مقاله فارسی در مورد بررسی عوامل بروز جرم در زنان سر پرست خانوار

بررسی عوامل بروز جرم در زنان سر پرست خانوار
نویسنده: عبدالرحیم اسدالهی
چکیده: این بررسی با شیوه مطالعه پس رویدادی به ارزیابی عوامل بروز جرم وموانع پیشگیرانه آن از دیدگاه زنان زندانی سرپرست خانوار زندانهای خوزستان در سال 1384 می پردازد.جامعه آماری شامل تمام زندانیان زن در شش ماهه پایان سال است که به هر دلیلی سرپرستی خانوار خودرا برعهده دارند؛ لذاذ جامعه ونمونه آماری پژوهش یکسان می باشد.
روش تحقیق تبیینی- علی با تکنیک پرسشنامه ومصاحبه با مددجویان بوده که به سنجش میزان اثرگذاری عوامل بروز جرم با 28 آیتم عاملی مادری، پدری، والدینی، فردی واقتصادی به عنوان متغیرهای مستقل اثرگذار برمتغیر وابسته(جرم زنان) پرداخته شد. با روش آماری رگرسیون چند متغیره سطح وشیب اثرات متغیرهای عاملی در بروز جرم زنان بررسی وبا فن تحلیل مسیر نمایه این اثرگذاری ترسیم گردید. با کمک این تکنیک نیز رابطه مداخله گرایانه متغیر مستقل ثانویه(رفاه اجتماعی خانوار) با فاکتورهای عاملی سنجیده شد.آیتم های متغیر مداخله گر متشکل از سواد مددجویان ومادرانشان، تعداد خانوار ومیزان درآمد ریالی با توجه به سرپرستی خانوار بودند.فرضیه های پژوهش با فرض تاثیر متغیرهای عامل مادری، پدری، والدینی، فردی واقتصادی به ترتیب درجه اثرات با شیب بتا در تحلیل رگرسیونی متغیرها بودند.آزمون آماری فرضیه ها نشان داد عامل اقتصادی بالاترین ضریب اثر (بتا48%) وبعد ازآن به ترتیب عامل مادری 42%، پدری 40%، والدینی 39% و عامل فردی 36% در بروز جرم زنان نقش داشته؛ رد فرضیه های پژوهش در سطح معنا داری معین با ضریب اطمینان98% بدست آمد. شیب اثر تعدیل گرانه متغیر مداخله گر بر متغیرهای مستقل به ترتیب به میزان 14/0- بر فاکتورهای مادری،، پدری35/0- ، اقتصادی30/0- ،آموزشی 25/0- وفردی 14/0- بودند. تحلیلهای آماری نشان داد
با وجود اهمیت الگو پذیری جنسیتی دختران از مادر وفرض اثرگذاری بیشتر فاکتورهای جرمزای مادری برزنان بزهکار ولی این عوامل اقتصادی بودندکه بالاترین شیب اثرگذاری رابر بروز جرم زنان سرپرست خانوار داشته اند. این امر موقعیت خاص وتعهدآور زنان مجرم را به عنوان سرپرستان خانوار خود نشان می دهد.
واژگان کلیدی: زنان سرپرست خانوار، عوامل وموانع جرم، رگرسیون چندمتغیره، تحلیل مسیر، زندانیان زن خوزستانی
مقدمه:
مطالعه علل و عوامل وقوع جرایم در جامعه همواره از مشغله های ذهنی – علمی پژهشگران آسیب شناسی اجتماعی بوده است . با کشف اولیه این عوامل ، کوشش در طبقه بندی آنها دومین گام جامعه شناسان می باشد . در این میان پدیده ی مهم مطالعه در حوزه ی آسیب شناسی جنسیت محرمان زن همیشه در پرده ای از راز و حریم عفت آلود نهفته است که خود باعث نوعی عدم شناخت و دامن زدن به به پاره ای از کج اندیشی ها و تحلیل های عرض آلود بر ضد جنیست زن از قدیم الایام بوده است تا بو بودن جنیست و مسائل و البته به آن درجامعه شرقی ایران و. سایپکتبوتیه نظر کردن به زن به عنوان نماینده ی سمبلیک این تابو هر گونه مطالعه در این حوزه را سرکوب ، منکوب ، غیر لازم ، انگ آلود ، مغرضانه و به دور از حریم عفت جامعه می داند ، هر چند این تابو گرایی میراث دار گذشته در حال نابودی است ولی برای ورود به حوزه ی مطالعات زنان پژوهش های بیشتری را لازم می داند . زنان را به عنوان عضوی همانند مردان در جامعه به علل خاصی با آسیبها و انحرافات روبرو بوده اند . بویژه زمانی که به هر دلیل سرپرستی خانواده را نیز عهده دارباشند . هدف مهم این بررسی مطالعه و کشف عوامل اصلی بزهکاری زنان سرپرست خانوار و طبقه بندی آنها در زندان سپیدار اهواز از دید خود زندانیان و هم چنین زمینه ها و راهکاری پیشگیری و بطور کلی موانع بروز جرم زنان می باشد.
