مقاله کامل بازيافت خودروهاي فرسوده

بازيافت خودروهاي فرسوده بازگشت به چرخه توليد:
طي چند دهه گذشته با وسعت يافتن شهرها ، نياز به خودرو براي سفرهاي درون شهري از اهميت ويژه اي برخوردار شده است. عده اي داشتن خودرو جديد و آخرين مدل را نشانگر جايگاه ويژه اجتماعي مي داند و اغلب جوانان نيز از راندن خودرو با سرعت بالا لذت مي برند. تقاضا براي خريد خودرو هاي جديد با وجود تمامي مسائل مبتلا مانند گراني بنزين، آلودگي هوا، كمبود پاركينگ و ترافيك سنگين ، سبب ايجاد و رشد فناوري جديد ساخت خودروها شده است. خودروهايي كه علاوه بر زيبايي ، سرعت بيشتر ، مصرف كمتر و بدنه كوچكتري دارند. خودروهاي توليد شده بر اساس فناوري جديد با توجه به امتيازهاي پيش گفته و تسهيلاتي مانند فروش اقساطي ، مورد استقبال قرار گرفته اند. بر اساس آمار روزانه 1200 دستگاه خودرو جديد توليد مي شود. به بيان ديگر ناگزير سالانه بيش از نيم ميليون خودرو جديد وارد معابر مي شود ، اين در حالي است كه 5/2 تا 6/2 ميليون خودرو فرسوده در ايران موجود است كه 5/1 ميليون آن در تهران است.
بنابراين نياز به خروج خودروهاي فرسوده از كاروان حمل و نقل درون شهري بشدت احساس مي شود. اين عمل علاوه بر آثار مثبت زيست محيطي از تبديل شهر به يك پاركينگ بزرگ پيشگيري مي كند. از نقطه نظر قانون _ بر اساس ماده 62 قانون برنامه
چهارم توسعه _ تمامي خودروهاي فرسوده بايد تا سال 1388 از رده خارج شوند. با توجه به شمار خودروهاي فرسوده براي تحقق مصوبه دولت در اين زمينه از سال 1384 سالانه حداقل 350 تا 400 هزار خودروي فرسوده از رده خوارج خواهند شد. با توجه به مطالب پيش گفته و لزوم خروج و انهدام خودروهاي فرسوده ضرورت توجه به مديريت بازيافت خودروهاي فرسوده ، بيش از پيش احساس مي شود.
در طرح حاضر پس از تعريف بازيافت و شرح شيوه هاي بازيافت خودروهاي فرسوده در خصوص مديريت بازيافت خودرو ، راه كارهايي پيشنهاد مي شود.
تعريف بازيافت و فوايد آن :
بازيافت فرايندي است كه طي آن مواد زايد جدا شده و به عنوان ماده خام براي توليد محصولات جديد به كار گرفته مي شود، به بيان ديگر، بازيافت عبارت است از بازگرداندن مواد قابل استفاده به چرخه توليد و يا به طبيعت.
 بازيافت داراي مراحلي چون جداسازي مواد قابل بازيافت ( مانند شيشه، پلاستيك و فلز ) و پردازش مواد است ، به طوري كه طي فرايند يا فرايندهايي ، مواد زايد دوباره قابل استفاده شوند
بازيافت داراي فوايدي است از جمله
_ حجم زباله ورودي به محيط زيست كاهش مي يابد.
_ از آلودگي كاسته مي شود.
_ نياز به مراكز دفن و زباله سوزها كاهش مي يابد.
_ نياز به توليد و يا ورود مواد خام از خارج كاهش مي يابد.
_ توليد ملي افزايش مي يابد.
_ اشتغال ايجاد مي شود.
_ سطح بهداشت عمومي بالا مي رود.
فرايند بازيافت خودرو:
حدود 75 درصد وزن خودرو شامل فلزات و 25 درصد ديگر آن شامل مواد غير فلزي همچون پلاستيك، لاستيك و شيشه است كه دور ريز محسوب مي شوند.
هنگامي كه عمر يك خودرو به پايان مي رسد ، معمولاً به اوراق كنندگان فروخته مي شود. قطعاتي كه قابل فروش است ، جدا و باقي مانده در محيط رها مي شود يا به دستگاه خردكن فرستاده مي شود. خردكن ها داراي چكش هاي بزرگ هستند كه توده خودرو را شكسته و آسياب كرده و به ذراتي به كوچكي يك مشت تبديل مي كنند ، سپس فلزلت
از جنس آهن و غير آهن از يكديگر جدا مي شوند، مواد ديگر نيز دور ريز هستند. اين دور ريز سبب آلودگي زمين و خاك مي شود و تأثير نامطلوبي بر محيط زيست دارد.امروزه در كشورهاي توسعه يافته تلاش بر آن است كه ميزان مواد دور ريز را به حداقل برسانند. از جمله در انگلستان كنسرسيوم بازيافت خودرو انگليس ( CARE ) پرژه اي را با همكاري خودروسازان و اوراق كنندگان خودرو در دست اجرا دارد كه هدف از آن كاهش ميزان دور ريز مواد غير فلزي است. آنها روشهاي بازيافت بالقوه اي را در زمينه مواد غير فلزي انجام مي دهند . به كمك اين روشها مي توان ميزان دور ريز مواد اوليه را به هشت درصد رساند و هدف آنها اين است كه اين مقدار تا سال 2015 به پنج درصد برسد.
