحت براي درمان بيماران ديابتي ، کارنادرستي است. مطالعات نشلن داده که استراحت در تخت براي مدت حداقل 7 روز باعث اختلال در قند خون ميشود. در سال 1900 محققان ديابت دريافتند که ورزش بايد در توان بخشي بيماران ديابتي مورد استفاده قرار گيرد . در سال 1919 دانشمندان به اثبات رساندند که ورزش مط تواند باعث کاهش ميزان قند خون شود . در سال 1926 لارسن گزارش داد که ورزش مي تواند اثر انسولين در پايين آوردن قند خون را بيشتر کند ؛ بنابراين باعث کاهش  نياز به انسولين در بيماران با ديابت وابسته به انسولين مي شود . در نتايج مقاله لارسن ذکر شده که ورزش منظم در بيماران ديابتي از پايه هاي اصلي درمان است .
افراد مبتلا به ديابت که ورزش مي کنند بايد بدانند که فعاليتهاي بدني چگونه بر متابوليسم قند خون اثر مي گذارد و آثار مفيدي براي سلامت آنها دارد . البته ورزش حتي براي افراد سالم نيز خطرهاي اندکي دارد و آطن خطرها فقط مختص افراد ديابتي نيست .
فوايد برنامه منظم ورزشي براي افراد ديابتي
1-کنترل بيماري ديابت
در ورزشهاي  دراز مدت مشاهده شده است که حساسيت سلولهل به انسولين افزايش مي يابد . اين امر در بهبود وضعيت ديابت بخصوص در افراد با ديابت نوع 2 بسيار با اهميت است . ورزش اگر در شرايط مناسب صورت گيرد . ِهني بيمار قند خون به نسبت کنترل شده داشته باشد غلضت گلوکز پلاسما را ثابت نگه مي دارد . علت اين پديده توازن بين برداشت گلوکز توسط عظلات و توليد متقابل گلوکز در کبد است .
2- کنترل وزن
يک برنامه صحيح کنترل قند  خون  در افراد ديابتي غير وابسته به انسولين به کاهش وزن آنها کمک مي کند . کاهش وزن ناشي از ورزش ، باعث کاهش بافت چربي مي شود ، بنابراين مقاومت به انسولين در سلولهل کاهش مي يابد و به آين ترتيب مصرف داروهاي خوراکي پايين آورنده قند خون کم مي شود . با انجام ورزشهاي برنامه ريزي شده ، بافت چربي بدن کاهش يافته و توده عضلاني افزايش مي يابد .
3 – آمادگي عضلاني
ورزش مناسب توده عضلاني را افزايش مي دهد . تحقيقات نشان داده است که انقباضات عضلاني و عمل انسولين هر دو با هم مصرف گلوکز در طول ورزش را زياد مي کنند . 4- کاهش نياز به دارو هاي خوراکي انسولين
همراه با کنترل مطلوب قند خون و انجام تمرينهاي ورزشي مرتب ، مصرف قرصهاي خوراکي در برخي افراد ديابتي غير وابسته به انسولين کم مي شود .د ر بيماران ديابتي دريافت کننده انسولين نيز به علت وضعيت مطلوب نياز به انسولين کاهش مي يابد مطالعات نشان داده است که در ماههاي اوليه شروع برنامه هاي ورزشي ، انسولين تزريقي گاهي تا 20در صد يا حتي بيشتر کاهش مي يابد .
5- اعتماد به نفس بيشتر
بنظر مي رسد احساسات افراد ديابتي تا حدي نيز به حفظ قند خون در سطح طبيعي وابسته باشد بيشتر افراد ديابتي احتمالا ناراحتي و از دست دادن کنترل احساسات را همزمان با سطح قند خون بسيار بالا يا بسيار پايين تجربه کرده است . هنگامي که غلظت قند خون در حد طبيعي است ، در اين افراد  تا حد زيادي احساس بهبود مي کنند . احساس بهبودي  با فعاليتهاي ورزشي مداوم و ورود اين برنامه در زندگي افراد پديد خواهد آمد .
6- تحمل تنش هاي عصبي
ورزش وسيله موثري براي مبارزه با تنش هاي عصبي  است . هنگام ورزش موادي بنالم آندروفين  در خون ترشح مي گردد که موجب تسکين درد و آرامش رواني مي گردد.