طرح مساله و بیان موضوع :
رشد جرایم در سالهای اخیر در اهواز توجه برانگیز و مساله را گردیده است . بطوریکه یک پژوهش در این زمینه شاخص رشد جرایم را در مناطق پیرامونی و حاشیه نشینان این شهر حاد ارزیابی نموده و اظهار می دارد از هر یکصد هزار نفر 1933 نفر از مناطق فقیر نشین تحویل زندانها خوزستان شده اند . ( براتوند 1384) مساله مهمتر تحول و دگرگونی در نقش جنسیتی جرایم دراین استان سنتی با حاکمیت مردان است . ما شاهد رشد روز افزون جرایم در میان زنان هستیم . ( 64% جرایم مواد مخدر و سرقت در زنان زندانی به نقل از اسدالهی 1384) زین پس تعریف جرم و بزه بر مبنای نقش مردانه دیگر معنای واقعی و حوزه مجرمان حقیقی را معرفی نمی نماید . ( گرت ، 1998 ، صص 80 -170 )
در بروز جرایم سرقت و اعتیاد که سابقاً و سنتاً در استیلای مردان بود، حضور زنان چشمگیر است ( 36%) این امر نشان دهنده یک مساله اجتماعی برای جامعه و زنان بوده و شناخت عوامل بروز این نابهنجاری و آسیب ها مهم است . یک سوی نظر به این بزهکاری طبقه بندی آنها از دید خود عاملان ای کژ رفتاریهاست ؛ سویه ای که کمتر بدان توجه شده است . سویه دیگر راهها و پدیده های منع کننده و پیشگیرانه از جرایم زنان می باشد ؛ زنانی که به دلایل مثبت یا منفی وظیفه سرپرستی خانواده را برعهده دارند .
حوزه های نظری و پژوهشهای وابسته به جرایم زنان
پژوهشهای نظری فراوانی بزهکاران زن و جرایم آنها را مورد مطالعه قرار داده اند . لذا مطابق آنها با توجه به فاکتورهای آزمون در این بررسی ، عوامل خانوادگی بروز در زنان در شش حیطه اند :
٭ عامل پدارنه : آیتمهای اعتیاد ، زندانی شدن ، بی اعتقادی پدر به اصول اخلاقی ودینی .
٭ عامل مادارنه : شامل تمام موارد مورد قبلی بجز زندانی شدن که جایگزین آن شاتغال مادر لحاظ شده است . حضور مادر در محیط خارج از خانه بستری برای سردی عاطفه ، کاهش
تماسهای رو در روی دختران با مادر و ضعف در ارتباط هیجانی بین آنها می گردد. ( فارینگون 1989 به نقل از پولادی 1378) گزینه حضور نامادری در این عامل جایگزین فاکتور ناپدری شده است .
٭ عامل والدینی : بطور مشترک به عنوان فاکتورهای بروز جرم از سوی پدر و مادر زینه سازی می گردد : شامل عدم پذیرش فرزند نزاع و ناسازگاری زناشوئی آنها ، مقایسه بین فرزندان ، تبعیض ، غیبت و عدم حضور هر دو ، محبت افراطی
٭عامل آموزشی : فاکتورهای بی سوادی اکثر اعضای خانواده و کم اهمیتی سواد و علم نزد والدین مسیر ارائه گردید .
*عامل فردی_روانشناختی:عدم تامین نیازهای عاطفی روانی،انزوا،ترس از جدایی والدین، عدم اعتماد به نفس، تنفر از خانواده، دوست ناباب بی توجهی به فرد در جمع وبد رفتاری فرزند
*عامل اقتصادی: بویژه از زمان طرح مارکسیست وانگلس بر اهمیت عوامل اقتصادی ومادی در بروز جرم وبزهکاری تاکید شده است،این فاکتور در مردان به عنوان تولید گران اقتصادی درخشان تراست(ستوده 1376 وفرجاد1371) در پژوهش هر چند بر عامل مادری و خانوادگی تاکید می گردد و جامعه پژوهشی زنان مجرم اند ولی دو فاکتوراقتصادی فقر خانوادگی وعدم تامین نیاز های مادی در نظر می باشد.
