مقاله در مورد گوساله

مقدمه

گوساله هايي كه به آنها آغوز حاوي پادتن ضد ويروس لوكوز خورانده شده ممكن است به همان ميزان گوساله هايي كه به آنها آغوز فاقد چنين پادتن خورانده شده در معرفي خطر فونت قرار داشته باشند. احتمالاً، در اكثر موارد كمتر از 10% از گوساله هايي كه از شير آلوده تغذيه مي كنند، در شرايط گاوداري ممكن است به ويروس لوكوز آلوده شوند.

شيري كه حاوي مقدار بيشتري از لنفوسيت هاي آلوده مي باشد (كه در گاوهاي دچار لنفوسيتوز پايدار يا لنفوساركوم ممكن است يافت شود) بايد پر خطرترين شير از اين لحاظ محصوب گردد.

در شير ترش شده اي كه PH آن به كمتر از 4/4 مي رسد و در دماي  يا  به مدت 24 ساعت نگعداري شده، ويروس لوكوز گاوي از بين رفته است، بعلاوه، منجمد كردن يا پاستوريزه كردن آغوز و شير باعث از بين رفتن عفونت لوكوز در اين تركيبات مي شود.

بهترين پيشنهاد در رابطه با تغذيه گوساله ها با شير و آغوز آن است كه آغوز حاصل از گاوهاي لوكوز منفي به تمامي گوساله ها خورانده شده و پس از آن از مواد جايگزين كننده شير تا زمان از شير گرفتن گوساله، استفاده شود.

1-4-8- انتقال بين گونه اي:

گاو تنها گونه اي است كه به صورت طبيعي آلوده مي گردد، اگرچه گوسفند و بز مي توانند به طريق تجربي آلوده شوند. عفونت از گوسفندي كه به طريق تجربي آلوده شده به گوسفند ديگر انتقال پيدا نمي كند.

با آنكه، انتقال افقي لنفوساركوم كه به صورت طبيعي در گوسفند توسط ويروسي كه از لحاظ ژنتيكي به ويروس لوكوز گاوي شباهت دارد رخ داده، جنين فرض مي شود كه گسترش افقي ويروس لوكوز گاوي از گاو به گوسفند رخ نخواهد داد، انتقال تجربي عفونت از گاو به گوسفند به سهولت انجام گرفته كه از اين جهت، اين كار به عنوان تكنيك ارجح، جهت آزمايش وجود ويروي بكار مي رود.

1-5-منبع عفونت:

در گاو منبع عفونت با ويروس به صورت دائمي مي باشد، درمان خود به خودي تا كنون مشاهده نشده و ويروس در بين جمعيت گاوها حفظ شده است. ويروس در مرجله پنهان بدون تكثير كردن در داخل لنفوسيت ها قرار دارد كه سبب جلوگيري از مهار عفونت توسط پادتن ها مي شود، و تكثير ويروس براي بقاء و انتقال آن ضروري نيست. ويروس همچنين قادر به تغيير آنتي ژنتيكي دوره اي و پيشدستي كردن بر سيستم كنترل پادتن مي باشد، بنابراين حيوان آلوده براي مدت طولاني به عنوان منبع آلودگي (احتمالاً براي تمام عمر) بدون توجه به حضور همزمان پادتن ها اختصاصي، باقي مي ماند.

سيستم ويروس-ميزبان به مانند ساير رتروويروسها مي باشد، بخصوص شبيه كم خوني عفوني اسب و مدي- ويسناي گوسفند.

در اكثر موارد عفونت در زمانيكه حيوانات در تماس فيزيكي نزديك با يكديگر هستند و بيشتر از 12 ماه سن دارند رخ مي دهد. انتقال عفونت به سهولت از راه تزريق زير جلدي و بين جلدي و تلقيح داخل ناي، صورت پذيرفته اما از راه خوراكي رخ نداده است.

انتقال تجربي عفونت توسط اجزاء توموري، خون آلوده يا كشت بافتي ويروس، مي تواند در گاو، گوسفند و بز با اندك ترديد در شامپانزه صورت پذيرد اما تومورها فقط در سه حيوان نشخوار كننده ذكر شده رخ مي دهد. زيست سنجي گوسفندي جهت تشخيص حضور ويروس در دام آلوده مي تواند مورد استفاده قرار گيرد.