آثار ورزش در افراد ديابتي وابسته به انسولين
 ورزشهاي منظم براي افراد ديابتي وابسته به انسولين بسيار سودمند است . پژوهشگران کانادايي طي 16-12  هفته ورزش دادن به بيماران ديابتي وابسته به انسولين ، بهبود مطلوبي را در غلظت قند خون ناشتا و هموگلوبين گليکوزيله آنها مشاهده نمودند . در افراد ديابتي وابسته به انسولين ، تغييرات غلظت قند خون در طول ورزش بستگي زيادي بسطح  انسولين خون دارد . سطح انسولين خون  نيز به ميزان انسولين تجويز شده و مقدار جذب انسولين وابستگي دارد .بهترين زمان پيشنهاد شده براي ورزش در ديابتي هاي وابسته به انسولين ، بعد از مصرف ميان وعده بعد از ظهر و قبل از شام است . نکات مهم در مورد ورزش افراد ديابتي وابسته به انسولين
1-کنترل قند خون قبل ، حين و بعد از ورزش
2- جلوگيري از افت شديد قند خون در طول ورزش با اجراي توصيه هاي زير :
 * شروع ورزش 1-2 ساعت بعد از صرف غذا
* مصرف 20 تا 40 گرم کربوهيدرات اضافي پيش از ورزش و هر يک ساعت در طول ورزش
* پرهيز از ورزشهاي سنگين در هنگامي که انسولين تزريق شده بيشترين اثر خود را اعمال مي کند .
* حرکت دادن قسمتهايي از بدن که انسولين در آنها تزريق نگرديده است . * کاهش ميزان انسولين تزريقي به ميزان 30 تا 50 درصد در صورت کوهنوردي و ورزشهاي طولاني 3- بعد از ورزشهاي طولاني قند خون کنترل گردد و مواد قندي اضافي مصرف شود .اين عمل از افت قند خون که ممکن است بصورت تاخيري پديد آيد جلوگيري ميکند.
آثار ورزش در افراد ديابتي وابسته به انسولين
 ورزشهاي منظم براي افراد ديابتي وابسته به انسولين بسيار سودمند است . پژوهشگران کانادايي طي 16-12  هفته ورزش دادن به بيماران ديابتي وابسته به انسولين ، بهبود مطلوبي را در غلظت قند خون ناشتا و هموگلوبين گليکوزيله آنها مشاهده نمودند . در افراد ديابتي وابسته به انسولين ، تغييرات غلظت قند خون در طول ورزش بستگي زيادي بسطح  انسولين خون دارد . سطح انسولين خون  نيز به ميزان انسولين تجويز شده و مقدار جذب انسولين وابستگي دارد .بهترين زمان پيشنهاد شده براي ورزش در ديابتي هاي وابسته به انسولين ، بعد از مصرف ميان وعده بعد از ظهر و قبل از شام است .
آثار ورزش در افراد ديابتي غير وابسته به انسولين
در افراد غير وابسته به انسولين ، ورزش عامل اصلي کنترل قند خون است . عامل بعدي مصرف صحيح مواد غذايي است . مطالعات اخير نشان داده است که اجراي برنامه ورزشي منظم ، ارزش بالايي در کنترل غلظت قند خون دارد .
پژوهشها نشان مي دهد که افزايش فعاليت بدني ، در پيشگيري از پيدايش ديابت نوع دو غير وابسته به انسولين نيز موثر مي باشد . اين موضوع به ويژه در افرادي که بيشتر در معرض خطر ابتلا به ديابت هستند ، اهميت بسياري دارد . اين افراد شامل افراد چاق ، فرزندان افراد مبتلا به ديابت و افراد با فشار خون بالا مي باشند .
