مقاله فارسی بوته ميري جاليز

بوته ميري جاليز
Phytophthora drechsleri Tucker
Pythium aphanidermatum (Edson) Fitzp.
Phytophthora capsici Leonian
مقدمه
بوته ميري گياهان جاليزي شامل خيار، انواع خربزه، هنداونه و كدو از ديرزمان در ايران و بخصوص در اصفهان و ساير مناطقي كه كشت اين گياهان بيشتر معمول مي باشد شايع بوده است.
ارشاد و مستوفي پور (1348) مي نويسند كه بوته ميري با پوسيدگي ريشه جاليز اولين بار در سال 1323 به وسيله قوام الدين شريف در اصفهان روي خربزه ديده شده كه عملاً از خيلي قبل از آن هم وجود داشته است. بيماري بوته ميري احتمالاً در كليه نقاط كشور بويژه خوزستان، اصفهان، فارس، كرمان، يزد، تهران، گرمسار، ورامين، كاشان، ساوه، قزوين، همدان، خراسان، بندرعباس، مازندران، آذربايجان، شيراز و مشهد انتشار داشته و به نام هاي محلي گوناگون بوته ميري، بيماري سبز خشك، داغزدگي، گلوله و آب زدگي معروف مي باشد. علوي (1352) خسارت بيماري را 20 تا 25 درصد محصول تخمين زده است. در اصفهان در زراعت هاي بهاره و كرتي خسارت بوته ميري حتي در صد درصد كل بوته هاي مزرعه نيز برآورد شده است (بهداد، 1359).
آماربرداري هايي كه در سال 1355 از 60 مزرعه جاليزكاري در منطقه ورامين و گرمسار به عمل آمد، نشان داد كه 35 درصد بوته هاي طالبي در اثر بيماري از بين رفته بود.
در مزارع خيار درصد آلودگي به بيماري تا 25 درصد و در خربزه كاري ها حداكثر تا 12 درصد مشاهده گرديد. ميزان آلودگي در مزارع هندوانه و كدو در منطقه گرمسار به ترتيب از 3 و 1 تجاوز نكرده بود (اعتباريان، 1357).
نشانه هاي بيماري
عامل بيماري در تمام مراحل رشد در صورت وجود شرايط مساعد مي تواند بوته ها را مورد حمله قرار دهد و سبب مرگ و از پاي درآمدن بوته ها شود. در صورتي كه عامل بيماري در مرحله گياهچه گياه را مورد حمله قرار دهد، محل حمله قارچ باريك و نرم مي گردد و گياه از بين مي رود.
در مرحله بعدي رشد، علائم اوليه بيماري روي ريشه تقريباً شبيه به آنچه كه در مورد گياهچه ذكر شد مي باشد، ولي پس از مدتي موقعي كه بوته ها رشد كردند، بوته هاي مورد حمله ناگهان پژمرده شده و در حالتي كه برگ ها سبز هستند، مي خشكند كه آن را به اصطلاح سبز خشك مي نامند. البته اين حالت زماني روي مي دهد كه قارچ ريشه بوته را در مقطع عرضي كاملاً اشغال كرده باشد. اين عارضه يعني مردن ناگهاني بوته ها اغلب 2 الي 3 روز بعد از آبياري روي مي دهد، زيرا فراهم شدن رطوبت كافي به رشد و نمو قارچ كمك فراوان مي كند و در نتيجه حمله شديد قارچ، آوندها كه سبب رسيدن آب و مواد غذايي به گياه هستند از بين مي رود.
ميوه ها نيز در صورت قرار گرفتن روي خاك مرطوب مورد حمله قرار گرفته و در ابتدا لكه كوچك، گرد، فرو رفته، آبكي و به رنگ سبز تيره با قطر حدود يك سانتيمتر ظاهر مي
شود و سپس آلودگي به سرعت پيشرفت كرده و به صورت يك ناحيه وسيع آبكي قهوه اي متمايل به قرمز ظاهر مي گردد (اعتباريان، 1357).
ميوه هاي پوسيده خيار در اثر قارچ P. aphanidermatum بوي نامطبوعي ايجاد نمي كند در صورتي كه بوي ميوه هاي پوسيده در اثر قارچ P. drechsleri بسيار نامطبوع و زننده مي باشد.