سابقه ی مجرمانه والدین، غفلت از فرزندان و بی توجهی از آنها، پرخاشگری وناسازگاری را پژوهش مک کورد 1980 رفتارهایی پیش برای بروز جرم دانسته اند(پولادی وهمکاران 1378 و ص12 وگورمن و اسمیت 1998)
تحقیقات مک ناهالان 1983، مک لوید1990،ویلسون1991،سامپسون1994، شولمایر1996، به وجود ارتباط معنادار و عاملی بین پدیده بزهکاری با دسته عوامل 1، 2،3،4 و5اشاره کرده اند.(پولادی صص 4-20)
پژوهش پاگانی و همکاران 1998 ونظریه مبتنی بر نقش محرومیتهای مادری در دوران کودکی با بروز پرخاشگری وبزهکاری در بزرگسالی رابطه هبسته را اعلام کرده اند(ستوده 1382وماسن1376)
پژوهشهای دوهان وگاوانسون 1997، فرجاد 1371،قربا ن حسینی 1371،وکوهن به نقش فاکتور اقتصادی در بروز بزهکاری اشاره نموده اند تحقیق پولادی 1378 بیشتر از همه رابطه بین فاکتورهای اقتصادی با نوع خاص از جرائم در زنان(مواد مخدر وسرقت) اشاره نمود (پولادی و همکاران 1380 صص 30-119)
ویلیام گود 1352در ننظریه آنومیک خود غیبت غیر ارادی و عدم مشروعیت و نزاع خانوادگی را در بروز جرم رفتاری پیش بینی در خانواده های اعلام می نماید(محسنی تبریزی 1383 ص68)
الیزلبت هارلوک 1974با اشاره به عوامل1،2و5به بحث خانوادگی ناشی از ناامنی عاطفی ضعف در اصول اخلاقی و اعتقادی والدین که منجر به تسهیل درشیوع بزهکاری فرزندان در آینده است اهمیت فراوانی دارد(همان منبع صص 3-72)
نظریه درون فهمی دیوید ماتزا 1990نیز بی اعتقادی به اصول اخلاقی وهنجارهای جامعه را مهم تر می داند(همان صص 107-112)
همسو با نظریات بالا دروتی لاونولت در نظریه فضای عاطفی خانواده و جان بالبی در نظریه محرومیت مادری، رفتارهای پیش بین تبعیض فرزندان ،افراط در محبت، بدرفتاری،
ناسازگاری والدین وعدم پذیرش والدین و عدم پذیرش فرزندان وغفلت از آنها بستر ساز اقدام مجرمانه می داند(محسنی تبریزی ص6-75 به نقل از مرادی 1379،ص 130 و مادسن1382)
در نظریه خرده فرهنگ بزهکار والتر میلر(به نقل از هارالامبوس1370) وتئوری همنشینی افتراقی ادوین ساترلند 1966به عامل پنجم اشاره کرده اند وگروه های بزهکار جوان و دوستان خلافکار را تسهیل گر رفتار خلافکارانه در فرد بویژه در جوانان می دانند.
عدم اعتماد به نفس، تنفر فرد از جامعه و خانواده در بروز بزهکاری از از سوی هیک وفرایدی 1976 به عامل پنجم در نظریه کنترل اجتماعی تئوریزه شده است (محسنی تبریزی ص89-92)
طبق بیان اشرف ص207 در نظریه انگل ومارکس به فقر خانوادگی و عدم تامین نیاز های مادی فرزندان و خانواده را به عنوان متغیر عامل و تاثیر گذار اهمیت داده شده اند (همان منبع صص 12-107)
در اشاره به عوامل اول ودوم نظریه یادگیری اجتماعی-مشاهده ای آلبرت بندورا 1974درباره اعتیاد والدین وسابقه زندانی شدن آنها، بدرفتاری وتبعیض به عنوان قابل بررسی در بروز جرم اشاره دارد (ماسن وهمکاران 1382 صص 9-274)
احساس انزوا، ترس از جدایی وتنفر در عامل فردی از سوی ملوین سیمن به عنوان عاملی مجرمانه مورد توجه قرار گرفته است. (همان منبع صص 5-282 ) همسو با نظریه یادگیری اجتماعی-مشاهده ای آلبرت بندورا در تئوری همنوایی ورفتار جمعی سولومن اش وپل لازارسفیلد1958به مشاهده رفتار خلاف بزهکارانه والدین از سوی فرزندان نظر داشته اند(محسنی صص 8-157)