ورزش در مبتلايان به ديابت نوع 2 باعث افزايش حساسيت سلولهل نسبت به انسولين مي شود ، اما براي رسيدن به پاسخ درماني مناسب ، بايد با رعايت رژيم غذايي صحيح همراه گردد. کاهش ورن و رساندن وزن بدن به حد طبيعي را مي توان مهمترين قسمت درمان در اين افراد را دانست . تحقيقات نشان مي دهد که ورزش باعث حفظ توده عظلاني در حد مطلوب مي شود .نکته مهم اينه اگر کاهش وزن در افراد ديابتي فقط با رژيم غذايي انجام گيرد ، بيش از 25 % وزن از دست رفته ، از توده عضلاني خواهد بود .در حالي که هدف از کاهش وزن ، کاهش بافت چربي است نه از بين رفتن پروتين هاي بدن . بنابراين کاهش وزن با ورزش   ، بهتر از کاهش بوسيله رييم غذايي تنهاست . بنظر ميرسد براي رسيدن به هدف بايد ترکيب اين دو رئش بکار رود :
رژيم غذايي + ورزش = کاهش وزن مطلوب
درباره ورزش افراد ديابتي  غير وابسته به انسولين
* در اين افراد افت قند خون  در طول ورزش کمتر رخ مي دهد ، بنابراين مصرف کربو هيدرات اضافي معمولا لازم نيست .
* انجام ورزش همراه با رعايت رژيم غذايي ، سبب تسريع در رسيدن به اهداف درماني مورد نظر مي شود .
* ورزش بايد جزيي از زندگي روزانه افراد مبتلا به اين نوع ديابت باشد .
عوامل موثر  در پاسخ قند خون به ورزش ناگهاني در افراد ديابتي 
قند خون کاهش مي يابد اگر :
– غلظت  انسولين خون در طول ورزش بالا باشد . ( بطور مثال ورزش کردن زماني که انسولين حداکثر اثر خود را دارد )
– ورزش در مدت زمان طو لاني انجام شود .
– بيش از 3 ساعت از صرف غذا گذشته باشد.
قند خون بدون تغيير مي ماند اگر :
– مدت زمان ورزش کوتاه باشد .
– ميزان انسولين پلاسما طبيعي باشد
– ميان وعده مناسب قبل از ورزش و در طول فعاليت ورزشي مصرف شود .
قند خون افزايش مي يابد اگر:
ورزش کردن در زمان پايان اثر انسولين تزريقي در بدن باشد.
– ورزشهاي سنگين انجام شود .
– قبل يا در طول انجام فعاليت بدني ، بيش از حد در مواد قندي استفاده مي شود .
قواعد ورزش کردن  :
1- مشورت با پزشک
مشاوره بات پزشک براي افراد ديابتي ، به دليل اثر ورزش برقند خون بسيار مهم است . مواردي چون تعيين دفعات تزريق روزانه انسولين ، مقدار دارو هاي خوراکي ، زمان
مناسب براي انجام ورزش و مصرف مواد قندي قبل و بعد از ورزش را بايد با پزشک يا فرد آموزش دهنده در ميان گذاشت .  افراد ديابتي با سابقه اعتياد به سيگار ، چربي خون بالا ، پيشينه خانوادگي سکته قلبي و سن 40 سال به بالا بايد قبل از شروع بعه ورزش از نظر قلبي عروقي مورد ارزيابي دقيق قرار بگيرند .
2- شيوع تدريجي ورزش
برنامه هاي ورزشي بايد به آهستگي شروع شوند و تدريجا به زمان و شدت آن افزوده گردد. و سرد کردن بدن  افراد ديابتي بايد بيش از ر جلسه ورزش ، بدن خود را گرم کنند و پس از انجام فعاليتهاي ورزشي نيژ آن را سرد نمايند . ارزش گرم کردن بدن بعه عنوان يمک عامل تاميني  نبايد ناديده گرفته شود . اگر اين حرکات انجام نشود ، توليد اسيد لاکتيک کارايي فعاليت عضلاني را بيش از حد کاهش مي دهد سرد کردن به ورزشهاي آرامتري که پس از انجام فعاليتهاي اصلي صورت مي گيرد اطلاق مي شود . اين کار باعث ايجاد جريان خون مناسب و خروج اسيد لاکتيک از ماهيچه ها مي گردد و از اين طريق مشکلات عضلاني کاهش مي يابد . 
 3 – تداوم
بايد به تدريج به مدت زمان و ميزان حرکات ورزشي افزوده شود ، تا نتايج مطلوب از ورزش حاصل گردد .
4- پيشبرد 
بايد بتدريج مدت زمان و ميزان حرکات ورزشي افزوده شود .  تا نتايج مطلوب از ورزش حاصل  گردد.