عامل بيماري
طبق بررسي هاي به عمل آمده بيماري سه گونه قارچ از خانواده Pythiaceae و از رده Oomycetes به نام هاي Phytophthora drechsleri Tucker، Pythium. Aphanidermatum (Edson) و Phytophthora capsici Leonian مي باشد.
بني هاشمي در سال 1348 قارچ P. drechsleri را به عنوان عامل بيماري بوته ميري جاليز در شيراز گزارش كرده است. نگارنده هر سه گونه را از روي جاليز در مناطق ورامين، گرمسار و كرج جدا و بيماري زايي آنها را به اثبات رسانيده است كه ويژگي هاي هر سه گونه قارچ در زير ذكر مي شود (اعتباريان، 1357).
ويژگي هاي قارچ Phytophthora drechsleri Tucker
روئيده كلني اين قارچ روي محيط كشت هاي مورد استفاده با مقايسه Pythium داراي رشد نسبتاً كند و داراي حاشيه صاف مي باشد.
عرض ريسه هاي جوان بين 5/2 تا 5/9 ميكرومتر متغير است زاويه انشعابات آنها حاده و قائم مي باشد. ريسه ها معمولاً يكنواخت هستند. در بعضي اوقات بخصوص در محيط
كشت مايع (آب گل) برآمدگي هايي در ميسليوم ديده مي شود (شكل 2-5) و به عبارت ديگر رشته هاي ميسليوم متورم مي شوند. اسپورانژهاي اين قارچ در محيط كشت جامد مثل CMA خيلي كم و ديرظاهر مي گردند.
طول متوسط اسپورانژهايي كه پر از زئوسپور هستند، در آب گل بين 19 تا 53 و عرض آنها از 11 تا 36 ميكرومتر متغير است. آنها معمولاً به شكل گلابي و يا تخم مرغي مي باشند (شكل 2-5). اسپورانژها پاپيل (Papilla) ندارند. قطر ااگون (Oogonium) يا تخمدان قارچ از 19 تا 37 ميكرومتر متغير است.
طول متوسط آنتريدي (Antheridium) يا اندام جنسي نر حدود 46/20 و متوسط عرض آن 3/17 ميكرومتر مي باشد. شكل آن معمولاً مستطيلي، مستطيلي يا بيضوي است. آنتريدي از نوع آمفيژن است (شكل 2-5). آنتريدي و ااگون پس از 15 روز در محيط كشت هويج آگار مشاهده شده و 2 يا 3 روز پس از ظهور آنها تخم يا ااسپور بوجود مي آيد. قطر خارجي ااسپور از 16 تا 36 ميكرومتر متغير است و قطر ديواره آنها از 5/1 تا 6 ميكرومتر تغيير مي كند. دماي بهينه براي رشد قارچ بين 28 تا 32 مي باشد و رشد آن از 5/7 درجه سانتيگراد شروع مي شود. دماي بيشينه براي رشد قارچ حدود 38 درجه سانتيگراد اسا.
ويژگي هاي قارچ Phytophthora capsici Leonian
ريسه هاي قارچ داراي عرض متوسط 45/5 و بين 3 تا 5/7 ميكرومتر متغير است. ريس ها در ابتدا يكنواخت و سپس داراي برآمدگي هاي نامنظمي مي شوند.
اسپورانژ (Sporangium) در محيط CAM محيط كشت هويج و آب گل ظاهر مي شود، ولي تعداد اسپورانژها در محيط آب گل خيلي زيادتر از محيط كشت CAM مي باشد و در روي محيط كشت هويج تعداد اسپورانژها نسبتاً زياد است. شكل اسپورانژها بسيار متنوع مي باشد و به شكل گلابي، تخم مرغي، بلند و كشيده و گاهي متمايل به كروي ديده مي شوند و طبق مشاهداتي كه به عمل آمده، معمولاً داراي يك پاپيل نسبتاً بزرگ هستند و گاهي داراي دو و به ندرت يه پاپيل بزرگ نيمه كروي مي باشند. طول اسپورانژها بين 23 تا 98 ميكرومتر تغيير مي كند و ميانگين طول و عرض آنها به ترتيب 04/54 و 10/31 ميكرومتر مي باشند (شكل 3-5).
ااگون قارچ در روي محيط كشت هويج تقريباً پس از 6 روز ظاهر مي گردد. قطر آن بين 18 تا 41 ميكرومتر مي باشد. شكل آن كروي است (شكل 3-5).
