مقاله کامل فرایند کلاس هوشمند بر تدریس علوم تجربی

فرایند کلاس هوشمند بر تدریس علوم تجربی
چکیده
از مهمترین ویژگی های تعلیم و تربیت،فعال ساختن دانش آموز و ساختن دانش به وسیله ی خود اوست. امروزه مهمترین دغدغه نظام آموزشی و پرورشی یك كشور،ایجاد بستری مناسب جهت رشد و تعالی سرمایه‌های فكری در جامعهی اطلاعاتی و دانایی محور می باشد.
برای آنكه همه گروه‌های اجتماعی قادر باشند به طور مؤثر در چنین جامعهای مشاركت داشته باشند،باید یادگیری پیوسته،خلاقیت،نوآوری و نیز مشاركت فعال و سازنده اجتماعی را بیاموزند. تحقق این امر مستلزم تعریف مجدد و نوینی از نقش و كاركرد كلاس به عنوان اصلی ترین نهادهای آموزشی در جامعه می باشدمطالعه تحلیل نیاز های انسان می تواند فرد را برای زیستن در قرن حاضر آماده نمایدتا متناسب با نیازهای جامعه و عصر خود،گامی مؤثر بردارد. یكی از اهداف سند تحول بنیادین اموزش و پرورش;توجه ویژه به آموزش و تربیت نیروی انسانی كارآمد بوده كه می تواند نقش اساسی و كلیدی در بروز خلاقیت و نوآوری در جامعه باشد. هدف از این پژوهش بررسیفرایند هوشمندسازی كلاس درس علوم در فرآیند یادگیری عمیق و عدم فراموشی مطالب دانش آموزان بوده است.
روش مورد استفاده در این تحقیق توصیفی بوده وبه شیوه ی كتابخانهای یا اسنادی،اینترنتی با استفاده از تحقیقات علمی انجام شدهصورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد كه با استفاده از فرایند هوشمندسازی گستره جامعی از تمركز دانشآموزان در فرآیند یاددهی- یادگیری درگیر شده و فرآیند یادگیری عمیق و فراموشی مطالب تا حدود زیادی كاهش یافته است. در كلاس هوشمند سختافزار،نرمافزار،ارتباطات و تجهیزات كمك آموزشی از
جمله الزامات اصلی است و در ساخت كلاس هوشمند باید بر اساس نیازمندیها و احتیاجات فرآیند یاددهی یادگیری توسعه یابد. به عبارتی علاوه بر افزایش كارایی كلاس استفاده از نرم افزارهای گوناگون به دلیل به كارگیری حواس شنیداری و دیداری به یادگیری دانش آموزان كمك می كند. این سیستم به دانش آموزان اجازه می دهد فراتر از برنامه های درسی خود گام بردارند و تاكید بیشتری بر مهارت تفكر و یادگیری عمیق دانش آموزان دارد. همچنین با هوشمندسازی كلاس تعاملات بین دانش آموزان و معلمانكلاس هوشمند بیشتر شده و این امر می تواند منجر به اشتراك تجربیات موفق و برتر بین آنها گردد.
بنابراین كلاس با ایجاد بسترهای مورد نیاز جهت هوشمندسازی كلاس ها می توانند از مزایای این روش آموزش استفاده نمایند.
واژگان کلیدی:هوشمندسازی كلاس،یاددهی- یادگیری،افزایش كارایی كلاس , مهارت تفكر و یادگیری عمیق
مقدمه
امروزه نظام آموزشی كشور به كلاسی نیاز دارد كه با بهرهگیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات،امكان یادگیری پیوسته را فراهم نموده و فرصتهای نوینی را در اختیار افراد برای تجربهی زندگی در جامعه اطلاعاتی قرار دهد،به گونهای كه این فناوری نه به عنوان ابزار،بلكه در قالب زیرساخت. توانمندساز برای تعلیم و آموزش حرفهای محسوب شود. به كارگیری گستردهی فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند آموزش و پرورش،همزمان با تحول در رویكردهای آموزشی درجهان،زمینهی شكلگیری كلاس های هوشمندرا فراهم آورده است. بدون تردید نقش هوشمند سازی در ارتقای یادگیری دانش آموزان ونیز در بروز رسانی توانمندی ها ومهارت های همكاران قابل انكار نیست.
