مقاله فارسی در مورد بلوغ

مقدمه
مسأله بلوغ يكى از شرايط تكليف است تنها پديداى زيستى نيست كه نشانه رشد فكرى واجتماعى ونتيجة پذيرش مسئوليت نيز به شمار مى رود مكلف كسى است كه نظر فقه اسلامى حقوق وتكاليفى دارد ومى تواند در محدوده خاصى از اختيارات خود استفادة كند براى رسيدن به اين مرحلة هر كس نيازمند شرايطى از جمله بلوغ است در اين منظر بلوغ خود موضوعيتى ندارد كه اماره تكليف است ودليل آن .
بنابر اين مى توان در باره ماهيت نشانه ها وجلوه هاى آن گفتگو كرد لذا بحث از سن بلوغ در حقيقت گفتگو از آمادگى براى تكليف است وتن دادن به خطاب شارع .
فقيهى كه از اين زاويه به بلوغ وسن آن مى نگرد متوجه اهميت فتواى خود مى گردد وپى مى برد كه بايد در چار چوب اصول كلى شريعت مانند عدم تكليف به ما لا يطاق فتوا مى دهد واز توقف در ظواهر خود دارى كند .
از اين رو با توجه به پاره‌اى تبعات ناخواسته برخى از فقيهان از گذشته‌ها در باره نشان بلوغ وتكاليف دختران بحث كرده‌اند وراه را براى گفتگوى بيشتر آيندگان كشوده‌اند .
رساله‌هاى فقهى در باره بلوغ
( وابتلوا اليتامى حتى إذا بلغوا النكاح فإن آنستم منهم رشداً فادفعوا إليهم اموالهم ) . يتيمان را بيازمائيد تا به حد نكاح برسند أگر رشدى در ايشان يافتيد اموالشان را به آنان تسليم كنيد . راغب اصفهانى ميگويد بلوغ وبلاغ به معنى رسيدن به پايان مقصد است اعم از آنكه مكان باشد يا زمان معين ونيز گفتة است بلاغ به معنى تبليغ است وبه آية ( هذا بلاغ الناس ) وچند آية ديگر استناد كرده است .
اكنون بايد ديد چرا خداوند متعال براى زمان بلوغ سن تعيين نفرموده بلكه آن را به آزمايش واگزار كرده است ؟ براى پاسخ به اين سؤال بايد شرايط جغرافيائى جهان را در نظر گرفت وآن اينكه مناطق مختلف زمين داراى آب وهواى يكسان نيست وبه تجربه ثابت گشته كه در نقاط سردسير اطفال ديرتر به حد بلوغ مى رسند وبرعكس در مناطق گرمسير كودكان زودتر بالغ ميشوند واز آنجا كه دين اسلام دين همه مردم جهان است وبراى مردم منطقه خاصى تشريح نشده است بلكه افراد مختلف ونحوه تغذيه نيز در رشد آدمى مؤثر است قدرت طفل را بر زناشوئى ونكاح كه زمان بلوغ اوست به آزمايش وامتحان موكول فرموده است (1) .
احلام چيست ؟
احلام جمع حلم به معنى آنچه شخص نائم در خواب ميبيند وبعيد نيست كه أصل در معنايش آن تصوراتى باشد كه انسان از داخل نفس خود بدون واسطه
حواس ظاهريش دارد وبه همين مناسبت است كه عقل را حلم مى نامند چون عقل عبارتست از استقامت تفكر ونيز از باب آن است كه حد بلوغ ورشد را حلم مى نامند ودر قرآن هم فرموده : ( واذا بلغ الاطفال منكم الحلم ) وقتى اطفال شما به حد حلم رسيدند يعنى زمان بلوغ وحد بلوغ عقل ونيز از همان باب است حلم كه به كسر أول كه به معناى حوصله وضد كمى تحمل است چون حوصله عبارت از ضبط نفس وكنترل طبع است از اينكه دچار هيجان نشود ودر عقوبت طرف عجلة نكند واين خود نشانى از استقامت فكر است . اما احتلام به معنى خواب ديدن وجماع كردن در خواب به سن بلوغ رسيدن وبالغ شدن است يعنى احتلام به معناى در خواب لذت ديدن است خواه موجب انزال منى شود خواه نشود وهم براى زن وهم مرد است . حال پس از بحث لغوى درباره بلوغ وحلم ، احلام واحتلام به بيان علائم بلوغ مى پردازيم .