آنتريدي (Antheridium) به اشكال مختلف مستطيلي، مثلثي و گاهي بدون شكل هندسي ديده مي شود و آنتريدي از نوع آمفيژن (Amphigynous) و اندازه طول آن بين 13 تا 23 ميكرومتر مي باشد و عرض آنتريدي بين 9 تا 16 ميكرومتر اندازه گيري شده است.
آنتريدي گاهي به صورت مياني (Intercalar) و گاهي ابتدايي ديده مي شود. ااسپور (Oospore) تقريباً كروي مي باشد و كاملاً ااگون را دربر مي گيرد. قطر آن بين 17 تا 40 ميكرومتر تغيير مي كند. قطر ديواره آن هم بين 5/1 تا 3 ميكرومتر اندازه گيري شده است (شكل 3-5).
ويژگي هاي قارچ Pythium aphanidermatum (Edson) Fitzp.
عرض ريسه هاي جوان قارچ بين 8/2 تا 3/7 ميكرومتر متغير است. اسپورانژهاي قارچ معمولاً شكل بسيار نامنظم دارند و اندازه آنها بسيار متغير است، به طوري كه طبق اندازه گيري هايي كه به عمل آمده طول آنها بين 20 تا 100 و عرض آنها از 11 تا 37 ميكرومتر متغير بوده است كه اين اندازه نمي تواند براي تشخيص مورد استفاده قرار گيرد. اسپورانژها پس از 8 روز در آب گل ظاهر مي شوند. Duffus & Whitney (1986) طول شكل اسپورانژها را بين 50 تا 1000 ميكرومتر گزارش كردند.
شكل
زئوسپورها در محيط كشت مايع از اسپورانژها خارج شده و پس از مدتي تبديل به Encyst zoospore مي شوند كه معمولاً گرد هستند و اندازه آنها بين 5 تا 11 ميكرومتر متغير است. ااگون كروي، قطر آن بين 19 تا 5/34 و ميانگين آن 35/23 ميكرومتر مي باشد.
طول آنتريدي 11 تا 19 و ميانگين طول آنتريدي ها 56/13 ميكرومتر و عرض آنها بين 9 تا 19 و ميانگين آنها 27/11 ميكرومتر مي باشد. آنتريدي به صورت مياني و انتهايي ديده مي شوند. شكل ااگون قارچ گرد و آنتريدي به فرم دي كلين و مونوكلين به صورت بيضوي مستطيلي و مثلثي كه قاعده آن بر روي ااگون قرار گرفته است ديده مي شود.
ااسپور قارچ كروي و معمولاً ااگون را پر مي كند و قطر آن بين 5/22 تا 5/27 و قطر ديواره ااسپور بين 1 تا 5/3 ميكرومتر مي باشد.
زيست شناسي
بيماري بوته ميري در تمام مراحل رشد گياه امكان بروز و ظهور دارد. شدت حمله بيماري آنقدر كه به فراهم بودن شرايط محيطي خاصه دما و ميزان رطوبت وابسته است، به حالت رويشي گياه و قوي يا ضعيف بودن بوته ها چندان مربوط نمي شود. ظهور شديد و غيرقابل تحمل و زيانبار بيماري به ويژه چند روز قبل از برداشت ميوه خربزه خود دليل بارز اين گفتار است. شايد بتوان بهترين و مناسبترين زمان را وقتي دانست كه بوته ها به اندازه كافي رشد كرده، ميوه ها تشكيل شده و كم و بيش در شرف رسيدن باشند. اين زمان براي نواحي معتدل و گرم و بيشتر خاص اين زراعت ها مي باشد. حدود اواخر خردادماه است. در نواحي شمالي ايران ظهور بيماري، كمي ديرتر و در مناطق گرمسير جنوب، ارديبهشت ماه فصل مناسب بوته ميري است. به طور كلي، در كاشت هاي بهاره شدت آلودگي به مراتب بيشتر از كشت هاي پاييزه مي باشد. مهمترين عضو مورد حمله، طوقه و ريشه گياه است. همين اندام ها مي باشند كه چنانچه مورد هجوم قارچ قرار گيرند و شرايط مساعد هم فراهم باشد، در ظرف مدت كوتاهي كه شايد بتوان آن را حتي به 48 ساعت محدود كرد مزرعه را نابود مي كند.