در نظریه آر کلارک وآر هویز 1995به فاکتورهای عاملی عدم نیازهای عاطفی فرزندان، عزت نفس پایین، انزوا و عدم پذیرش فرزندان وناسازگاری والدین اهمیت داده اند (همان منبع صص 9-164)
انزوا، پرخاشگری، شرایط بد آموزشی وخانوادگی و نارضایتی از زندگی از سوی محسنی تبریزی 1384 عامل مهم بروز پرخاشگری و رفتار بزهکاری وندالیستی در فرزندان اشاره دارد (همان منبع صص 7-272)
درمجموع تحقیقات پالک 1961 وسمارت 1976در چرایی جرم زنان بیشتر از همه بجای عوامل فوق بر ساختار بیولوژیکی-روانی جنسیت آنها تاکید داشته اند (گرت،1382 ،صص8-177)
روش شناسی پژوهش جامعه و نمونه آماری
حیطه میدانی پژوهش حاضر بند نسوان زنان سپیدار اهواز به عنوان تنها مرکز نگهداری زنان بزهکار و مجرم در استان خوزستان است. جامعه آماری بر طبق آمار کیفری اعلام شده از سوی واحد آمار و رایانه زندانهای خوزستان عبارت است از کلیه زندانیان زن محکوم ومتهم که بر اثر فوت، طلاق، جدایی غیر رسمی، بیماری و معلولیت از کار افتادگی موقت و دائم،فراری یا مفقود بودن و با زندایی شدن شوهر با برادر پدر وبرادر؛ مسوولیت سرپرستی خانواده را برعهده دارند بعد جمع آوری آمار اولیه زنان زندانی و سهم درصدی آنها در کل زندانیان زن، تمام جامعه آماری به عنوان حوزه پژوهشی میدانی-پرسشنامه ای انتخاب شده؛ لذا در این باره نمونه گیری صورت نگرفت.
برازش الگوهای تحلیلی رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر path analysis
به دلیل حوزه میدانی این پژوهش (زنان مجرم) در ارائه فرضیه های تحقیق به فاکتورهای عاملی والدینی و مادری توجه خاص شده و در اعتبار دهی به شاخصها، گزینه سواد مادر به عنوان بخشی از متغیر مداخله گر وتعیین کننده (متغیر مستقل در( 2x در پیشگیری از بروز جرم
وگزینه های رفتاری منفی مرتبط با مادر به عنوان متغیرهای مستقل عاملی 1x اولویت بخشی بیشتر اعطا شده است، به دلیل دخالت عوامل متعدد (متغیر مستقل) برمتغیرy جرم زنان و برای سنجش تاثیرات جمعی وهمزمان این متغیرها از تکنیک آماری رگرسیون چند متغیره استفاده شده وبا روش تحلیل مسیر آثار مستقیم و غیر مستقیم متغیرهای مستقل بر وابسته بصورت نمودار ترسیم گردید.
با همین تکنیک نیز بررسی نقش تعدیل گرایانه متغیر مداخله گر بر سطح اثرات متغیرهای مستقل بر وابسته پرداخته شد برای تعریف دقیق و مکانیکی از متغیر تعدیل گر به شاخص سازی آن اقدام که با کددهی متفاوت به هر آیتم و ترکیب آنها برای هر آزمودنی رابطه تعدیل گرانه آن را بصورت رگرسیون چند متغیره r وتعیین ضریب تاثیرB بر متغیر مستقل اصلی 1x در یک نمودار تحلیل مسیر ارائه گردد.
متوسط درآمد زن سرپرست خانوار + تعداد اعضای خانوار 1+ سواد مددجو 3+ میزان سواد مادر3: ( متغیر مداخله گر ( 2x شاخصه رفاه خانوار
در نمودار ترکیبی بالا برای بدست آوردن شاخص عددی 2 x از حاصل جمع ایتمهای معین شده با ضریب مشخص استفاده می شود.میزان اعتبار دهی به گزینه های مربوط به مادر و سواد زندانی بیشتر از دیگر آیتمها لحاظ شد در گزینه تعداد اعضای خانوار میزان اعتبار دهی در جهت عکس بوده بدین معنا که هر چه تعداد اعضای خانواده بیشتر بود ؛ نمره آن ایتم پایین تر از بدست آمده است .
فرضیه های پژوهش
بر مبنای روش شناسی بکار رفته این بررسی سعی در آزمون آماری فرضیات زیر ردا دارد :
اثر گذاری ( عاملیت ) متغیرهای عاملی مادری بر جرم زنان بیشتر از سایر متغیرهای عامل است.