اوراق كنندگان ( CARE ) از طريق توليد كنندگان، به اطلاعات توليد دسترسي مستقيم دارند. آنها براي شناسايي و جداسازي انواع مختلف پلاستيك در يك مدل خاص خودرو ، اين اطلاعات را مورد استفاده قرار مي دهند.
بازيافت لاستيك ( تاير ):
لاستيك ها حدود پنج درصد وزن خودرو را تشكيل مي دهند. در ايران سالانه حدود هفت ميليون حلقه انواع لاستيك سبك و سنگين مصرف مي شود . لاستيك هاي فرسوده
از ضايعاتي هستند كه به سبب پايداري زياد تأثير زيان بار زيست محيطي داشته و چهره طبيعت را نازيبا مي كنند.
در صورتي كه بدانيم به ازاي توليد يك لاستيك كاميوني معادل 22 گالن نفت مصرف مي شود و در صورت روكش گذاري لاستيك ، معادل 70 درصد در مصرف نفت خام مورد نياز صرف جويي مي شود ، بيشتر به لزوم بازيافت لاستيك پي مي بريم.لاستيك هاي فرسوده به شيوه هاي زير مورد استفاده مجدد قرار مي گيرند :_ روكش مجدد : لاستيك هايي كه شرايط لازم براي بازسازي دارند ، روكش مجدد شده و مورد استفاده قرار مي گيرند.
_ پودر : لاستيك ها خرد شده و آسياب مي شوند و به صورت گرانول براي استفاده در ساير محصولات آماده مي شوند ، مانند زمين هاي ورزشي ، رنگ ها ، كف پوش ها ._ پيروليز :لاستيك ها را به دور از مجاورت هوا حرارت مي دهند ، با اين كار روغن و كربن به دست مي آيد .
_ سوزاندن : به منظور ايجاد انرژي در نيروگاه ها و يا سوخت در كارخانه توليد سيمان ، سوزاندن تايرها بايد در شرايط حفاظت شده اي صورت گيرد تا موجب آلودگي هوا نشود. همچنين مواد به جا مانده از احتراق دفع شود. اين عمل براي لاستيك هاي قابل بازيافت توصيه نمي شود.
 متخصصان بازيافت، روكش گذاري را مناسب ترين شيوه بازيافت مي دانند. فناوري صنعت روكش با پيشرفت فناوري در صنعت ساخت لاستيك همگام بوده و به شيوه اي مكمل رشد داشته است. اميد است با توليد لاستيك هاي روكش شده كه از ايمني و كارايي مناسب برخوردارند، فرهنگ خريد لاستيك هاي بازيافتي ميان متقاضيان رواج يابد.
اهميت مديريت بازيافت خودرو هاي فرسوده
بر اساس آمار هاي پيش گفته ما با حجم بسيار زياد خودرو هاي فرسوده مواجه هستيم. خودروهايي كه ناگزير بايد از چرخه حمل و نقل خارج شوند. خروج اين خودرو ها موجب تسهيل در حمل ونقل شهري و صرفه جويي در مصرف سوخت و پاكي هوا مي شود.
دو شيوه در برخورد با خودروهاي فرسوده بكار مي رود. اولين شيوه رها كردن خودروهاي فرسوده در محيط خارج از شهر ها و يا مناطق دور افتاده است . اين شيوه علاوه بر آثار زيان بار زيست محيطي و چشم انداز نازيبايي كه ايجاد مي كند ، به علت شمار بالاي خودرو هاي فرسوده غير عملي است.
شيوه دوم مواجهه با خودرو هاي فرسوده ، بازيافت خودرو هاي فرسوده است .در بازيافت خودرو، علاوه بر رها شدن از انبوه قراضه و زباله مي توان به منافع اقتصادي نيز دست يافت. بازيافت خودرو ها مستلزم اقدامات گسترده و متفاوتي است كه در حوزه اختيارات
و وظايف سازمان هاي مختلف قرار دارد. سازمان هايي كه با پراكندگي مكاني و جغرافيايي و ساختار مديريتي گوناگون اداره مي شوند. براي سازمان دهي اقدامات پيش گفته نياز به هماهنگي ، سازماندهي ،كنترل و به بيان ديگر مديريت يكپارچه خودرو هاي فرسوده احساس مي شود. از جمله وظايف مديران، بازيافت خودرو و ايجاد هماهنگي و تسهيل در انجام اقدامات ذيل است :
_ تخصيص تسهيلات مالي به صاحبان خودرو هاي فرسوده از سوي دولت و دستگاه ها ._ سرعت بخشي و تسهيل در انجام اقدامات قانوني ابطال پلاك خودرو ( صدور گواهينامه اسقاط توسط اداره راهنمايي و رانندگي ).
_ سازماندهي تحقيقات در زمينه بازيافت خودرو و استفاده از تجارب ديگر كشورها در اين زمينه.
_ ايجاد شهرك هاي بازيافت خودرو با حمايت وزارت صنايع و سازمان حفاظت محيط زيست.
_ ايجاد همكاري ميان توليدكنندگان و بازيافت كنندگان خودرو به صورتي كه اطلاعات مورد نياز از جمله طرح و نقشه خودرو و جنس قطعات براي بازيافت مؤثرتر در اختيار بازيافت كنندگان قرار گيرد.
_ تعيين اقدامات تشويقي براي توليد كنندگاني كه در ساخت خودرو از مواد قابل بازيافت با استحكام بيشتر ( عمر طولاني ) استفاده مي كنند.

فایل : 44 صفحه

فرمت : Word