ديگر اندام هاي گياه چون ساقه، شاخه و حتي در صورت وجود شرايط لازم مورد هجوم قارچ واقع مي شوند. اين حالت خاصه در ميوه هايي كه روي پشته هاي مرطوب و آلوده قرار گرفته اند به طور وضوع مشهود است. ميوه هاي بوته بيمار هرچند ظاهري كاملاً موردپسند ممكن است داشته باشند، اما بي مزه و نامطبوع مي باشند. عامل بيماري مي تواند
به داخل ميوه هاي سالم و زخمي خيار، كدو و حتي هندوانه نفوذ كند، ولي گزارش از آلودگي بذر وجود ندارد (بهداد، 1359).
دماي بهينه براي رشد قارچ Phytophthora drechsleri Tucker بين 28 تا 32 درجه سانتيگراد مي باشد و رشد آن از حدود 5/7 درجه سانتيگراد شروع مي شود. دماي بيشينه حدود 38 درجه سانتيگراد مي باشد.
در مورد قارچ P. cspsici دماي كمينه براي رشد قارچ 5/7، دماي بهينه حدود 28 تا 30 مي باشد و در دماي حدود 35 تا 36 درجه سانتيگراد متوقف مي شود. در مورد قارچ Pythium aphanidermatum رشد قارچ از حدود 5/7 درجه سانتيگراد اتفاق مي افتد، اما در دماي 5/32 به بعد از رشد قارچ كم شده و در 42 درجه سانتيگراد به شدت از رشد آن كاسته مي شود.
مبارزه
بيماري بوته ميري جاليز يكي از بيماري هايي است كه به محصول جاليز ايران خسارت زيادي وارد مي كند. بدين جهت مباره و پيشگيري با اين بيماري بسيار ضروري است. رعايت نكات زير در كاهش خسارت بيماري بسيار موثر است.
1. مبارزه زراعي
الف) انتخاب زمين مناسب:
مشاهده ها و آماربرداري هاي به عمل آمده نشان مي دهد كه عامل بيماري در خاك هايي كه رطوبت زيادي در خود ذخيره مي كنند رشد زيادتري دارند. بنابراين حتي الامكان بايد سعي نمود كه زمين هاي براي كشت نباتات جاليزي انتخاب نمود.
ب) نحوه آبياري:
چون رطوبت زياد باعث افزايش رشد قارچ عامل بيماري مي شود، بنابراين بايد سعي گردد كه مستقيماً آب با بوته ها تماس نداشته و از سيستم جوي و پشته اي براي آبياري استفاده نمود و عرض و عمق جوي ها طوري انتخاب گردد كه آب زيادتر از حد نياز گياه در جوي ها جاري نشود و چون طبق آماربرداري هاي به عمل آمده گاهي در ظرف دو روز بعد از آبياري تعداد زيادي از بوته ها از بين مي روند. بنابراين حتي الامكان بايد سعي نمود مقدار آب آبياري ار تقليل داده و در عوض دفعات آبياري را زياد نمود.
ج) از بين بردن بقاياي گياهان آلوده:
چون ريشه و طوقه گياه بيمار محل تجمع اندام هاي قارچ عامل بيماري مي باشد، از بين بردن بقاياي گياهان آلوده و سوزاندن آنها در جلوگيري از گسترش بيماري بسيار موثر است.
و) آيش بندي و تناوب:
از آنجايي كه قارچ هاي عامل بيماري به ميزبان هاي معيني حمله مي كنند، رعايت تناوب زراعي چند ساله همراه با آيش در كنترل بيماري بسيار موثر است. محصولاتي مانند گندم، جو، پنبه، يونجه و شبدر را كه كمتر نسبت به عوامل بيماري حساسيت نشان مي دهند بايد در تناوب زراعي داخل نمود.
بر اساس مشاهدات رحيميان و بني هاشمي (1356) قارچ Pythium aphanidermatum از دو گونه تاج خروس A. retroflexux L. و Amaranthus graecizans L. كه از علف هاي مهم جاليز هستند جدا شده است. علوي و صابر (1365) سويا، لوبيا، تاج خروس، تاجريزي و سلمه تره را در شمار ميزبان هاي P. drechsleri مي دانند و اعتقاد دارند كه يك برنامه نگاشت (آيش) 5-4 ساله همراه با مرعي داشتن جوانب نكات بهداشتي و نيز كنترل همه جانبه علف هاي هرز را مي توان به عنوان معقول ترين روش كنترل اين قارچ تلقي كرد.