آموزش وپرورش در نظر دارد برای تحقق سند چشم انداز تحول بنیادین جایگاه ویژه ای برای استفاده از فن آوری های نوین از جمله هوشمند سازی كلاس های درس وشیوه های آموزشی فعال ونوین وجذاب باز كند. لذا نخست باید راهكار های عملی آن نیز مد نظر قرار گیرد.
از جمله این راهكارها : 1- مجهز كردن تمامی كلاس ها به سیستم های نوین 2- آموزش همگانی دبیران ومعلمانمجموعه ی آموزش وپرورش با نحوه ی كار با سیستم هوشمند وتدریس با آن. 3- بستر سازی برای ایجاد ارتباط با شبكه های جهانی جهت بروز كردن اطلاعات.
واژهی هوشمند سازی چندی است در ادبیات آموزش و پرورش كشور وارد شده است و فعالیتهای ارزشمندی نیز به صورت پراكنده در این حوزه انجام شده است. وزارت آموزش و پرورش با الهام از آموزه‌های دینی و مقتضیات زمانی و دستیابی به اهداف عالیه نظام تعلیم و تربیت و گسترش عدالت آموزشی،اقدام به تعریف ساختار،جایگاه،ساماندهی،شرایط و ضوابط توسعهی كلاس هوشمند بر اساس معیارهای علمی،بین المللی و شرایط بومی در سطح كشور نموده است.
با توجه به اهمیت نقش معلم در بهبود فرآیند یاددهی – یادگیری مدارس هوشمند همواره این طرح با موانع و مشكلاتی روبرو بوده است،از جمله پژوهش لابیس و همكاران (2010) نشان میدهد كه از موانع عمده توسط معلمان در مالزی زمان كافی برای ادغام پروژه‌های مربوط به فناوری اطلاعات و ارتباطات بود. این مشكل میتواند با استفاده از دستگاه‌های ارتباطی به عنوان پذیرفتن پویایی یاددهی و یادگیری برای انعطافپذیری بیشتر حل شود،این امر باعث ایجاد فرصتهای جدیدی برای تعامل میشود. نتایج پژوهشهای
ال فكی و ادم خامیس (2014) نشان داده است كه یك شكاف بزرگ بین عمل معلمان و چارچوب آموزشی وجود دارد. آنها از روشهای معلممحور و ارائه تمرین استفاده میكنند همچنین معلمان از تخته هوشمند به عنوان یك ابزار نمایشی برای آموزش كلاسهای زبان انگلیسی استفاده میكنند. معلمان پایبند به روشهای معمولی (روش معلم محور) هستند. آنان فاقد دانش در مورد عیبیابی سخت افزارهای آموزشی هستند،بیش از 42% از معلمان در مورد برنامه پرمشغله خود شكایت میكنند،بیش از 35٪ معلمان از منابع آموزش وب در كلاسهای زبان انگلیسی استفاده نمیكنند و بیش از 15% از معلمان فاقد صلاحیت كامپیوتر بودند. یاس و همكاران (2013)، دورانی و همكاران (2013)، بیتنی وهاب و كور (2006) نیز آمادگی معلمان مدارس راهنمایی هوشمند را برای حمایت از آموزش و فرآیند یادگیری در مدارس و ایجاد یك مركز دیجیتال بررسی كردند. پژوهش آنها نشان داد كه اكثر معلمان سطح متوسطی از صلاحیت استفاده از نرم افزار و زبان انگلیسی را دارند،همچنین آنان مهارت استفاده از منابع الكترونیكی در فرآیند تدریس و یادگیری و انجام هر گونه دانش كامپیوتری را نداشتند. پژوهشهای سابیر و كگن گكنا (2004) نیز نشان داد كه معلمان دانش و مهارت كافی برای بكارگیری نرمافزارها و استفاده عمومی ازITرا ندارند (دورانی و همكاران، 2013. (نتایج پژوهشهای آتشك و محمدزاده) 1389)، ستاری و جعفرنژاد (1389) و پینسوپاپ و واكر (2005) حاكی از آن بود كه از جمله موانع فردی مؤثر بر عدم استفاده معلمان از فناوری اطلاعات و ارتباطات نداشتن دانش و مهارت لازم در استفاده از فناوری اطلاعات و
