مقاله کامل استان بوشهر

مشخصات جغرافيايي (10)و(16)
استان بوشهر با مساحت 653/27 كيلومتر مربع بصورت نواري ساحلي بين خليج فارس و كوهپايه هاي زاگرس قرار گرفته است گستره استان بوشهر بين تا عرض شمالي و تا طول شرقي در امتداد شمال غربي-جنوب شرقي واقع شده و بلحاظ كمي عرض جغرافياي در طوقه جنوبي و گرم منطقه معتدله شمالي قرار دارد. بخش مهمي از استان را جلگخ وسيعي تشكيل مي دهد كه ارتفاع آن از سطح دريا كمتر، از 300 متر است و در حقيقت ادامه جلگه وسيع خوزستان مي باشد كه عرض آن در امتداد نصف النهار، در برخي از نقاط مركزي به 100 كيلومتر بالغ مي گردد. اين جلگه در قسمت جنوبي استان به باريكه اي تبديل مي گردد كه عرض آن باريكتر از يك كيلومتر نيز كمتر است. در اين قسمت كوهپايه هاي زاگرس عملاً به خليج فارس مي پيوندد. ارتفاعات منطقه، محدود و از دسترس قسمتهاي مرتفع زاگرس بسيار دور است.
مرتفع ترين ناحيه استان را بخش كوهستاني شرق برازجان و شمال خورموج تشكيل مي دهد. در منطقه اخير بام استان بوشهر بصورت يك منطقه ارتفاعي به فراز 1950 متر قرار گرفته است. ساير مناطق مرتفع نظير كوه سياه(1691 متر) كوههاي دشتستان(1341 متر) كوه مند(789 متر)، ارتفاعي كمتر دارند.
بخش كم ارتفاع استان بوشهر در حقيقت جلگه هاي آبرفتي رودخانه هاي مند و حلّه مي باشند كه از رشته كوههاي زاگرس در فارس سرچشمه مي گيرد.
استان بوشهر در حاشيه جنوب شرقي با استان هرمزگان، در شرق با استان فارس و در شمال و شمال غربي با استانهاي خوزستان و كهگيلويه و بوير احمد، مجاور مي باشد.
بارندگي اين استان، صرفنظر از قسمتهاي شرقي آن، از ساير سواحل خليج فارس بيشتر است، در نواحي ساحل مركزي بين 250-200 ميليمتر دور نواحب مرتفع عموماً بين 250 تا 300 ميليمتر تغيير مي كند. در نواحي محدودي از مناطق
مرتفع ميزان متوط بارندگي 500 ميليمتر در سال مي رسد.
بخش اعظم استان بوشهر جزء اقاليم گرم محسوب مي شود. نوار ساحلي استان در طبقه بنديهاي كلاسيك جزء مناطق خشك گرم شديد، نواحي مجاور آن كه بين ساحل و كوهپايه ها قرار گرفته است در دسته مناطق خشك گرم ميانه و بالاخره بخشي از كوهپايه ها جزء مناطق گرم ضعيف قرار مي گيرند. در مناطق مرتفع استان تيپ آب و هواي خشك معتدل و تيپ هاي فرعي با گسترة بسيار كوچك نيز تشخيص داده شده است.
1-2-آبهاي سطحي
بر اساس نقشه خطوط همباران كه طي مطالعات هواشناسي استان بوشهر تهيه شده است كل ريزشهاي جوّي استان بطور متوسط حدود 6 ميليارد متر مكعب در سال برآورد مي گردد. حال بفرض اينكه 20 درصد از ميزان مذكور به جريان سطحي تبديل گردد، ميتوان گفت كه كل جريانهاي سطحي سالانه استان بطور متوسط حدود 2/1 ميليارد متر
مكعب خواهد بود. علاوه بر ان، تعدادي رود مهم و پرآب نيز از خارج محدوه جغرافيايي استان وارد استان بوشهر مي گردد كه مهمترين آنها عبارتند از رودخانه مند، شاهپور و دالكي.
ميزان آبدهي متوسط سالانه رودهاي مذكور بترتيب حدود 1370،420،410 ميليون متر مكعب بوده، جمعاً 2/2 ميليارد متر مكعب جريان سطحي استانهاي مجاور را به جريانهاي سطحي سالانه استان بوشهر بطور متوسط بترتيب به 6/3 ميليارد متر مكعب مي باشد. رودخانه هاي استان را مي توان به دو گروه دائمي و فصلي تقسيم نمود. ذيلاً به بررسي وضعيت مهمترين رودخانه هاي استان پرداخته مي شود:
1-3-رودهاي دائمي(21)
1-3-1-رودخانه مند:پرآبترين رود واقع در استان بوشهر رود مند مي باشد كه اين رود از ارتفاعات شمال غربي شيراز سرچشمه گرفته پس از عبور از مجاورت دشتهاي كوار، خفر، كازرين، شرف خليل و لاغر، و همچنين تلاقي با رودخانه