اثر گذاری ( عاملیت ) ( متغیرهای عاملی والدینی بر جرم زنان در رده دوم و بعدی قرار دارد .
عامل اقتصادی در درجه سوم اثر گذاری ( ضریب تاثیر (B در بروز جرم زنان قرار دارد.
تعریف معتبر های پژوهش :
عوامل جرم : متغیرهای مستقل : x1 در این بررسی بر مبنای چارچوب نظری لحاظ شده ، دیدگاه چند عاملی در بروز جرم زنان سرپرست خانوار منظور شده است ؛ لذا متغیرهای مستقل اصلی بر بزهکاری زنان نمونه در 38 فاکتور ردیف شد ؛
1-1 عامل مادری : بی اعتقادی به اصول اخلاقی ، بد رفتاری ، اشتغال ، نامادری و مادر معتاد
2-1 عامل پدری : بی اعتقادی به اصول اخلاقی ، بدرفتاری ، زندانی شدن ، نا پدری و پدر معتاد
3-1 عامل والدینی : عدم پذیرش فرزند ، ناسازگاری زناشویی ، مقایسه غلط فرزندان ، تبعیض جنیستی ، عدم حضور مداوم در خانه و افراط در محبت .
4-1 عامل آموزشی : بیسوادی اکثر اعضای خانوار ، کم اهمیت بودن سواد و دانش نزد خانواده .
5-1 عامل فردی : عدم تامین نیازهای عاطفی ، بی توجهی به فرد از سوی اطرافیان ، انزوا ، ترس از جدایی والدین ، عدم اعتماد به ، نفس ، دوست ناباب و بدرفتاری فرزند .
6-1 عامل اقتصادی : فقر خانواده و عدم تامین نیازهای مادی و رفاهی .
رفاه خانوار ؛ متغیرهای تعدیل گر : 2x به عنوان متغیری است که با کمرنگ کردن اثر گذاری B متغیر مستقل ، نقش پیشگیر کننده و تعدیل گرانه ای بر متغیر وابسته دارد . این عامل متشکل از سواد مادر با ضریب 2- سواد مددجویان با ضریب 3 سواد مدد جویان با ضریب 3 سواد پدر آنها تعداد اعضای خانوار و میانگین نسبی در آمد زنان نمونه گیری بعد از پذیرش سرپرستی خانواده لحاظ گریده ؛ که با جمع آنها برای زندانی زن این مقوله به عنوان متغیر مداخله گر بدست می آید .
جرم زنان : متغیروابسته : y درجه ای که آزمودنی ها در ترکیب آیتمهای نوع جرم ، میزان سابقه کیفری و ایام حبس در پیش رو بدست می آورند . در مورد نوع جرم برای تبدیل مقیاس اسمی آن به شاخصی رتبه ای ، آنها را براساس ترتیب کم اهمیت بودن از لحاظ شدن جرم به ترتیب جرایم سرقت ، علیه اشخاص ، منکرانی و خانواده ، مواد مخدرها ، مالی – اقتصادی و جرایم امنیتی – سیاسی تقسیم بندی و شاخص سازی شدند.
= y درجه جرم + تعداد سوابق کیفری + ایام حبس روزانه
برای تبدیل جرایم نقدی و محکومیتهای منجر به پرداخت دیات ، طبق جدیدترین احکام صادره برای مجازات نقدی محاکم عمومی هر ده هزار تومان یک روز حبس و برای محاکم انقلاب هر پنج هزار تومان یک رو حبس کیفری در نمودار بالا محاسبه گردید . از حاصل جمع گزینه های بالا شدت جرم افراد بدست آمد .
نتایج و یافته های پژوهش
آمار توصیفی
یافته های این بررسی نشان داد 44%از زندانیان زن در خانوار بالای پنج نفر زندگی می کنند با در واقع آنها سرپرستی نشان را بر عهده دارند . 42% از پدران و 52% از مادران مدد جویان بیسواد بودند که نشانگر درصد بالای بیسوادی در مجموع و در مورد مادران آنها بطور خاص است رتبه بندی عددی شاخص جرم نشان داد ؛ زنان مجرم بیشتر در حیطه های مجرمانه منکرانی و خانواده ( 32% ) بعد از آن در حیطه مواد مخدر و سرقت مرتکب بزهکاری شده اند . حیطه اول را می توان زمینه محرمانه زنان نامید ، هر چند مواردی نیز در مردان با عنوان بزهکاری فوق لحاظ می گردد . هر چند مواردی نیز در مردان با عنوان بزهکاری فوق لحاظ می گردد. . ولی همانطور که در بخش مقدمه آمده رده دوم رفتار بزهکارانه زنان را جرایم مواد مخدر و سرقت که سابقاً در استیلای مردان و جرایمی مردانه به حساب می آمد ؛ تشکیل می دهد .
