مقاله کامل خستگی در ورزش و راه های مبارزه با آن

خستگی در ورزش و راه های مبارزه با آن
یکی از مواردی که امروزه متخصصین علوم ورزشی را وادار به تحقیق کرده، عارضه مهم خستگی در ورزش است. همان طوری که می دانیم خستگی بر ادامه ورزش اثر نا مطلوب گذاشته، از کیفیت کار ورزشکاران می کاهد. این امر ورزشکاران و بخصوص مربیان را وادار از کیفیت کار ورزشکاران می کاهد.
خستگی در ورزش
این امر ورزشکاران و بخصوص مربیان را وادار می سازد تا تحقیق کنند و بفهمند که چگونه می توان با خستگی مبارزه نمود و شدت آن را کاهش داد و بعد از تمرین آن را سریع تر از بدن رفع کرد؟ باید متذکر شد که خستگی می تواند ریشه روانییا بیماری داشته باشد، ولی ما در اینجا درباره خستگی حاصل از فعالیت های ورزشی بحث خواهیم کرد. در مورد تعریف خستگی باید گفته شود:حالت ناخوشایندی است که در بدن بوجود می آید.حال برای آن که راه های مبارزه با این حالت را بدانیم، به علت های فیزیولوژیک خستگی و انواع آن خواهیم پرداخت.
انواع خستگی
بطور کلی دو نوع خستگی وجود دارد: ۱-خستگی هوازی۲- خستگی غیر هوازی.
خستگی هوازی
خستگی هوازی نوعی از خستگی است که در اثر فعالیت های هوازی بوجود می آید و علل آن بشرح زیر است:
کم شدن سطح گلوکز خون در اثر فعالیت که در نتیجه کمبود گلیکوژن جگر و عضله است.
کم شدن آب بدن به علت بالا رفتن سطح متابولیسم و عمل تعریق
کم شدن نمک بدن
افزایش حرارت بدن
عدم توازن بینیون های سدیم و پتاسیم
و بالاخره کاهش بازده قلب به علت افزایش نیاز اندام ها، که در هر ضربه قادر نیست خون کافی به اندامهای بدن برساند، نمونه خستگی هوازی را می توان در دوهای ماراتن و ۰۰۰/۱۰ متر مشاهده نمود.
خستگی غیر هوازی
نوعی دیگر از خستگی است که در اثر فعالیت های غیر هوازی بوجود می آید.علل آن عبارتند از:
کمبود اکسیژن
زیاد شدن حالت اسیدی خون که در اثر بالا رفتن مقدار اسید لاکتیک می باشد. این اسیدی شدن خون سبب بوجود آمدن اختلالاتی در امر انقباض عضلانی می گردد ؛ بدین ترتیب که ماده ای را که در انتهای سینا پس های عصبی ترشح می شود( استیل کولین)، تحت تاثیر قرار می دهد و چون این ماده در عمل انقباض نقش مهمی دارد کارش مختل گشته، انقباض بخوبی انجام نمی گیرد.
کمبود مواد قندی و کاهش آن در اثر فعالیت و ندادن استراحت های حساب شده در جهت ترمیمPC – ATP از دست رفته در فعالیت های شدید و کوتاه مدت. نمونه خستگی غیر هوازی را می توان در کشتی بخوبی مشاهده نمود.
در مورد علائم ظاهری خستگی باید گفت که کبود شدن پوست بدن، افزایش حرارت، احساسدرد، کوفتگی و تشنگی از علائم مشخصه خستگی است.
راه های مبارزه با خستگی
بطور کلی باید متذکر شد که افراد ورزشکار قادرند ۲۰ تا ۳۰ درصد بیشتر از غیر ورزشکاران اسید لاکتیک را در بدن تحمل نمایند. بطور مثال در حالت عادی مقدار اسید لاکتیک خون ۱۰ میلی گرم در ۱۰۰ سی سی است؛ این مقدار در هنگام فعالیت های شدید به ۲۰ برابر خود (۲۰۰ میلی گرم در CC 100 )می رسد، آزمایش نشان داده است که تنها ورزشکاران قادرند در چنین شرایطی فعالیت نموده، اسید لاکتی را تحمل نمایند. در تمریناتی که بیش از یک ساعت بطول می انجامد داشتن گلیکوژن کافییکی از شرایط موفقیت ورزشکاران محسوب می گردد.
کریستین و هنسن( Hensen،Christensen )از تحقیاتی که بر روی افراد ورزشکار انجام دادندچنین نیجه گرفتند که اگر ورزشکاران مواد قندی مصرف نمایند، مقاومت شان در مقابله با خستگی بیشتر از هنگامی که است که مواد چربی و یا پروتئینی مصرف کرده باشند.بطوری که در آزمایش نشان داده شده است دوچرخه سوارانی که مواد قندی مصرف کرده بودند، توانستند ۲۴۰ دقیقه تمرین کنند، حال آنکه دوچرخه سوارانی که مواد چربی مصرف کرده بودند فقط ۷۵ دقیقه تمرین کردند و سپس خسته شدند.