1-6-فاكتورهاي مخاطره اي:

1-6-1-فاكتورهاي مخاطره اي حيوانات:

شيوع آلودگي بر پايه شيوع سرمي با افزايش سن در گاوهاي شيري و گوشتي رابطه دارد. شيوع عفونت در بين گاوهاي شيري كه كمتر از 17 تا24 ماه سن دارند بسيار كمتر از گاوهاي بالغ است و پس از سن 24 ماهگي در زمانيكه تليسه به گاوهاي شيرده مي پيوندد و در تماس نزديك با گاوهاي مسن تر قرار مي گيرد، شديداً افزايش مي يابد. همچنين ميزان انتشار ممكن است با ميزان شيوع در ارتباط باشد:

در زمانيكه براي اولين بار گله هاي با ميزان شيوع 13 تا 22 درصد مورد آزمايش قرار گرفتند، ميزان انتشار كند بود، در حاليكه در يك گله با ميزان شيوع 42 درصد، ميزان انتشار بسيار سريعتر بود.

1-6-2- مقاومت و حساسيت ژنتيكي:

آلودگي با ويروس لوكوز گاوي مترادف با بيماري باليني نمي باشد، اكثر حيواناتي كه دچار عفونت مي شوند، دچار بيماري بدخيم نمي گردند. همينكه آلودگي ايجاد شود، پاسخ متعاقب آن فقط با ايجاد پادتن يا با ايجاد پادتن به همراه لنفوسيتوز پايدار يا با ايجاد پادتن بعلاوه لنفوساركوم با يا بدون ايجاد لنفوسيتوز پايدار، كه توس آرايش ژنتيكي ميزبان تعيين مي شود.

لنفوساركوم، مرحله پاياني عفونت ويروس لوكوز گاوي است كه با تغيير شكل تقسيم سلولي سلولهاي لنفوسيت B همراه است و در 1% از گاوهاي آلوده به ويروس اوكوز گاوي رخ مي دهد و اين امر تحت كنترل ژنتيكي ميزبان مي باشد.

يك ارتباط پيچيده بين قابليت ژنتيكي، توليد شير، ژنوتيپ BOLA و حساسيت به لنفوسيتوز پايدار وجود دارد. گاوهاي داراي توانايي ژنتيكي بالا در توليد شير و چربي، به ميزان بيشتري به لنفوسيتوز پايدار حساس هستند تا گاوهاي با توانايي ژنتيكي كمتر، اما گاوهاي دچار لنفوسيتوز پايدار مطابق با قابليت هاي ژنتيكي پيش بيني شده براي آنها، شير و چربي توليد نمي كنند.

تلاشهاي نخستين جهت اندازه گيري ميزان خسارتهاي مالي حاصل از عفونت تحت درمانگاهي لوكوز گاوي، بر وجود تفاوت بين ميزان توليد شير در گاوهاي سرم مثبت و سرم منفي، تأكيد كرد اگرچه، گاوهاي سرم مثبت ممكن است در مراحل مختلف بيماير پيچيده باشند. بدون در نظر گرفتن قابليت ژنتيكي حيوان، پادتن ضد ويروس لوكوز گاوي ممكن است در گاوهايي كه بيش از 3 سال دارند به همراه لنفوسيتوز پايدار و در حيوانات مسن تر از 6 سال به همراه تومور، حضور داشته باشد. اكنون مي دانيم كه قاليت ژنتيكي با حساسيت نسبت به آلودگي با ويروس لوكوز گاوي و لنفوسيتوز پايدار رابطه دارد و بنابراين نتايج متناقض، شگفت انگيز نمي باشد.

زمانيكه گاوهاي سرم مثبت به دو گروه داراي لنفوسيتوز پايدار و فاقد لنفوسيتوز پايدار تقسيم شدند و قابليت ژنتيكي هر حيوان در مورد معيارهاي مختلف توليد شير در نظر گرفته شد، نتايج بسيار واضح تر بود.