مقایسه روند سالانه بزهکاری زنان نشانگر رشد بالای ( 8%) حجم درصدی این جرایم دز زنان زندانی است . درصد بسیار پایینی از مادران زندانیان ( 12%) در خارج از خانه و سابقه اشتغال داشته اند و حجم بسیار پایینی نیز دارای سوابق کیفری بالاتر از سه مورد بوده اند .اما اکثریت ( بالای 50 % دارای دو پیشینه کیفری هستند . این آمار وجود پیش آگهی رفتار بزهکارانه و نابهنجار را در زنان سرپرست خانوار نمونه گوشزد می نماید . درصد بالایی از زندانیان زن ( 43% دارای سطح سواد پایین و در واقع کم سواد به حساب می ایند . میانگین سنی آنها 34 سال و متوسط تعداد فرزندان 3 نفر بود .
آمار استنباطی
برارش الگوی تحلیلی : با توجه به الگوی های نظری چند گانه در بررسی علل وقوع رفتار محرمانه در افراد و خاصه زنان ، متغیر وابسته ( رفتار بزهکارانه ) تحت تاثیر عوامل 28 گانه
قرار گرفتند . در عین حال اثر گذاری متغیر مداخله گر یا دسته متغیر های مستقل ثانویه موثر در تقلیل رفتار مجرمانه با اثر گذاری مستقیم بر عوامل 28 گانه نیز مورد تحیل مسیر و رگرسیون چند متغیره قرار گرفتند .به دلیل حوزه جنسیتی خاص مورد مطالعه در کد دهی به کد های ترکیبی در متغیر مداخله گر به نقش سواد مدد جو و مادر او ضریب بیشتری اعطا شد.
متغیرهای عاملی اقتصاد اثر گذارترین مجموعه عوامل در تاثیر گذاری بر بروز جرم در زنان سرپرست خانواد زندانی است . این مجموعه با ضریب بنای 48/0 یعنی 48% بر متغیر وابسته تاثیر داشته و در سطح معناداری sig:002 و 98% اطمینان تایید گرید . پس از آن عامل مادری با 43% ، عامل پدری 40 % ، عامل والدینی 39% ، عامل فردی 36% و فاکتور آموزشی با 12% در بروز جرم در زنان زندانی اثر گذارند . میزان بنای بدست آمده در عوامل بالا در سطح اطمینان 98% تایید و حاصل شدند . لذا فرضیه اول پژوهش مبتنی برتاثیر قویتر عامل مادرانه در بر روز جرم زنان سرپرست خانوار رد گردید فرضیه دوم وسوم تحقیق نیز با توجه به ضریب تاثیر مجموعه متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته رد شد.
در بررسی و مطالعه B متغیر مستقل ثانویه (مداخله گر) یا شاخصهای رفاه خانوادگی در جلوگیری از بروز جرم، بیشترین تاثیر را بر متغیرهای مادری 0/40یعنی 40%اثر منع کنندگی داشت .این امر بدین معناست که شاخص رفاه خانواده بیشترین اثر مداخله گرانه را در تعدیل اثرات سوء متغیر مستقل عامل مادری دارد. بعد از آن به ترتیب مجموعه عوامل پدری 38/.، والدینی 35/. ، اقتصادی 30/. ،آموزشی 25/. و فردی 14/. از متغیر رفاه خانوادگی پذیرند با کاهش تعداد اعضای خانوار و رشد والدین بویژه مادران وزنان مجرم ضریب تاثیرگذاری متغیر مداخله گر بر متغیر مستقل خاصه رفتاری مادر، بیزاری از خانواده،فقر خانوادگی، بدرفتاری پدر،
ناسازگاری زناشویی، عدم اعتماد به نفس وتبعیض در خانواده که از عوامل مهم بروز در زنان سرپرست خانوارند؛ بیشتر نمود داشته است.