2. مبارزه شيميايي
براي مبارزه با بيماري در ايران آزمايش هاي متعددي توسط پژوهشگران مختلف انجام شده است. به عنوان مثال: علوي (1352) سم زينب (Zineb) را براي مبارزه با بوته ميري طالبي مقرون به صرفه دانسته و توصيه نموده است. بهداد (1359) در مزارع خيار، قاچ كش پروپاموكارب (Propamocarb) را در هنگام 4 تا 5 برگه شدن خيار در بهار به مقدار 25 گرم در مترمربع كرت به طريق محلول ريزي اطراف بوته ها بسيار موثر و نتيجه آن را درخشان و قابل توجه و معجزه آسا توصيف نموده است. همچنين سم متالاكسيل را به نسبت يك گرم پودر در مترمربع براي بوته ميري خيار موثر دانسته است.
روش ديگري كه براي مزارع خيار در اصفهان توسط بهداد (1359) در زراعت خيار بهاره توصيف شده، ضدعفوني خاك مزرعه حداقل سه هفته قبل از كاشت بذر بوسيله گاز متيل بروميد مي باشد. اين سم پس از شخم زمين و نرم كردن كلوخ ها و با كشيدن چادر
پلاستيكي روي خاك به مقدار 40 تا 50 گرم در مترمربع زمين مصرف مي گردد. بدين ترتيب كه اطراف پلاستيك را خاك داده و به وسيله اپليكاتور مخصوص كه داراي لوله پلاستيكي است گاز را به زير پلاستيك آزاد مي كنند. چادر پلاستيك 2 تا 4 روز پس از تدخين گاز در خاك روي زمين باقي مانده و سپس جمع آوري و در صورت امكان يك آبياري مختصر مي شود كه احياناً گاز اضافي در خاك مهار گردد. اين روش ضدعفوني كردن مي بايستي زير نظر كارشناسان انجام گيرد، زيرا گاز متيل بروميد سم بسيار خطرناك و كشنده اي است.
بني هاشمي (1365) گزارش كرده است كه متالاكسيل (Metalaxyl) را به ميزان 1 تا 5/1 گرم در مترمربع اگر با خاك كف جوي هايي كه طالبي و خربزه كاشته شده بود مخلو نموده و سپس آبياري گردد، فقط يك نوبت يك بار قبل از شروع بيماري بوته ميري در منطقه فارس خسارت بوته ميري را كاهش مي دهد. ضمناً اين سم به صورت محلول پاشي روي گياه يا كنار طوقه به تنهايي در تخفيف بيماري موثر بوده است.
3. تهيه ارقام مقاوم
بر اساس بررسي هاي به عمل آمده روي ارقام موجود در ايران، هيچ رقم مقاومي تاكنون بدست نيامده است.
4. مبارزه بيولوژيك
بررسي هاي انجام شده در ايران نشان مي دهد كه خسارت بيماري مرگ گياهچه خيار در اثر قارچ Phytophthora drechsleri با كاربرد قارچ Trichoderma harzianum در شرايط گلخانه 35 درصد كاهش يافته است (Sharifi-Tehrani & Nazari, 1995).
سفيدك داخلي
Pseudoperonospora cubensis (Berk. & Curt.) Rostow
مقدمه
سفيدك داخلي اولين بار در كوبا در سال 1968 و 20 سال بعد از ژاپن گزارش گرديد و سپس بيماري در هر نقطه از دنيا كه رطوبت براي ايجاد آلودگي كافي و دما تقريباً بالادست گزارش شده است. بيماري فقط به اعضاء گياهان خانواده كدوئيان كه بيشتر كشت مي شوند حمله مي كنند، اما اين بيماري مي تواند به خيار وحشي و تعداد كمي از علف هاي هرز نيز حمله كند (Sherf & McNab, 1986). در ايران اين بيماري در سال 1343 توسط اسكندري روي خيار در مزارع گيلان و مازندران مشاهده شده و تاكنون وجود آن در سرتاسر مناطق گيلان و مازندران به ثبوت رسيده است و ضمناً در مزارع بندرعباس، جيرفت و همچنين در منطقه گرگان ديده شده است. اين بيماري در آذرماه 1373 در گلخانه هاي كشت خيار منطقه پاكدشت ورامين مشاهده شده و خسارت آن در بعضي از گلخانه ها حدود 100 درصد برآورد گرديده است.