هاي شور جهرم و دارالميزان وارد استان بوشهر مي گردد. رودخانه هاي شور دهرم(ادامه رودخانه فيروزآباد) و رودخانه دشت پلنگ) و باغان نيز در داخل استان به اين رودخانه پيوسته، پس از گذشتن از ميان اراضي وسيع منطقه دشتي به خليج فارس منتهي مي گردد.
وسعت كل حوضه رودخانه مند در محل تخليه به خليج فارس حدود 58400 كيلومتر مربع است كه بالغ بر 15 درصد آن مستمل بر زير حوزه هاي دشت پلنگ، شنبه، باغان، سنا و رود شور، در استان بوشهر واقع شده است. آبدهي اين رودخانه پس از تلاقي با رودخانه شور دهرم و قبل از اختلاط با جريان رودخانه باغان در محل ايستگاه اندازه گيري قنطره بر اساس آمار 17 ساله(61-1344) حدود 1.541 ميليون متر مكعب مي‌باشد.
آب رودخانه مند در ابتداء داراي كيفيت مناسبي مي باشد ولي پس از اختلاط با جريانهاي شاخه هاي شور بتدريج از كيفيت آن كاسته مي شود، بطوريكه در محل ورود به استان بوشهر كيفيت آن بحدي نازل است كه جهت آبياري نيز قابل
استفاده نمي باشد. در حال حاضر طرحهاي احداث سد مخزني در دو محل بند بهمن و تنگ كارزين در بخشهاي فوقاني اين رودخانه كه در استان فارس واقع است در دست مطالعه مي باشد، ولي قدر مسلم آنكه احداث سدهاي مخزني مذكور نه تنها تأثيري در بهبود كيفيت رودخانه مند نخواهد داشت، بلكه باعث تنزل كيفيت آن در پايين دست محل سدها خواهد شد، زيرا شاخه هاي اصلي شور كه مهمترين سهم را در تنزل كيفيت جريان رودخانه ند دارند. در پايين دست محل سدها به رودخانه مي پيوندند و نتيجتاً احداث سدهاي مذكور و ذخيره آب بالنسبه مناسب در بالا دست باعث تنزل بيشتر كيفيت رودخانه خواهد شد.
عليهذا با توجه به آبدهي بسيار زياد و چشمگير رودخانه مند و نيز وسعت بسيار زياد اراضي حاشيه رودخانه كه در استان بوشهر قرار دارند، پيشنهاد مي شود مطالعات شناسايي كامل منابع شور كننده آب رودخانه مند و روشهاي جلوگيري از شوري آن انجام پذيرد، تا چنانچه امكانات مناسبي جهت استفاده از اين منبع عظيم وجود
معلوم شود و بهره برداري مقتضي از ان آغاز گردد. لازم به يادآوريست كه تاكنون مطالعات شناسايي در اين زمينه صورت نگرفته است.
حوزه هاي مهمي كه در محدوده استان بوشهر قرار داشته و جريانهاي سطحي آنها يه رودخانه كند مي پيوندند عبارتند از رودخانه هاي دشت پلنگ، باغان و سنا.
رودخانه دشت پلنگ
اين رودخانه از ارتفاعات دهرود واقع در جنوب شرقي برازجان سرچشمه مي گيرد و پس از تلاقي با شاخه هاي يوشگان از دشت سرمك عبود نموده با ردخانه شور دهرم(ادامه رودخانه فيروزآباد) تلاقي مي نمايد و سپس به رودخانه مند مي ريزد. رودخانه دشت پلنگ داراي حوزه وسيعي است كه مساحت آن به 060/3 كيلومتر مربع مي رسد و تقريباً كل حوزه در داخل استان بوشهر واقع شده است. اين رودخانه فاقد تأسيسات اندازه گيري بده آب مي باشد. ولي با توجه به وسعت و ميزان بارندگ مي توان كل آبدهي متوسط سالانه اين
رودخانه را حدود 160 ميليون متر مكعب برآورد نمود. از كيفيت آب اين رودخانه اطلاعاتي در دست نيست ولي بر اساس بازديد و بررسيهاي اوليه ميتوان گفت كه آب رودخانه داراي كيفيت مناسبي نبوده، ميزان بهره برداري از آن نيز ناچيز مي باشد. با توجه به اراضي بالنسبه وسيعي كه در حاشيه اين رودخانه وجود داشته، مساحتي حدود 000/4 هكتار را در بر مي گيرد پيشنهاد مي شود طي مطالعه و بررسي كامل كيفيت آب و نحوه بهبود بخشيدن به آن، امكان استفاده از جريان اين رودخانه با تأسيس ايستگاه پمپاژ، انحراف يا ذخيره آب بررسي و ارزيابي مي گردد.
رود باغان
اين رودخانه با حوزه اي به وسعت 770 كيلومتر مربع از ارتفاعات و اراضي مناطق جم و ريز سرچشمه مي گيرد و ايتاد بنام سرچشمه سپس باغان موسوم مي گردد. رودخانه باغان پس از

فایل : 72 صفحه

فرمت : Word