ارتباطات،نگرش منفی نسبت به استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات،ضعف انگیزه و رغبت در استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات،مقاومت در برابر تغییر ناشی از آن،عدم تسلط به زبان انگلیسی،باور و نگرش منفی نسبت به فناوری اطلاعات و ارتباطات و وسایل كمك آموزشی را میتوان برشمرد. برخی دیگر از پژوهشهای انجام شده،كمبود مهارت و دانش معلمان،فقدان آموزش و مشكل در سازگار شدن نقش جدید آموزشی،شفاف نبودن اهداف در خصوص مادربرد رایانه در آموزش و پرورش،پایین بودن انگیزه به دلیل عدم ارائه آموزش كافی به معلمان،كمبود مهارتهای معلمان در استفاده از فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی،عدم آشنایی معلمان با زبان انگلیسی،عدم آموزش معلمان برای درك بهتر پروژه‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات،فقدان دانش در خصوص روشهای تلفیق فناوری اطلاعات و ارتباطات با برنامه درسی،فقدان پشتیبان فنی متخصص و عدم دسترسی معلمان به فناوری در خانه را به عنوان موانع و چالشهای توسعه مدارس هوشمند ذكر كردهاند (حیدری و همكاران، 1392؛ صالحی و همكاران، 1390؛ مهاجران و همكاران، 1392؛ حمزه و همكاران، 2009؛ زارعی صفت، 2010 و چونگ چی و همكاران، 2005).

درباره ی تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر نظام آموزشی (و به طور خاص كلاس) دو رویكرد متفاوت وجود دارد. برخی معتقدند،اثر فناوری های جدید تدریجی است و صرفاً انتقال برنامه ی درسی سنتی را كارآمدتر می سازد و در واقع،دسترسی به اطلاعات سریع تر می شود.
رویكردی دیگر معتقد است ورود فناوری اطلاعات و ارتباطات به كلاس ها و كلاس درس،هدف ها و ابزارهای تعلیم و تربیت را به طور اساسی تغییر می دهد. از این دیدگاه فناوری اطلاعات بر مرزهای ساختاری نظام آموزش سنتی فایق می آید. با این كه موارد بالا از دستاوردهای استفاده از فناوری اطلاعات است،با این حال ساده لوحانه است اگر تصور كنیم ورود فناوری اطلاعات (در جلوه های متفاوت آن :
اینترنت،رایانه،چند رسانه ای و. .. ) به تنهایی باعث انقلاب آموزشی شود. اگر فرهنگ یاد دهی–یادگیری در نظام آموزشی تحول نپذیرد،ورود فناوری های اطلاعاتی نه تنها تحولی ایجاد نخواهد كرد،بلكه به تقویت سنت های محافظه كارانه ی آموزشی منجر خواهد شد. لذا تغییر در كلاسسنتی به سوی كلاس هوشمند نیازمند تغییر در نظام آموزش و پرورش كشور می باشد و هیچگاه راه اندازی كلاس هوشمند میسر نخواهد شد مگر ساختار نظام آموزش و پرورش تغییر یابد.