روزه قندی
این عمل برای افزایش گلیکوژن عضله و کبد انجام می گیرد، بدین ترتیب که بعد از یک تمرین شدید، گلیکوژن ذخیره شده در عضله را استفاده می کنیم تا حدی که هیچگونه اثری از گلیکوژن در عضله باقی نماند، سپس به مدت ۲ تا ۳روز به ورزشکار هیچ گونه مواد قندی نمی دهیم و فقط چربی و پروتئین برایش در نظر می گیریم. در طول این مدت بهتر است ورزشکار تمرینات بسیار سبکی را انجام دهد. بعد از این مدت به او مقدار بسیار زیادی مواد قندی می خورانیم که این عمل سبب بالا رفتن ذخایر گلیکوژن در عضله گشته،مقدار آن به ۲ تا ۳ برابر افزایش مییابد. البته این عمل با
محدودیت هائی نیز همراه است که هر مربی باید آن را در نظر بگیرد، از جمله باید حساسیت افراد نسبت به مواد قندی را بشناسد و مطمئن شود که هیچ کدام از آنها مرض قند( دیابت) یا بیماری های قلبی نداشته باشد.
تمرینات سوپرماکزیمال( فوق شدید)
از قبیل طناب زدن با شدت هر چه تمامتر، بالا رفتن از طناب و پله و نظایر آن. بکار گرفتن اصول فرابار( principles Overload )در تمرینات مختلف، تحمل افراد را در مقابل خستگی بالا می برد.
تمرینات در حال خستگی
در آخر جلسه تمرین، از ورزشکاران خواسته شود تا به مدت نیم ساعت تمرینات سنگین انجام دهند. این امر سبب می شود که تحمل آنان در مقابل اسید لاکتیک بیشتر شود.
تمرینات هوازی در بین استراحت ها
به منظور از بین بردن اسید لاکتیک در ورزش های غیر هوازی ( مثل کشتی) که میزان تولید اسید لاکتیک در آن زیاد می باشد، فعالیت های هوازی با شدت کم حائز اهمیت هستند تا بدین ترتیب اسید لاکتیک را بعنوان منبع انرژی سوزانده، از بین ببریم.دادن آب و مواد قندی در بین نیمه های بازی و در فواصل مسابقات و تمرینات.نگه داشتن حالت پایدار (State – Steady )در تمرینات و ساختن حالت پایداری جدیدتر.
بعد از ۲ تا ۳ دقیقه فعالیت ورزشی بدن از نظر فیزیولوژی به مرحله ای می رسد که به آن حالت پایدار می گویند. در این وضعیت، تعداد ضربان قلب و تنفس به حد ثابتی می رسد، بدن از نظر مصرف اکسیژن هیچگونه کمبودی ندارد و مقدار اسید لاکتیک و فشار خون نیز به یک حد ثابت می رسد. انرژی لازم برای فعالیت ورزشی در حالت پایدار بوسیله عضلات مخطط تامین می شود.
حال اگر ورزشکاران سعی کنند که در تمرینات حالت پایدار را حفظ نمایند، خستگی دیرتر حاصل می شود. اگر فرض کنیم که در حالت پایدار ضربان فردی برابر ۱۴۲ باشد، بعد از مدتی تمرین فرد قادر خواهد بود با ضربان ۱۴۸ حالت پایداربدنش را حفظ نماید؛ نتیجتا” کیفیت کار ورزشکار بیشتر خواهد شد و ورزشکار با وضعیت پایدارجدیدتر کار خود را ادامه خواهد داد. باید توجه داشت که در حالت پایدار، بدهی اکسیژن کماکان موجود می باشد ولی مقدار آن ناچیز است.
تغذیه مطلوب جهت تمرینات ورزشی
یک تغذیه مطلوب را می توان چنین شرح داد: تغذیه مطلوب تغذیه ای است که مواد غذای لازم را جهت نگهداری نسوج، ترمیم و رشد بدن تامین نماید.فقط در همین چند سال گذشته است که محاسبه قابل قبولی از نیاز مواد غذایی مخصوص، برای مردان و زنان در سنین و جثه های مختلف و با در
نظر گرفتن تفاوت های شخصی در هضم، کنجایش ذخیره ای، متابولیسم مواد غذائی و سطح مصرف انرژی روزانه ممکن گردیده است.

فایل : 6 صفحه

فرمت : Word