مقاله کامل اسانس گیاهان

فصل اول : گیاه شناسی
سلسله گیاهان
سلسله گیاهان شامل 4 شاخه است
نعنائیان (Labiateae )
این تیره در حدود 210 سرده و 3500 گونه دارد.
از لحاظ طبقه بندی علمی : فرمانرو : گیاهان
دسته : گیاهان گلدار ( نهاندانگان)
راسته : لبگلیها
رده : دو لپه ای ها
خانواده : نعنائیان
از جمله گیاهان این خانواده می توان نعناع ,مریم گلی , اویشن , توت فرنگی , رزماری , … را نام برد.
صفات تشریحی
گیاهان تیره نعناع دارای صفات تشریحی به شرح ذیل است
1- گیاهان یکساله آنها عموما دارای دستجات کلانشیم در زوایای ساقه , زیر بشره می باشند . وجود این حالت باعث می گردد که اینگونه گیاهان دارای ساقه 4 گوش مشخص باشند.
2- دستجات چوب – آبکش پسین در آنها معمولا بوضع غیر ممتد و جدا از هم دیده می شود.
3- بشره , ساقه و برگ این گیاهان غالبا” مستور از تارهای ترشحی و غیر ترشحی است.
4- تارهای ترشح اسانس در آنها دارای پایه یک یا دو سلولی است ,منتهی به یک برجستگی 4 تا 8 سلولی و حتی بیشتر است.و اسانس تشریح شده معمولا خارج از جدار سلولزی و زیر کیتول جمع میگردد. این گیاهان در همه نوع شرایطی اکولوژیکی و در ارتفاعات مختلف می رویند.
5- وجود کلانشیم با عناصر زاویه دار , بصورت توده ها یا دسته های ناپیوسته در زیر اپیدرم , گوشه های ساقه و یا شاخه های علفی.
6- وجود دو تا هشت دسته آوندهای چوبی ناپیوسته در استوانه درونی ساقه که در هر بعد یا گره یک دسته از هر جفت آن وارد برگ می گردد و دسته های باقی مانده به نوبه خود به دو دسته تقسیم شده و جای آوندهای خالی را می گیرد
جنس سالویا
این جنس متعلق به تیره لابیاته labiatae می باشد. که در مناطق مختلف کره زمین می روید (بجز نواحی سرد)
سالویا گونه های مفید و متعددی دارند که بعضی از آنها بعلت داشتن اسانس و. مصارف درمانی مختلف پرورش می یابند. از بین این گیاهان بشرح مختصربه گونه موجود در ایران به نام مریم گلی می پردازیم.
مریم گلی
مریم گلی گیاهی است به ارتفاع 30 تا 60 سانتی متر و دارای ظاهری پرپشت که به حالت خودرو و در اماکن خشک یا سنگلاخی و دامنه های بایر غالب نواحی آسیا و شمال آفریقا می روید. مریم گلی دارای سه گونه زیر است :
1- لاواندولینولیا
2- مینور
3- ماژور :
در این گونه که به افیسینالیس نیز معروف است برگها بلند و به طول 4 تا 10 سانتی متر و به پهنای 2 تا 5 سانتی متر است. هر دو طرف برگ پوشیده از کرکهای بسیار کوتاه است. این برگها تقریبا” به شکل قلبی می باشند .گل ها درشت بوده طول آنها به 5/3 سانتی متر می رسد و دارای دمگل کوتاهی نیز هستند. اندامهای هوایی گیاه بخصوص برگها محتوی اسانس هستند .مقدار اسانس در شرایط اقلیمی متفاوت و بین 1 تا 5/2 درصد است.
از این گونه می توان به گیاه salvia macrosiphon ( مریم گلی لوله ای ) اشاره کرد.
Salvia macrosiphon ( مریم گلی لوله ای )
مشخصات
Salvia macrosiphon ” گونه ای سلوی ” گیاه پایا , تقریبا” سبز متمایل به سفید یا متمایل به زرد , کمی معطر , پوشیده از کرکهای متراکم غیر غده ای .
ساقه : باریک و بلند به ارتفاع (90-) 45-25 سانتی متر,کرک پوش در پایین متراکم بدون غده , در بالا با کرکهای غده دار متراکم منتهی به انشعابات پانیکولی با شاخه های طویل , کمی چسبناک .
برگ : دارای دمبرگ کوتاه, زبر , تخم مرغی , تخم مرغی – پهن دراز , بیضی. برگها در حاشیه کنگره ای یا دارای دندانه های بزرگ اره ای شکل , پوشیده از کرکهای غیر غده ای..
گل : سفید , یا سفید کمی متمایل به بنفش, مجتمع در گل آذین پانیکولی با شاخه های طویل شامل چرخه های شامل 6-2 گل , براکته ها تخم مرغی وسیع , نیمه غشایی , نوکدار .
کاسه گل : به طور متراکم پوشیده از پرز زبر , دارای لوله بلند و غده پوش , لب فوقانی ان دارای سه دندانه ایستاده , نوک تیز و خارمانند .
جام گل : سفید به ندرت بارنگ دویدگی بنفش یا قرمز. در داخل فاقد کرک , لب بالایی ان دو شکافه خمیده و داسی شکل , نیمه پایینی بساک عقیم.
خواص دارویی
این گیاه ضد درد , آرام بخش و برای کاهش قند خون استفاده می شود . جزء گیاهان معطر و خشبو است که طعم بسیار تلخی دارد . این گیاه آرام بخش و مقوی اعصاب, ضد دیابت , ضد انگل , پاک کننده کبد , تصفیه کننده خون است .همچنین یک داروی ضد عفونی کننده بسیار قوی است. کند.. در گلو درد نیز از آن استفاده می شود
مکان
غرب : باختران , همدان , اراک , خرم اباد
شرق : مشهد , سرخس , زاهدان , گناباد
مرکزی : اصفهان , کاشان ,یزد به قوام آباد , تهران و اطراف ( ورامین , کرج )
جنوب : خوزستان , بهبهان , اهواز , شیراز , بندر عباس

فایل : 49 صفحه

فرمت : Word