درمورد كلاس هوشمند تعاریف زیادی عنوان شده است از جمله: كلاسیكه درآن روند اجرای كلیه فرآیندها اعم ازكنترل،یاددهی_ یادگیری،منابع آموزشی و كمك آموزشی،بر اساس فناوری اطلاعات و ارتباطات و در جهت بهبود نظام آموزشی و تربیتیِ پژوهش محور طراحی شده است را “هوشمند” می گویند.
در این كلاس،فرایندهای یاددهی – یادگیری تقویت شده و محیط تعاملی یكپارچه برای ارتقای مهارتهای كلیدی دانشآموزان با تكیه بر فعالیتهایگروهی،در عصر دانایی محور فراهم می شود. هوشمندسازی كلاس یك اقدام مدبرانه در راستای سند چشم انداز نظام،تحول بنیادین آموزش و پرورش و سند توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات آموزش و پرورش و ضرورتی انكار ناپذیر با هدف اجرای پیشرفتهترین روشهای مدیریتی و آموزشی و نگاه علمی و فناورانه به وضعیت كنونی نظام آموزشی كشور است كه اعمال تغییرساختار و معماری اجرایی درآنها باعث افزایش بهره وری و مدیریت زمان برای مدیران،كاركنان،معلمان،دانشآموزان و همچنین اولیای دانشآموزان خواهد بود.
در واقع كلاس هوشمند كلاسی فیزیكی است كه كنترل و مدیریت آن،مبتنی بر فنآوری رایانه و شبكه انجام میگیرد و محتوای اكثر دروس آن الكترونیكی و سیستم ارزشیابی و
نظارت آن هوشمند است.در چنین كلاسی یك دانشآموز هوشمند،با صرف وقت بر روی موضوعات به شكل مستمر،منابع و قابلیتهای اجرایی خود را توسعه و تغییر میدهد و این نكتهای است كه به مسؤولان كلاس اجازه میدهد تا با توجه به تغییرات بهوجود آمده و افزایش سطح اطلاعات دانشآموزان،آنها را برای اخذ اطلاعات جدید آماده نمایند. همچنین كلاس هوشمند كلاسی است كه جهت ایجاد محیط یاددهی ـ یادگیری و بهبود نظام مدیریتی كلاس و تربیت دانشآموزان پژوهنده طراحی شده است.
ادبیاتومبانی نظری تحقیق:
در دهه‌های اخیر،گستره فعالیت در زمینه آموزش و یادگیری نیز چون دیگر فعالیتهای علمی،فرهنگی،اقتصادی،اجتماعی و غیره،از توسعه و پیشرفت سریع فناوری و ظهور پدیده‌هایی چون ماهواره،رایانه،اینترنت و غیره متاثر و دگرگون شده است.
استفاده از فناوری در آموزش ایران به زمان بهرهگیری از ابزارهای كمك آموزشی سمعی بصری شامل نمایش اسلاید و فیلمهای آموزشی در كلاس درس باز میگردد. پس از آن،تلویزیون به عنوان رسانه آموزشی مورد توجه قرار گرفت و تلویزیون آموزشی ملی ایران به طور رسمی به امر آموزش همگانی در سراسر كشور پرداخت.
پس از ورود صنعت رایانه به ایران و رشد و نفوذ رایانه‌های شخصی در میان اقشار مختلف فرهنگی اجتماعی،فعالیت در زمینه آموزش مبتنی بر رایانه نیز آغاز گشت و بیش از ده سال است كه در این زمینه فعالیت میشود و این امر با تولید لوحهای فشرده آموزشی آغازگردیده است.