دیاگرام تحلیل مسیر
دیاگرام تحلیل مسیر path analysis ارائه شده بیانگر ان است که عامل اقتصادی و مادری بطور مستقیم و بی واسطه بالاترین اثر گذاری را در بروز جرم زنان سرپرست خانوار دارند و متغیر مداخله گر بیشترین اثر را بر متغیرهای مادری برای درک بهتر همسویی و هم تغییری بین متغیرهای مستقل ( دسته عوامل مجرمانه ) با هم و با میزان نقش تعدیل کننده و اثر گذاری متغیر مداخله گر ( رفاه خانواده بر آنها نمودار خطی و راداری همبستگی و اثر گذاری بین آنها ترسیم گردید؛ بیشترین همبستگی مثبت بین متغیرهای غفلت از فرزندان و بدرفتاری فرزندان با 56/20 بدرفتاری فرزندان و فقر خانواده با 53/0 بدرفتاری مادر و مقایسه غلط فرزندان 52/0 بدرفتاری پدر و غفلت از فرزندان با 52/0 همبستگی مثبت بدست آمد . در نمودار های پیوستی فقط همبستگی های بالای 28/0 مورد توجه قرار گرفتند . ( ر.ک: نمودار های پایان متن ) در نمودار راداری ( ضمیمه ) ملاحظه می شود مجموعه متغیرهای عاملی اقتصاد با فاصله کمی از مرکز رادار ( متغیر وابسته جرم ) وبعد از آن فاکتورهای عاملی مادری وپدری بیشترین درصد تاثیرات را در بروز جرم زنان سرپرست خانوار داشته اند .
در نمودار خطی یک ( ضمیمه ) میزان و جهت تاثیر پذیری متغیرهای مستقل 28 گانه از متغیرمداخله گر ( رفاه خانوار ) بر مبنای شیب تاثیر (B) در تحلیل رگرسیونی آنها آمده ومشاهده می شود متغیر شماره 8 ( عدم تامین نیازهای عاطفی طبق نظریه کلارک و هوبر 1991و نظریات ماسن و بالبی 1990 و هارلوک 1974 و لارنولت 1980) در جهت مثبت با شیب اثر پذیری ( 30 (B: % و متغیرهای شماره دو ( کم اهمیتی سواد و علم نزد والدین طبق نظریه محسنی تبریزی 1384) 15(غفلت از فرزندان بر مبنای نظریه لاونولت 1980 و بالنی 1990 و گورمن و اسمیت
1998 ) 18 ( فقر مادی طبق نظر مارکس و انگلس به نقل از اشرف 1370 ) هر کدام با اثر (10 ( B % معکوس بالاترین تاثیرات رااز شاخصهای رفاه خانواده داشته اند .
با افزایش سطح سواد والدین و زندانیان زن و رشد درآمد زنان سرپرست خانوار و با کاهش تعداد اعضای خانوار ، شاهد کاهش اثراث منفی متغیرهای عدم تامین نیازهای عاطفی فرزندان کم اهمیتی سواد و غفلت از فرزندان هستیم . در بررسی مجموعه متغیرهای مستقل با هم برای درک هم تغییری انها را جهت تاثیر گذاری بر متغیروابسته جرم زنان ضرایب همبستگی پیرسون تک تک آنها با هم تعریف و بدست امد . در نهایت از لحاظ تعداد متغیرهای همبسته بالای 27/0 فاکتورهای عاملی 22 ( حضور ناپدری )
11 (درفتاری پدر ) 15 ( غفلت از فرزندان ) 9 غیبت والدین از خانه ) 24 ( زندان بودن پدر) و متغیر) 7 مقایسه غلط فرزندان با هم ) بالاترین میزان و تعداد همبستگی را با دیگر متغیرها داشته اند . در نمودار خطی ضمیمه ، جرم و تعداد همبستگی آنها را با دیگر متغیرهای عاملی می توان مشاهده نمود .
این نتایج اماری بدین معنا است که هر گونه اقدام در جهت حذف یا کاهش اثرات سوء متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته ( جرم زنان ) همسو با تقویت متغیرهای مداخله گر ( رفاه خانواده ) می بایستی همراه با دگرگونی در متغیرهای ششگانه بالا شروع گردد. چون این متغیرها( 7، 24، 9، 15، 11، 22) بیشترین سطح ارتباط همسو را با هم و با تمام فاکتورهای عاملی دیگر دارند . در این باره متغیرهای 11و15 ، متغیرهای 6 و 15 فاکتورهای 7و 3 دارای همبستگی بالایی ( 52/0 ( با هم بودند. در این بین دو متغیر غفلت از فرزندان و بد رفتاری مادر ( 15و6) بالاترین سطح همبستگی را در بین تمام فاکتورهای ( 56/0 ( داشته اند .