در گاو و ساير گونه ها، ژنهاي عمده اي كه كنترل كننده پاسخ ايمني همورال و ايمني سلولي در مقابل آنتي ژنهاي گوناگون مي باشند به منطقه اي از كروموزوم كه بنام كمپلكس عمده سازگار نسجي معروف است، نسبت داده شده، با اين حال، مقاومت و حساسيت نسبت به ويروس، باكتري و بيماري انگلي با گونه هاي غير ذاتي، اغلب به صورت پيچيده بوده كه سن، استرس و وضعيت فيزيولوژيكي بدن، همگي فاكتورهاي مهمي هستند كه در نتيجه حاصل از آلودگي به شمار مي آيند.

مقاومت ژنتيكي نسبت به لنفوسيتوز پايدار ساختاري مشابه با ژن كلاس 2 مجموعه سازگار نسجي در گاو، بنام BOLA دارد.

تواترهاي فنوتيپ، در دو آلل BOLA-A با مقاومت و حساسيت در ايجاد لنفوسيتوز پايدار رابطه دارد.

طي مطالعه اي پلي مرفيسم اكسون 2 در ژن DRB3- BOLA توسط روش RFLP-PCR در نمونه خون حاصل از گاو سالم و گاو آلوده به لوكوز نژاد مشكي خافال روس مورد مطالعه قرار گرفت و مشخص شد كه آلل هاي ميانجي مقامت
BOLA-DRB3.2*11,*23,28*)) و حساسيت به لوكوز (DRB3.2*22, 24*,*16*8) در اين نژاد هستند، بر پايه اطلاعاتي كه از نژاد هولشتاين- فريزين در گذشته بدست آمده بود، چنين نتيجه گيري شد كه آلل هاي BOLA-DRB3 بطور كلي، حساس بودن يا مقاوم بودن گاو را نسبت به لوسمي تحت كنترل خود دارند.

همچنين نتايج حاصل از تحقيق ديگري كه در آمريكا صورت گرفته مشخص كرد كه در حالت آزمايشگاهي، DRB3 يا يك ژن نزديك مربوط به آن ممكن است نقش مستقيم در كنترل تعداد سلولهاي آلوده لنفوسيت B داشته باشد.

ارتباط آلل هاي فاكتور عمده سازگار نسجي درجه 2 با مقاومت در برابر پيشرفت بيماري در گاوي كه به صورت طبيعي به ويروس لوكوز گاوي آلوده شده الگوي ايمونولوژيك واحدي جهت مطالعه مقاومت ميزبان به رتروويروسها در انسان يا ساير حيوانات فراهم مي آورد.

تواتر آلل BOLA-A14 كه با مقاومت نسبت به لنفوسيتوز پايدار رابطه دارد در هر گروه سني، در گاوهاي آلوده فاقد لنفوسيتوز پايدار نسبت به گاوهاي آلاوده دچار لنفوسيتوز پايدار در همان گروه سني بيشتر بوده و از 30% در گاوهاي سه ساله به 52% و 59% در گاوهاي 7 و 8 ساله اي كه در گاوداري باقي مانده بودند افزايش يافت. در مقابل، تواتر BOLA-A14 در گاوهاي دچار لنفوسيتوز پايدار از 7% در سن 3 تا 5 سالگي به0% در گاوهاي مسن تر از 6 سال كاهش يافت.

رابطه تواتر بين آللBOLA-A و عفونت طولاني مدت ويروس لوكوز گاوي و همچنين رابطه بين عفونت ويروس لوكوز گاوي و ميزان توليد شير، در شرايطي كه ويروس لوكوز گاوي شايع مي باشد بر وجود ارتباط بين آللBOLA-A14 با پتانسيل توليد شير و چربي، اشاره دارد. اين امر نشانگر آن است كه مقاومت ژنتيكي در برابر لنفوسيتوز پايدار با طول عمر حيوانات داخل گله، در جاييكه عفونت لوكوز گاوي شيوع بالايي دارد، در ارتباط است.

طي بررسي ديگري، مشخص شد كه ظهور ahpha TNF در گوسفند مقاوم به ويروس لوگوز گاوي نسبت به گوسفند حساس به آن، بيشتر بود. بنابراين، ظهور فاكتور نكروز كننده توموري آلفا بجاي فعاليت اختصاصي سلولهاي لنفوسيت T ممكن است نقش مهمي در مكانيسم محافظت در برابر عفونت با ويروس لوكوز گاوي، (حداقل در طول فاز اوليه ويرمي) ايفا كند.