5- نتخاب فعاليتهاي جسمي مناسب
با توجه به جثه و خصوصيات افراد مي توان ورزش مناسب آنان را انتخاب نمود 
نکات مهم در مورد ورزش افراد ديابتي وابسته به انسولين
1-کنترل قند خون قبل ، حين و بعد از ورزش
2- جلوگيري از افت شديد قند خون در طول ورزش با اجراي توصيه هاي زير :
 * شروع ورزش 1-2 ساعت بعد از صرف غذا
* مصرف 20 تا 40 گرم کربوهيدرات اضافي پيش از ورزش و هر يک ساعت در طول ورزش
* پرهيز از ورزشهاي سنگين در هنگامي که انسولين تزريق شده بيشترين اثر خود را اعمال مي کند .
* حرکت دادن قسمتهايي از بدن که انسولين در آنها تزريق نگرديده است . * کاهش ميزان انسولين تزريقي به ميزان 30 تا 50 درصد در صورت کوهنوردي و ورزشهاي طولاني 3- بعد از ورزشهاي طولاني قند خون کنترل گردد و مواد قندي اضافي مصرف شود .اين عمل از افت قند خون که ممکن است بصورت تاخيري پديد آيد جلوگيري ميکند.
رهنمود هاي کلي در باره برنامه  ورزشي افراد ديابتي
*ورزش از نوع هوارسان ( ائروبيک ) باشد .
* حرکات ورزشي به آهستگي شروع شوند .
* هر جلسه ورزش شامل موارد زير باشد  :
1) 10-5 دقيقه گرم کردن بدن با حرکات خمو راست شدن و نرمش 
2) 20 -30 دقيقه ورزشهاي هوا رسان با ميزان مشخص افزايش  ضربان قلب حد اکثر ميزان ضربان قلبی در خانمها =سن-220  حداکثر ضربان قلب در آقايان = ( سن)  يک دوم – 205
3)  15 تا 20 دقيقه ورزشهاي سبک و نرمش براي سرد کردن بدن
* هر هفته 3-5 بار حرکات ورزشي انجام شود .
مراقبتهاي ويژه
افراد ديابتي بايد:
–         کارت هويت بيماري خود را همراه داشته باشند .  تا در صورت بروز نشانه هاي غير طبيعي
–         هنگام حرکات ورزشي ، ديگران از مشکل آنها مطلع شوند . 
-ميزان قند خون را در طول ورزش و بعد از آن کنترل کنند .
– يک وعده کربوهيدرات سريع الاثر ( مانند آب نبات ) همراه داشته باشند .
– از عرق کردن بيش از حد و در نتجه از دست دادن مايعات بدن خودداري کنند .
– از جوراب و کفش مناسب استفاده نمايند .
– قبل ، حين ،و بدنبال انجام حرکات ورزشي ، با توجه به شدت و نوع فعاليات بدني ،مواد قندي اضافه مصرف کنند .
– در صورت انجام ورزش هاي سنگين   مثل هوهنوردي و ورزشهاي بيش از يک ساعت ، ميزان انسولين تزريقي را به ميزان 30%تا40% کاهش دهند .
مراقبتهاي ويژه در صورت وجود عوارض مزمن ديابت
* افراد ديابتي که پاهايشان  دچار نوروپاتي ( اختلال اعصاب محيطي ) گرديده و دچار بي حسي در پاها شده اند ، بايد از دويدن خودداري کنند . ورزش مناسب براي اين افراد دوچرخه سواري يا شنا است .
* افرادي که به عارضه چشمي ديابت (رتينوپاتي ) مبتلا شده اند ، بايد از ورزشهايي نظيرتکان دادن و بالا بردن سر و يا ورزشهايي که سر در وضعيت پايين تر از بدن قرار مي گيرند ، بپرهيزند .اين حرکات سبب افزايش فشار داخل جمجمعه مي شود . و خطر خونريزي داخل چشم را افزايش مي دهد.