بحث و نتیجه گیری :
یافته های این پژوهش اطلاعات مفید و جدیدی در مورد سطوح اثرات متغیرهای 28 گانه مستقل بر متغیر وابسته ( جرم زنان سرپرست خانوار فرا روی ما قرار داد . این بررسی نشان داد مجموعه فاکتورهای عاملی اقتصاد بالاترین سطح اثر گذاری را در بروز جرم زنان زندانهای خوزستان داشتند . این یافته موقعیت خاص و حساس سرپرستی خانوار را از سوی زنان مجرم نمونه نشان می دهد . اما همچنان مجموعه فاکتورهای مادری و پدری نیز از اثر گذارترین عوامل بروز جرم در زنان مورد مطالعه بودند . با رد فرضیه تک علت بینی در این بررسی به مطالعه سطوح و میزان مداخله متغیر تعدیل گر رفاه خانوار ( سواد مدد جویان و مادرانشان ، تعداد اعضای خانوار و در آمد زنان ) بر متغیرهای مستقل 28 گانه پرداخت. متغیر مداخله گر بیشترین تاثیرات را بر متغیر های عدم تامین نیازهای عاطفی ، کم اهمیتی بی سواد و علم و نزد والدین و غفلت از فرزندان داشته است . سطح هم تغییری و همسویی متغیرهای 38 گانه نیز با تعیین ضرایب همبستگی آنها محاسبه شد . ما را به این نتیجه دلالت داد که برای کاهش یا تغییر در حجم اثرات متغیرهای عاملی بروز جرم و توجه به همسویی و همبستگی بالای متغیرهای 6 و15 ( غفلت از فرزندان و بدرفتاری آنها ) 11و 15 ( بدرفتاری پدر و غفلت از فرزندان ) و متغیرهای 3و 7 ( مقایسه غلط فرزندان و بدرفتاری مادر ) بر هم لازم است . در عین اهمیت فاکتورهای عاملی اقتصاد ملاحظه می شود فضای روانی ارتباط والدین با فرزندان ( زنان مجرم ) و سطح و گستره اخلاقی – عاطفی این فضا نکته و حوزه مهم برای تحلیگران و درمانگران آسیب شناسی خانواده با نگرش به آسیب شناسی زنان سرپرست خانوار خواهد بود .
نکته مهم : کلیه نمودار های تحقیق حاضر در اختیار می باشد . علاقمندان می توانند با مدیریت سایت تماس بگیرند .
منابع و ماخذ:
ارونسون ، الیوت ( 1383) روانشناسی اجتماعی ، ترجمه حسین شکرکن ، چاپ اول از ویرایش هشتم ، تهران : نشر رشد .
اسد الهی ، عبدالرحیم ( 1384) نقش مرکز مراقبت بعد از خروج در اشتغالزایی و پیشگیری از بروز جرم در زنان زندانی خوزستان ، طرح پژوهشی زندانهای خوزستان ( اهواز : آرشیوو کتابخانه مرکز آموزش منطقه 3 زندانهای کشور
اشرف ، احمد( 1354) کژرفتاری ، تهران : آموزشگاه عالی خدمات اجتماعی
براتوند محمود ( 1384) بررسی ومقایسه منطقه حاشیه نشین سید خلف با منطقه مرفه نشین کیانپارس اهواز ، اهواز : سمینار حاشیه نشینی و جرم ، قوه قضاییه
پولادی ، محمد علی و همکاران ( 1378) بررسی عوامل بروز در زنان زندانی خوزستان ، طرح پژوهشی ، اهواز : اداره کل زندانهای خوزستان
ستوده ، هدایت الله ( 1376) آسیب شناسی اجتماعی ، چاپ چهارم ، تهران ، نشر اوای نور
شیخاوندی ، داور ( 1379) جامعه شناسی انحرافات و مسائل جامعوی ، چاپ چهارم : تهران : نشر مرندیز
صدیق سروستانی ، رحمت الله ( 1383) جامعه شناسی انحرافات اجتماعی ، تهران : نشر آن
فرجاد ، محمد حسین ( 1375) آسیب شناسی اجتماعی و جامعه شناسی انحرافات ، چاپ هفتم ، تهران
گرت ، استفانی (1383) جامعه شناسی جنسیت ، ترجمه کتایون بقایی ، چاپ دوم ، تهران : نشر دیگر
ماسن ، پل هنری ( 1383) رشد و شخصیت کودک ، ترجمه مهشید یاسایی ، چاپ یازدهم ، تهران : نشر رشد
محسنی تبریزی ، علیرضا ( 1383) ( وندالیسم ، تهران : نشرآن
مرادی ، علیرضا (1365) خصوصیات شخصیتی نوجوانان ، رساله کارشناسی ارشد روانشناسی ، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی ، تهران ، دانشگاه تربیت مدرس

فایل : 19 صفحه

فرمت : Word