1-6-3- حساسيت به ساير بيماريها:

نشان داده شده كه ارتباطي بسيار مشخص مابين عفونت ويروس لوكوز گاوي و عفونت پايدار تريكوفيتون و روكزوم وجود دارد كه اشاره بر امكان آسيب ديدگي سيستم ايمني بدن در گاوهاي آلوده به ويروس لوكوز گاوي دارد. مشاهدات در سوئد بيانگر روابط آشكار بسيار مابين وضعيت آلودگي با اين ويروس و ميزان وقوع بيماري، توليد مثل و توليد محصول بود اما همگي اينها از اهميت كمي برخوردار بودند. به نظر رسيد كه خطر ابتلا به ساير بيماريهاي عفوني در ميان گله هاي درگير با ويروس لوگوز گاوي بيشتر باشد اما خطر ابتلا به بيماريهاي غير عفوني در اين ميان تفاوتي با گله‌هاي غير درگير ندارد.

1-6-3- مكانيسم هاي ايمني:

به دنبال ايجاد عفونت، در ابتدا يك پاسخ پايدار پادتني در برابر پوشش گليكوپروتئين gp51 و پروتئين هسته اي عمده p24 ويريون ويروس لوكوز گاوي تشكيل مي شود. مدت زمان ايجاد عفونت تا تشكيل پادتن ها مي تواند به بيش از 14 هفته برسد. آلوده كردن تجربي گوساله ها با اين ويروس سبب تغيير سرمي در حيوان مي شود كه مي توان آنرا با آزمون اليزا ظرف مدت 4-5 هفته پس از ايجاد عفونت مشخص كرد. لنفوسيتوز حاد تقريباً همان زمان با ايجاد عفونت رخ مي دهد.

1-6-5 فاكتورهاي خطرساز محيطي و مديريتي

وارد كردن حيوانات آلوده به داخل دامداري تأثير بسزايي در شيوع متعاقب عفونت و بيماريهاي درمانگاهي در گاوداري دارد. شيوع تازه بيماري لوكوز تقريباً هميشه از عواقب وارد كردن حيوانات آلوده به ويروس لوكوز گاوي در گله ها و محيط هايي است كه در گذشته فاقد چنين عفونتي بودند. مواردي از شيوع بيماري به دنبال ريشه كني بروسلوز دوباره عود مي كند. موارد ديگر به دنبال توسعه گاوداري شيري با خريد دام از منابع مختلف رخ داده است. همچنين، سطح مديريت بر گوساله ها در گله هاي شيري يك فاكتور مخاطره اي مهم به شمار مي آيد.

هر فاكتور محيطي يا عمل مديريتي كه سبب دسترسي گوساله تازه به دنيا آمده به خون آلوده گردد، باعث افزايش ميزان آلودگي در بين گوساله ها مي شود كه شامل:

1-تماس نزديك طولاني مدت بلافاصله پس از زايمان، مابين گاو و گوساله

2-استفاده از آغوز و شير گاوهاي آلوده در گله

3-استفاده از:

• وسايل شاخ سوز و شماره زن گوش
• وسايل خال كوبي
• وسايلي كه جهت اخته كردن يا برداشتن سر پستانك هاي اضافه مورد استفاده قرار مي گيرد.
• استفاده از يك سوزن جهت واكسيناسيون دامها
• وسايلي كه جهت كنترل جمعيت زياد مگس در گوساله داني ها استفاده مي شود.

در پاره اي از مشاهدات، ارتباط مثبت بين وضعيت آلودگي به ويروس لوكوز گاوي در گله گاو شيري و سن از شير گرفتن، خريد حيوانات از منابع خارجي، اسكان دادن گوساله هاي شيرخوار در داخل گوساله داني هاي انفرادي، و تماس بين گله جوان و پير در طول دوران زمستان، يافته شه است.