* افرادي که فشار خون بالا دارند نيز بايد از ورزشهاي ذکر شده خودداري کنند . ورزشهاي مناسب براي اين افراد ورزشهايي است که با حرکات دست و پا همراه هستند ورزشهاي مناسب براي افراد ديابتي
همان طور که بيان گرديد تمرينات هوارسان به فعاليتهايي گفته مي شوند که با مصرف زياد اکسيژن همرا باشند .تمرينهاي هوارسان شامل دويدن در مسافتهاي طولاني و با آهنگ آرام است . تغييرات مثبت بدني که در پي ورزشهاي هوارسان پديد مي آيد عبارتند از :1- حجم خون افزايش پيدا مي کند ، در نتيجه النتقال اکسيژن  به سلولهلي بيشتر و در نهايت استقامت در فعاليتعاي طو لاني بيشتر مي شود .
2- ظرفيت ششها افزايش مي يابد .
بطور کلي ورزشهاي هوارسان بيشترين اثر را برآمادگي قلبي -عروقي دارند . هر نوع فعاليت يا تمريني را که انتخاب مي کنيد بايد به آن علاقه داشته باشيد تا بتوانيد سالهل آن را انجام دهيد . تحقيقات نشان داده اند که فعاليت هايي مانند اسکي استقامت ، شنا ، دويدن آرام ،دوچرخه سواري و پياده روي بهترين شرايط هوارسان را ايجاد مي کنند .
معيار هاي يک ورزش مفيد در دیابتی ها
* فرد ديابتي در پايان هر جلسه ورزش بايد احساس شادابي و نشاط کند  .
* تمرينها جنبه رقابتي نداشته باشد و از تنش هاي عصبي فرد ديابتي بکاهد .
عوامل موثر برکاهش قند خون هنگام ورزش
1- شدت و مدت ورزش
2- تزريق انسولين در عضلاتي که با آن ورزش انجام مي شود .
3- ميزان قند خون در شروع حرکات ورزشي
4- فاصله شروع حرکات ورزشي از آخرين وعده غذايي صرف شده .
5- فاصله شروع حرکات ورزشي از آخرين تزريق انسولين .
توصيه هاي ضروري براي افراد ديابتي شرکت کننده در يک برنامه ورزشي 1- وضعيت کنترل ديابت بايد به شدت ارزيابي گردد . بيماراني که کنترل مناسبي ندارند ، بايد بيش از آغاز حرکات ورزشي، وضعيت قند خون مطلوبي پيدا کنند.
2- مصرف مواد قندي اضافي قبل از ورزش ، در جريان آن و پس از پايان فعاليت ورزشي ضروري است .
3- کفش و جورابهاي مناسبي براي ورزش استفاده شود .
4- در افراد بالاي چهل سال و کساني که سابقه بيماري قلبي و عروقي دارند بايد ارزيابي کامل قلبي و عروقي انجام شود .
5- از ورزش دادن محلهاي تزريق انسولين خودداري کنيد .
6- با توجه به وجود عوارض ناشي از ديابت ، ورزش مناسب هر شخص انتخاب شود .
فوائد و مضرات ورزش براي تمام افراد ديابتي
الف ) فوائد
– افزايش حساسيت نسبت به انسولين
– افزايش ظرفيت حياتي ريه ها
– تقويت احساس نشاط در فرد
– جلوگيري از پيشرفت بيماريهاي قلبي (کرونر)
– کاهش خطر مرگ در اثر حملات قلبي
– کاهش نياز قلب به اکسيژن در طول حرکات ورزشي
– کاهش چسبندگي پلاکت هاي خون در نتجه پيشگيري از تشکيل لخته دررگها
-کاهش خطر فشار خون بالاو کاهش سطح فشار خون در افرادي که غالبا فشار خون بالا دارند.
– کاهش غلظت چربي هاي خون
– افزايش غلظت کلسترول خوب موسوم به کلسترول HDL
– کاهش غلظت کلسترول بد بنام کلسترول LDL
– کاهش بافت چربي بدن و در نتجه کاهش وزن
– کاهش خطر پوکي استخوان
ب) مضرات
– افت قند خون در افرادي که قرصهاي پايين آورنده قند خون يا انسولين مصرف مي کنند .
– افزايش قند خون در افراد مبتلا  به ديابت وابسته به انسولين .
– عوارض قلبي شامل مرگ ناگهاني .
– خونريزي در شبکيه چشم .
– نوسانات بيش از حد فشار خون

فایل : 19 صفحه

فرمت : Word