مقاله فارسی نيم نگاهي پيرامون بهره وري و اصلاح سيستمها

نيم نگاهي پيرامون بهره وري واصلاح سيستمها
پيش از آنكه وارد اصل مطلب شويم مي بايست تعريفي كوتاه ولي با اهميت از مهندسي صنايع داد . مهندسي صنايع چيست ؟ بنا به تعريف انجمن مهندسي صنايع ايالات متحده ، مهندسي صنايع مربوط به طراحي ، اصلاح وبرپايي سيستم هاي كلي از قبيل : مواد ، تجهيزات وانرژي مي باشد .مهندسي صنايع بردانشي خاص ومهارت در رياضي ، فيزيك وعلوم اجتماعي با يكديگر بااصول وروشهايي از تجزيه وتحليل مهندسي وطراحي مشخص سيستمهاي از قبل پيش بيني شده وارزيابي نتايج بدست آمده از سيستمها ترسيم ميشود .
با توجه به تعريف بالا اصلاح ويا بهبودي در يك يا چند سيستم از جمله اهداف بسيار مهم مهندسي صنايع ميباشد كه نتيجة حاصل از آن افزايش بهره وري وكيفيت ميباشد .
بهره وري :
بهره وري عبارتسن از نسبت بازده به منابع مصرف شده .اين تعريف در هر مؤسسه، هرصنعت يا بطور كلي هر سيستم اقتصادي كاربرد دارد .
محاسبه بهره وري از ديدگاه مهندسين صنايع :
مهندسين صنايع با بدست آوردن زمانهاي استاندارد ومقايسه آن بازمانهاي واقعي انجام كاربوسيله رابطه زير مقدار بهره وري را ارزيابي مينمايند .
BASE PRODUCTIVITY FACTOR(BPF)