نشانه‌هاى بلوغ
سن بلوغ : از آنچه از شيخ طوسى فقيد بزرگ عالم تشيع نقل شد دانسته مى شود كه :
1 ـ فقهاى شيعه سن بلوغ را در پسران پانزده سالگى ودر دختران نه سالگى مى دانند .
2 ـ شافعى معتقد است سن بلوغ در دختر وپسر مساوى است وآن پانزده سالگى است .
3 ـ أبو حنيفه سن بلوغ را در دختران هفده يا نوزده سالگى ودر پسران هجده يا نوزده سالگى مى داند .
4 ـ مالك ( پيشواى مذهب مالكى ) براى بلوغ سن مشخصى قائل نيست .
ـ أبو داوود ( صاحب سنن ) كه از شاگردان أحمد بن حنبل ( پيشواى مذهب حنبلى ) است براى بلوغ سن را معتبر نمى داند .
فقط سن بلوغ نيست كه در آن اختلاف شده بلكه در برخى از علايم ديگر بلوغ نيز بين فقها اختلاف نظر وجود دارد .
علم امروز وبلوغ
دوره بلوغ مرموزترين دوره حيات انسان است وهمه دانشمندان به پيچدگى آن اشاره كرده‌اند در اين دوره جسم وروح آدمى سرشار از
مستى ونشاط است واز هر دو جهت جسمى وروحى تحولات شگرفى در انسان پديدار مى شود .
از نظر جسمى وتحولات خارجى آنچه هنگام دوران بحرانى بلوغ بيشتر جلب نظر مى كند كشيدگى قد وسرعت رشد تمام اعضاى بدن از جمله آلت تناسلى است اين رشد با تجديد وبيدارى احساسها ، هوسها رؤياها واظطرابها توأم است يعنى در اين دوره همراه رشد جسمى رشد زندگى روحى نيز صورت ميگيرد برخى از تغييراتى كه توأم با تغييرات جسمى ظاهر مى شود عبارت از روييدن موى زهار وموى زير بغل در دوازده وسيزده سالگى است در حدود شانزده سالگى سايه محوى روى لب فوقانى را مى پوشاند اين پيش آمد در نظر جوان حادثه مهمى تلقى مى شود گره زير گلو برجستگى پيدا مى كند صدا كه تا آن موقع زير جود بم ميشود به هر دليل در اين دوره از نظر زيست شناسى آشكارترين ورساترين تكامل انسان صورت مى گيرد .
اين نشانه هاى ظاهرى دوره بلوغ در پسران ودختران يكسان نيست واشكال مطالعه اين دوره در هر دو جنس به يك اندازه نمى باشد . فرويد معتقد است كه تنها مرد است كه زندگى جنسى أو را منطقى‌‌تر وآسان‌تر وعينى‌تر مى توان مطالعه كرد زيرا زندگى جنسى زن به علت
برخى از عوامل ناشى از تمدن وملاحظات قراردادى وفقدان صراحت وصداقت هنوز در پس پرده ضخيمى پنهان است به علاوه در دختران تكامل جنسى تدريجىتر وطولانى‌تر صورت ميگيرد .
اصطلاح بلوغ معمولاً به دوره بين دوازده تا هجده سالگى يعنى دوره استحاله بين زمان كودكى وبلوغ اطلاق مى شود ولى دوره بلوغ خود به چند مرحله مهم تقسيم مى شود كه نسبت به يكديگر متمايزند واينك فهرست اين مراحل :
ألف ـ سن تكليف ( از دوازده تا چهارده سالگى ) از خصوصيات آن ظهور روح اجتماعى وگرايش به گروه وهمچنين پرورش سريع نقش‌هاى جنسى جسمانى است .
ب ـ دوره استحاله ( در حدود پانزده سالگى ) كه طى آن جوان از مرحله بازى باهم جنس به مرحله معاشقه با جنس مخالف انتقال مى يابد . ج ـ دوران اصلى بلوغ ( از سن شانزده سالگى تا هجده سالگى ) كه كاملاً بر اثر تمايل بالغ به جنس مخالف وايده آل پرستى از مراحل ديگر متمايز ميگردد .
بلوغ دختران سن قاعدگى وحاملگى در مناطق مختلف جهان
بلوغ دختران بسته به شرايط جغرافيائى جوى متغير است وأما سن معدل أولين قاعدگى :
مثلاً در كوبا سن معدل براى نژاد سياه 3 | 12 وبراى نژاد سفيد 14 | 12 سال است . در چين معدل 3 | 13 سال است .