نشانه هاي بيماري
نشانه‌هاي بيماري سفيدك داخلي متغير است. اولين علائم حالت موزائيكي برگهاست. بدين ترتيب كه مناطق سبز كمرنگ به وسيله مناطق سبز تيره جدا مي‌شوند. بزودي مناطق سبز كمرنگ به زردي گرائيده و بوسيله رگبرگ‌ها محدود مي‌گردند (شكل 4-5).
در آب و هواي مرطوب در سطح زير برگ در مقابل لكه‌ها يك لايه از بار قارچ به رنگ ارغواني ظاهر مي‌شود. گاه‌گاهي رنگ ارغواني كمرنگ‌تر مي‌گردد و رنگ آنها از سفيد تا سياه تغيير مي‌يابد. برگ‌ها سريعاً مي‌ميرند. معمولاً برگ‌هاي مركز بوته در ابتدا تحت تاثير قرار مي‌گيرد. ابتدا علائم در روي برگ‌هاي جوان ظاهر شده سپس بيشتر برگ‌ها مي‌ميرند. ميوه‌ها به ندرت تحت تاثير مستقيم قرار مي‌گيرند، اما ممكن است قدري كوچك مانده، طعم خوبي نداشته باشند.
لايه ارغواني قارچ از اسپورانژهاي ليموئي شكل كه روي انشعابات طويل اسپورانژيوفر قرار گرفته تشكيل شده است. اسپورانژها در هواي مرطوب مي‌توانند به فواصل دور دست حمل شوند. همچنين اسپورانژها بوسيله باران، لباس و وسايل كشاورزي به گياهان و مزارع مجاور حمل مي‌شوند. اسپورانژها توليد زئوسپور نموده و تا زمان جوانه‌زدن رشد مي‌كنند.
در اثر جوانه‌زدن زئوسپور لوله جوانه توليد مي‌شود كه مي‌تواند به داخل برگ نفوذ كند و اين مرحله حدود 24 ساعت طول مي‌كشد و حدود 4 تا 5 روز زمان مي‌برد تا اسپورانژ جديد بوجود آيد. گياهان ممكن است به شدن آلوده شوند، به طوري كه به نظر مي‌رسد يخ زده‌اند.
عامل بيماري
عامل بيماري قارچي است به نام Pseudoperonospora cubensis از خانواده Peronosporaceae و راسته Peronosporales. ميسليوم اين قارچ بدون ديواره عرضي و بين سلولي و بر روي آنها هوستوريوم يا اندام‌هاي مكنده چماقي شكل ايجاد مي‌شود.
كنيديوفرهاي قارچ به صورت گروه‌هاي يك تا پنج عددي از داخل هر روزنه برگ خارج مي‌گردند. كنيديوفر در فاصله دو سومي طول خود منشعب شده و هر شاخه نيز به دو شاخه‌اي تبديل مي‌شود. در انتهاي هر استريگما يك اسپورانژ تخم‌مرغي با ابعاد 12 تا 23*21 تا 39 ميكرومتر تشكيل مي‌گردد (بهداد، 1359).
زيست‌شناسي
سفيدك داخلي ممكن است در بعضي از مناطق به صورت ااسپورهايي با ديواره ضخيم زمسنان‌گذراني كنند و اين ااسپورها مي‌توانند در سرما يا هواي خشك پايدار بمانند و معمولاً هنگامي كه گياهان حساس در زميني كاشته شوند جوانه مي‌زنند. در بعضي از نواحي ممكن است قارچ به صورت رويشي زندگي كند و نيز امكان دارد به صورت اسپورانژ در روي ساير گياهان به سر برده و به مزارع مجاور كه گياهان خانواده كدوئيان كاشته مي‌شوند پخش گردد.
بيشتر سفيدك‌هاي داخلي براي رشد و نمو به هواي خنك نياز دارند، اما قارچ عامل بيماري سفيدك داخلي كدوئيان مي‌تواند در دماي 10 تا 5/26 درجه سانتيگراد گياهان را آلوده كند. دماي بهينه براي قارچ 16 تا 22 درجه سانتيگراد مي‌باشد. قارچ مي‌تواند چندين روز در دماي بالاتر از 38 درجه داوم بياورد. ميزان آلودگي به طور طمان شبنم ارتباط دارد.