BPF=TOTAL ACTUAL HOURS WORKED/TOTAL STANDARD HOURS PRODUCED

زمينه هاي بهره وري :
براي دست يافتن به بيشترين افزايش در بهره وري بايد همه بخشها كار كنند كه : دولتها ،كارفرمايان وكارگران را دربرميگيرد .دولتها مي توانند شرايط مطلوب را جهت تلاش كارفرمايان وكارگران براي بالا بردن بهره وري ايجاد كنند .براي اين منظور ازجمله توجه به موارد زير لازم است :
داشتن برنامه هاي متعادل توسعه اقتصادي
انجام اقدامات لازم براي حفظ اشتغال
كوشش براي ايجاد امكانات جهت اشتغال افراد بيكار يا افرادي كه از نيروي كار آنان بطور كامل استفاده نمي شود وافرادي كه ممكن است در نتيجه بهبود بهره وري در كارخانجات جداگانه زائد تلقي شوند .
اين موضوع بخصوص در كشورهاي در حال توسعه كه بيكاري در آنها مسئله اي بزرگ است حائز اهميت است .
بالابردن بهره وري كارمندان :
راههاي مختلفي براي بالابردن بهره وري بين مديران وكارمندان مشاغل سخت وجود دارد. مديران مشاغل سخت با طبقه بندي كردن مهندسين ، تكنسينها وساير خصوصيات وايجاد دلگرمي بين پرسنل وتشويق كارمندان ، مي توانند راهي جهت بالا بردن بهره وري پيدا كنند .
كارمندان با توجه به موارد زير مي توانند انگيزه بيشتري براي افزايش بهره وري داشته باشند .تنظيم استانداردهاي زماني از روي قاعده پس از پايان كارهاي روزمره براي پرداختن اصولي به كارهاي روزمره وپافشاري براي استانداردسازي كردن .پرداخت پاداشهاي سنتي به كارمندان وگروههاي كوچك خاص ،تقسيم بندي برنامه هاي بهره وري در سراسر كارخانه(كارگاه) .اصلاح وبهبودي كارهايي ازقبيل
كيفيت_كار_عمرپروژه ها،حلقه هاي كنترل كيفي ،كميته مديريت نيروي انساني وتهيه وتجهيز نمودن شغل ،تمام راه كارهاي ذكر شده ، سياستهايي اصولي براي حل مسائل است .
اصلاح (بهبودي)سيستم ها :
اصلاح سيستماه يكي ديگر از مباحث بسيار مهم در مهندسي صنايع مي باشد كه محصول آن بيشتر شدن بهره وري وبهتر شدن كيفيت مي باشد كه در زير موارد مختلف اصلاح كننده سيستم پرداخته مي شود .
1.      مهندسي مجدد ومديريت دگرگون سازي سازمانهاBPR
مهندسي مجدد سازمانها يك رويكرد كل نگراست كه طي فرايندي ، استراتژي رقابت سازمان را با پردازش هاي دروني وكاركنان آن مرتبط مي كند .
تفاوت عمده مهندسي مجدد سازمانها نسبت به ساير رويكردهاي مديريتي اخير در دگرگوني بنيادي وبهبودي اساسي است كه در نحوه انجام فعاليتهاي سازمان به ارمغان مي آورد وديگر اينكه پياده سازي آن به مراتب پيچيده تر ازسايررويكردهاي مديريتي سازمان به شمار مي آيد .به همين دليل معمولاً حدود80% پروژه هاي مهندسي مجدد در عمل با شكست مواجه مي شوند .
مهندسي مجدد سازمانها چيست ؟
مهندسي مجدد سازمانها ،به مجموعه كارهايي گفته مي شود كه يك سازمان براي تغيير پردازشها وكنترلهاي دروني خود انجام مي دهد تا از ساختار سنتي عمودي وسلسله مراتبي،به ساختار افقي،ميان فعاليتي،مبني بر گروه ومسطح تبديل شود كه در آن همة پردازشها براي جلب رضايت مشتريان صورت مي گيرد .
2.      كايزن كليد موفقيت رقابت ژاپني
ازجمله موارد فوق وكارا درجهت اصلاح سيستمها ، كاربرد دقيق وهمه جانبه كايزن ميباشد كه از آن بعنوان كليد موفقيت رقابت ژاپني ياد ميشود . فلسفه كايزن بر اين اصل استوار است كه شيوه زندگي انسان ،زندگي شغلي ،زندگي اجتماعي وزندگي خانوادگي مي بايد پيوسته اصلاح شود .(بهبود يابد)پيام استراژي كايزن را مي توان در اين جمله خلاصه كرد كه حتي يك روز نيز نبايد بدون ايجاد نوعي بهبود در يكي از بخشهاي شركت يا سازمان سپري شود .
كايزن ومديريت