در كشورهاى فقير وعقب مانده آفريقاى جنوبى معدل 4 | 15 سال است وتا عدد 8 | 18 نيز افزايش مى يابد كه ناشى از شرايط بد اقتصادى است .
در آمريكا معدل 2 | 14 سال و در برزيل 47 | 14 سال ودر كلكته 12 | 14 سال است .
وأما در مورد سن حاملگى ركورد كمترين آن كه در كتاب نه ماه انتظار دكتر شعاع فروغى ص 129 چهار سالگى عنوان شده است .
بلوغ از ديدگاه قرآن
خداوند در سوه نور آيات 58 تا 60 مى فرمايد . شما اى كسانى كه ايمان آورده ايد بايد به كسانى كه شما مالك آنان شده ايد وكسانى كه هنوز به حد بلوغ واحتلام نرسيده ( ولى اطفال مميزند ) دستور دهيد در شبانه
روز سه وقت از شما اجازه ورود بگيرند يكى پيش از نماز وصبح ودوم هنگام نيمروز كه جامه هاى خويش از تن در مى آورند وسوم بعد از نماز شامگاه كه اين سه هنگام ، هنگام خلوت شماست وپس از آن مى توانند بدون اجازه وارد شوند وگناهى بر شما وايشان نيست كه هنگام تحرك وبرخورد با يكديگر است .
وچون كودكانتان به حد احتلام وبلوغ برسند بايد اجازه دخول بگيرند همچون كسانى كه پيش از ايشان به حد رشد رسيده واذن ميگرفتند خداوند اين چنين آيه هاى خويش را براى شما بيان مى كند كه خدا دانا وفرزانه است .
وزنان وامانده كه ديگر اميد شوهر كردن ندارند به شرطى كه زينت خود نشان ندهند گناهى ندارند أگر جامعه خويش بگذارند ودر عين حال خوددارى كردن بر ايشان بهتر است وخدا شنوا وداناست .
چند سؤال در باره بلوغ:
عمار ساباطى از حضرت امام صادق عليه السلام پرسيد : چه وقت نماز بر پسر واجب مى شود ؟ فرمود وقتى به سيزده سالگى برسند البته اگر پيش از اين محتلم شود نماز بر وى واجب مى شود دختر نيز چنين است وقتى به سيزده سالگى مى رسد نماز بر او واجب است مگر
اينكه قبلاً حيض شده باشد . از حضرت امام صادق عليه السلام پرسيده شد : چه وقت كار يتيم به خودش واگذار مى شود فرمود وقتى به نهايت جوانى خود رسد ، پرسيده شد چه وقت يتيم به نهايت جوانى خود مى رسد ؟ فرمود وقتى محتلم شود . حضرت امام باقر عليه السلام فرمود : دختر تا به نه سالگى نرسد نبايد با او نكاح كرد ونيز رسول خدا با عايشه كه دخترى ده ساله بود نكاح كرد .
از حضرت امام محمد باقر عليه السلام سؤال شد : احكام در چه زمانى بر كودكان جارى مى شوند فرمود از سيزده سالگى وچهارده سالگى پرسيده شد هر چند محتلم نشده باشد فرمود آرى گرچه محتلم نشده باشد احكام بر آن جارى ميگردد .
از حضرت امام محمد باقر عليه السلام پرسيده شد : چه هنگامى بر پسر همه حدود الهى واجب ميگردد فرمود وقتى از حالت يتيمى وطفوليت خارج شده وصاحب عقل وادراك وشعور شود پرسيده شده آيا حدى براى آن هست ؟ فرمود وقتى كه محتلم شود وبه پانزده سالگى يا شعور وادراك پيدا كند .
نتیجه
شارع مقدس براى سن بلوغ ميناگينى معين كرده تا در سرتاسر دنيا قابل اجرا باشد وحدود الهى در آن سن خاص بر افراد جارى گردد حال اگر كسى در شرايط خاصى مثلاً شرايط جغرافيائى ، جسمى ، روحى و … نتوانست خود را ميانگين وفق دهد بايد خود را بر شرع عرضه كند مسلماً مكتب جاودان اسلام براى اين مسائل راه حلهاى مناسبى را در نظر گرفته است ولزومى ندارد كه ما براى درست كردن ابرو چشم را كور بكنيم .

فایل : 11 صفحه

فرمت : Word