طي تحقيقي ارتباط بين روشهاي مديريتي، بهره وري و عفونت با ويروس لوكوز گاوي بر روي 1330 گاو از 102 گاوداي شيري در انتاريو كانادا مورد مطالعه قرار گرفت. متغيرهاي توصيفي در سطح گله، به دو بخش شامل متيرهاي مربوط به منزلگاه زمستاني و متغيرهاي غير فصلي در مقابل متغيرهاي مربوط به منزلگاه تابستاني و متغيرهاي غير فصلي تقسيم شد. در هر دو گروه، آناليز چند متغيري، هيچ رابطه اي بين توليد شير در سطح گله و وضعيت ويروس لوكوز گاوي پيدا نكرد، در عوض رابطه مثبت بين سن از شير گرفتن گوساله و خريد حيوانات از منابع خارجي و وضعيت ويروس لوكوز گاوي پيدا كرد. جاي دادن گوساله هاي شيرخوار در گوساله دانيهاي منفرد، در ه دو فصل با افزايش خطر ابتلا به ويروس لوكوز گاوي در ارتباط بود.

همچنين مدل متغيرهاي مربوط به منزلگاه زمستاني اشاره دارد بر ارتباط مثبت بين تماس مستقيم با حيوانات مسن تر و وضعيت ويروس لوكوز گاوي و ارتباط مثبت بين وضعيت ويروس لوكوز گاوي و امكاناتي كه جهت جاي دادن گاوهاي خشك در طول زمستان بكار گرفته شده است.

1-6-6 فاكتورهاي خطرسار پاتوژن:

ويروس لوكوز گاوي يك رتروويروس اگزوژن تيپ C مي باشد كه با ويروس لنفوسيت T انسان از تيپ I و II رابطه نزديك دارد. اين ويروس به ميزان زيادي وابسته به سلول مي باشد و در گروهي از لنفوسيت هاي B محيطي كه در نتيجه عفونت تكثير مي يابند، باقي مي ماند. ويروس به صورت آزاد، به ندرت يا هرگز در خون حيوان آلوده يافت نشده است و بنابراين واگيري شديدي ندارد. زمانيكه يك حيوان به آن مبتلا شود، عفونت در كروموزوم هاي ميزبان آلوده براي تمام عمر باقي مي ماند. اين ويروس مي تواند به طريق تجربي به گونه هاي مختلفي از حيوانات مانند گوسفند، بز، خوك، خرگوش، ميمون رزوس، شامپانزه و بوفالو انتقال يابد.

1-7 اهميت اقتصادي:

1-7-1- تفسير كلي:

لوكوز همه گير گاوي سبب ضررهاي اقتصادي فاحش در ارتباط با هزينه برنامه هاي كنترل و ريشه كني مي گردد. در اروپا، به علت آنكه مبارزه جهت ريشه كني آن براي سالها توسط جامعه اروپا، به اجرا گذاشته شد، ضررهاي اقتصادي وسعت آشكاري داشته، دانمارك از سال 1959 برنامه اي ملي در اين رابطه بنيان نهاده بوده است. و به عت اهميت آن، سوئد در سال 1990 برنامه كنترلي را با هدف ريشه كني كامل ويروي لوكوز گاوي از جمعيت گاوي كشورشان ارائه داد. طبيعت و وسعت ضررهاي اقتصادي مربوط به لوكوز همه گير گاوي بدليل وجود مدارك متناقض، مورد جدل بوده است.

ضررهاي اقتصادي آشكار شامل حذف گاو دچار لنفوساركوم، كوتاه شدن طول عمر و از دست رفتن قابليت توليد و محدوديت در صادرات گاو و مايع مني به كشورهاي وارد كننده مي باشد. در كشور كانادا گاوهاي نري كه از لحاظ سرمي نسبت به ويروس لوكوز گاوي مثبت مي باشند، اجازه ورود به واحدهاي تلقيح مصنوعي را ندارند. البته تأثيرات عفونت تحت درمانگاهي ويروس لوكوز گاوي بر توليد شير، توانايي توليد مثل، طول عمر و ميزان حذف، تغيير پذير مي باشند.

در پاره اي از مشاهدات، گاو سرم مثبت از لحاظ ويروس لوكوز گاوي، طول عمر كمتري نسبت به گاوهاي مشابه سرم منفي و همچنين تمام جمعيت گاوهاي شيري داشته است. در ميان گاوهاي شيري مسن تر، گاوهاي سرم مثبت در مقايسه با گاوهاي غير آلوده بطور مداوم حذف مي شدند. در