مديريت ازدوعنصراصلي تركيب يافته است،نگهداري و فعاليتها تداوم بخش استانداردهاي موجود در تكنولوژي ، مديريت وعمليات اطلاق مي شود . بهبود نيز به تدابيري اطلاق   مي شود كه براي بهبود اين استانداردها بكار گرفته مي شوند .
كايزن وكنترل كيفي جامع (TQC )
كنترل كيفي جامع در ژاپن جنبشي است كه هدف آن بهبود كارايي مديريت درتمامي سطوح است . در راستاي اين هدف ، مباحث زير مورد توجه قرارگرفته اند :
1.      تضمين كيفيت
2.      كاهش هزينه ها
3.      تحقق جدول زماني تحويل
4.      تحقق جدول زماني تحويل
5.      ايمني
6.      ساخت توليدات جديد
7.      بهبود بهره وري
8.      مديريت تداركات
نگهداري بهره ور جامع (TPM )
هدف TPM ،به حداكثر رساندن كار‌آئي تجهيزات با استفاده از سيستم جامع تعمير ونگهداري پيشگيري است كه عمر كلي تجهيزات را دربرمي گيرد .مشاركت افراد در همة بخشها وهمه سطوح ، باعث مي شود كه كاركنان از طريق فعاليتهاي گروهي وداوطلبانه ، درحفظ ونگهداري كارخانه تشويق شوند . از آنجا كه TPM دقيقاً قسمتي از فرآيند TQC است وبا اصول چون چگونگي كار ماشين آلات ونحوه تعمير ونگهداري آنها در كارگاه همراه است .
كايزن وسيستم پيشنهادات
مديريت ژاپني براي درگير نمودن كاركنان در كايزن از طريق ارائه وپيشنهادات ،تلاشهاي گسترده اي انجام ميدهد .ازاين روسيستم پيشنهادات بعنوان جزء لاينفك سيستم مديريت موجود محسوب مي شود وتعداد پيشنهادات كارگران به عنوان معيار مهمي در ارزيابي كارايي سرپرستان محسوب مي شود . مديرسرپرستان نيز ،در مقابل بايد بازيردستان خود جهت كمك به كارگران براي ارائه پيشنهادات بيشتر ،همكاري كند .يكي ديگر از محاسن مهم سيستم
پيشنهادات اين است كه هر پيشنهادي پس از اجرا به بهبود استاندارد موجود منجر ميشود .
3.      ارگونومي يا مهندسي فاكتورهاي انساني
ارگونومي ERGONOMICS از لغات  باآوازه است .كه ريشه لغوي آن از لغتهاي يوناني ERGON به معني كارNOMOS بمعناي قوانين طبيعي مي باشد .همچنين براي شناسايي توانائيهاي انساني ومحدوديتهاي وابسته به راندمان شغلي مي كوشد .
بوسيله اطلاعات علمي بدست آمده از كاركنان ، ارگونومي پيامدهاي مهمي در سالهاي اخير داشته است .تمام اين پيامدها سه نتيجه مؤثر كاربردي در هر سازمان داشته است : هزينه ها ،كيفيت ، بهره وري .
v    هزينه ها
افزايش مراقبت ونگهداري وهزينه هاي دستمزد نتايج مهمي در پي دارند كه بوجودآمدن آن      بستگي به ارگونومي وراه حلها دارد .موردكاويها ، نشان مي دهد كه اجراي ارگونومي باعث كاهش هزينه ها مي گردد .
v    كيفيت وبهره وري
طراحي نامطلوب محل كار مي تواند باعث كاهش فرصتهايي در بهره وري وكيفيت شود .متخصص ماهر تكنولوژي وكاركنان با سابقه ، نيازمند ايستگاه كاري ،وسايل واطلاعات مناسب براي افزايش كارآئي وتوليد مي باشد . ارگونومي بعنوان يك ابزار مهم براي افزايش بهره وري نيروي انساني وبعنوان يك قسمت از فرايند اصلاح مستمر در بازار رقابت جهاني سنجيده شده است . ارگونوميستها اعتقاد دارند :اگر شخصي احساس رضايت نمايد ، آنگاه كار را بهترارائه ميدهد .به عبارت مهمترآسودگي باعث كاهش فشارروحي واصلاح بهره وري كارمندان مي شود .اغلب وقتي كه يك كارمند ناراحتي روحي داشته باشد ،كارش را تاحدممكن سريع انجام داده تا وظيفه اش به پايان برسد بدون اينكه به كيفيت توجه كند .
ü     نتيجه :
در مباحث گذشته از سه روش مهم :مهندسي مجدد _كايزن وارگونومي يادشد كه اجراي موفقيت آميز آنها،سبب اصلاح مستمر وبهبودي در سيستم مي گردد .اما بطور كلي عملي نمودن هريك ازتئوريهاي موجود درمهندسي صنايع ،ازجمله مباحث :S.Q.C ، O.R و… همه باعث افزايش بهبودي در سيستمها وانتقال وضع موجود به وضع مطلوب مي گردد .

فایل : 10 صفحه

فرمت : Word