به طور كلی،از نیمه دوم سال 1380 به بعد،رویكرد به این مقوله جدیتر و فعالیتهای عملیاتی در زمینه آموزش
اینترنتی و بهرهگیری از پهنای باند مخابراتی برای ارائه دوره‌های آموزشی در گوشه و كنار كشور آغاز شد. چند وقتی است كه بحث مدارس هوشمند و هوشمند سازی مدارس جزء بحث های آموزش و پرورش شده است. دراین كه با توجه به پیشرفت تكنولوژِی آموزش هم می بایست متنوع تر و جذاب تر از گذشته شود برهیچ كس پوشیده نیست. اما نكته قابل تأمل این است كه آیا هم زمان با پیشرفت علوم،معلم ما و روش آموزش مدارس ما هم تغییر می كنند.اصلا هوشمندسازی یعنی چه؟ از كجا باید شروع كرد؟ چرا ما معلمان از طرح های جدید می ترسیم و مقاومت به خرج می دهیم؟ اصلا می خواهیم یاد بگیریم. از كجا شروع نماییم؟
داشتن سایت كامل رایانه (ثبت نمره و حضورغیاب،ارزشیابی از كار دبیر، اطلاع رسانی و… همه از طریق رایانه)
استفاده از بردهای هوشمند دركلاس ها
طراحی و اجرای آزمون های آنلاین
از اصلی ترین اجزای مدرسه هوشمند است. اما نقش دبیردراین مواردچیست؟
دبیران محترم با ایجاد یا استفاده از محتواهای الكترونیكی (برنامه هایی كه با نرم افزارهای خاصی طراحی می گردد) دركلاس هم جذابیت ببخشدبه آموزش و هم از وقت كلاس بیشترین استفاده را ببرد.
راه اندازی سایت یا وبلاگ جهت اطلاع رسانی
ارجاع دانش آموزان به سایت های مفید درسی و علمی
استفاده از اطلاعات دانش آموزان كه دربیشتر موارد از ما معلمان رایانه بیشتر بلدند،جهت ساخت محتوا
هدف اصلی و استراتژی در هوشمندسازی مدارس و كلاس برای سه مورد مورد توجه می باشد. این سه مورد شامل : دانش
آموزان , معلمین و اولیاءكه در سه گام و مرحله انجام می گیرد.
گام اول:
دانش آموز؛ یادگیری در محیط با نشاط و جذاب مدرسه،كلاس و درس ایجاد ظرفیت فرهنگی استفاده ازسیستم های هوشمند نرم افزاری برای یاگیری دیداری و شنیداری
معلم ؛ نگاه چند رسانه ای به ماده ی درسی و موضوعات كتاب درسی سیستم ایجاد بانك های اطلاعاتی مورد نیاز و به روز با امكان گزارش گیری و هشدار دهی،تدریس با استفاده از محتوای الكترونیك چند رسانه ای به كارگیری ابتكارات و خلاقیت های شخصی در امر تدریس
اولیا؛ آشنایی با پروژه ی مدارس هوشمند و تعاریف مدرسه ی چند رسانه ای،برنامه دانش آموز،آموزش دیداری شنیداری كتاب درسی (بدون حذف كتاب)
منظور از مدارس پروژه محوریعنی مدارسی كه«ارتقای سطح و كیفیت آموزش» جهت گیری اصلی در این مدارس است و در زمینه آموزش به طور خاص بر روی موضوع «تكالیف» و تا حدودی «ارزشیابی (مستمر »(سرمایه گذاری می شود. همچنین پروژه های «همگرا» (با هدف رسیدن به جواب مورد نظر معلم از طریق پژوهش در بازه های زمانی كوتاه) از مختصات خاص این مدارس هستند.
از جمله چشم اندازهای مدارس هوشمند, آموزش از تدریس به سمت تحصیل سوق می یابد.
گام دوم:
هدف مدارس هوشمند برای دانش آموز؛ كمك به تلاش مضاعف و انجام فعالیت های علمی و عملی برای یادگیری معلم دوسویه آموزش و فعالیت بیش تر برای گرفتن بازخورد سیستم دستیابی به سرعت و دقت بالا در اطلاعات وضعیت آموزشی مدرسه و دانش آموزان

فایل : 27 صفحه

فرمت : Word