موفقيت در ايجاد آلودگي به مدت شبنم، دما و غلظت اسپورانژ بستگي دارد. آلودگي مي‌تواند در يك پي يك دوره 2 ساعته شبنم در 20 درجه، در يك دوره 6 ساعته شبنم در دماي 15 تا 20 درجه، د يك دوره 12 ساعته شبنم در 10 تا 20 درجه و در يك دوره 24 ساعته شبنم در 5 تا 20 درجه سانتيگراد اتفاق بيافتد.
آلودگي وقتي حداقل 10 اسپورانژ در يك سانتيمتر مربع سطح برگ باشد، اتفاق مي‌افتد. بيشترين توليد اسپورانژ در دماي 15 تا 20 درجه در روز و 15 درجه سانتيگراد در شب مي‌باشد. حداقل زمان براي توليد اسپورانژ در سطح لكه در دماي 15 تا 20 درجه سانتيگراد توليد مي‌شوند. بيشتر اسپورانژهاي بالغ در بين ساعت 6 تا 12 ظهر در هوا پخش مي‌شوند و ماكزيمم اين تعداد در ساعت 8 صبح مي‌باشد. آلودگي بوسيله اسپورانژ موقعي كه رطوبت نسبي و دما بعد از پخش آنها بالا باشد، كم مي‌شود. اسپورانژها در دماي 5 تا 17 بهتر از 20 تا 24 درجه سانتيگراد زنده مي‌مانند و تا هنگام جوانه زدن بايد خيس باقي بمانند، در غيراينصورت مي‌ميرند.
مبارزه
فاصله‌دار كاشتن بوته‌ها، زهكشي خوب و كاشت گياه در مكان‌هايي با جريان هوا از راه‌هاي مبارزه با بيماري است. با توجه باينكه نور خورشيد مي‌تواند سطح برگ‌ها را سريع خشك كند كاشت گياه در جاهايي كه نور خورشيد كافي باشد ممكن است در جلوگيري از بيماري كمك كند.
براي كاهش انتشار بيماري از كاشت گياهان جاليزي به طور متوالي بايد خودداري كرد. مهمترين راه مبارزه با بيماري، استفاده از قارچ‌كش‌ها و ارقام مقاوم به بيماري است. قارچ‌كش‌هايي مانند مانب (Maneb)+گوگرد، مانكوزب (Mancozeb) و كلروتالونيل (Chlorothlonil) براي جلوگيري از بيماري مناسب هستند. سم متالاكسيل (Metalaxyl) يك قارچ‌كش سيستميك است كه روي بيماري بسيار موثر مي‌باشد. اگرچه در بعضي موارد مقاومت عامل بيماري به سم فوق مشاهده شده است. سموم پروپاموكارب (Propamocarb) و پروتيوكارب (Prothiocarb) قارچ‌كش‌هاي سيستميك هستند كه در شرايط گلخانه توانسته‌اند اسپورانژها را از بين ببرند و از اسپورزايي روي لكه‌ها جلوگيري كنند و ضمناً علائم بيماري را نيز كاهش دهند. معمولاً سمپاشي به محض بروز اولين علائم بيماري در مزرعه شروع شده و هر 12 تا 15 روز يك بار بايد آن را تجديد كرد. در صورت بارندگي، سمپاشي بايد مجدداً انجام گيرد (Sherf & MxNab, 1986).
ميرحسيني مقدم (1371) سموم مانكوزب، زينب و مانب را در كنترل بيماري در گيلان مناسب دانسته و زمان سمپاشي را قبل يا به محض ظهور بيماري ذكر كرده است.
نظر باينكه سموم مانكوزب زينب و مانب ممكن است براي انسان خطراتي دربر داشته باشد، سمپاشي در روي بوته‌هاي خيار در هنگامي كه خيار در روي بوته‌ها مشاهده مي‌شود توصيه نمي‌گردد.
در سال 1995 پژوهشگران بلغاري Georgieva و Georgiev گزارش كردند كه در شرايط آزمايشگاه و گلخانه محلول‌پاشي بوته‌هاي خيار با مايع حاوي نژاد 1- B باكتري

فایل : 17 صفحه

فرمت : Word