مقاله در مورد گیاه اركيده

يكي از عجيب ترين خانواده گياهان گلده در طبيعت اركيده هستند و همچنين بزرگ ترين خانواده گياهان گلده كه تا به حال شناخته شده است.

اركيده به علت زيبايي و تنوعشان و سازگاريشان به صورت وسيعي تحت كشت هستند . در واقع سازگاري اركيده سبب شده است كه آنها نه فقط در گلخانه بلكه در آپارتمانهاي مسكوني و باغها نيز كاشته شود. البته كشت و پرورش اركيده در باغها و هواي آزاد مناطق استوايي ـ گرمسيري و نيمه گرمسيري وسيع تر است. اركيده بيشتر به خاطر تنوع رنگ و شكل گلهايشان كاشته مي شوند ولي يك نوع اركيده به   نام  Vanilla Plani foliaكه از غلافهاي بذري آن براي تهية وانيل واقعي و طبيعي استفاده مي شود.

اركيده را از جنبه هاي مختلفي تقسيم بندي مي كنند.

اركيده از لحاظ مكان زيست در طبيعت به 3 دسته تقسيم مي شوند.

1- اركيده اپي فيت : phyte (گياه) و epi (بالا يا روي) كه روي درختان و بوته ها رشد مي كنند و در واقع اين بدان معنا نيست كه آنها پارازيت هستند بلكه آنها رطوبت و غذا را از هوا و هوموس جمع شده در زاوية شاخة و تركهاي پوست درختان به دست مي آورند. اين اركيده بومي مناطق گرمسيري

است.

2- نوع ديگري از اركيده بر روي سنگها و صخره ها زندگي مي كنند كه به آنها . Lithophyte گفته مي شود.

3- نوع ديگري از اركيده كه در سطح زمين زندگي مي كنند و اكثراً بومي مناطق معتدله هستند Terrestrial گفته مي شوند. از اين نوع مي توان به دو گونة Caladenia – Calypso bulbosa  اشاره كرد.

اركيده از لحاظ سيستم رشدي به دو رشته تقسيم مي شود.

• Sympodial: در واقع اين گياهان رشد عمودي ندارند و رشد جديدشان را از انتها يا پاية رشدهاي قبلي آغاز مي كنند شبيه به اكثر گياهان علفي چند ساله- اكثر اين اركيده ها Pseudobulb دارند بدان معني كه ساقه صرفاً ضخيم و حجيم شده اند. براي ذخيرة آب و غذا و اين ساختار گياه را در طبيعت قادر مي سازد تا دوره هاي خشك را تحمل كند كه شكل و اندازه اين ساختار در گونه هاي مختلف با يكديگر متفاوت است. در اين گياهان ريزومها قسمتهاي چوبي از پاية مادري هستند كه اين پيازها را به يكديگر متصل مي كنند كه طول اين ريزومها نيز در جنس هاي مختلف متفاوت است.

اركيدة Sympodial فاقد Pseudo bulb نيز وجود دارد . محل زندگي اين اركيده در طبيعت  جايي است كه منابع تأمين آب دائمي تري نسبت به مورد قبل وجود دارد. شناخته ترين اين اركيده كه در جنوب آسيا و آمريكاي جنوبي هستند. Phaphiopedilum و Phragmipedium است كه به ندرت در گلخانه پرورش مي يابند.

• :Monopodial اركيده هايي هستند كه عمدة رشدشان به سمت بالاست يعني رشد جديد امتدادي از رشد سالهاي قبل است و برگها به صورت متناوب روي ساقه مركزي توليد مي شوند. جنس هايي چون Phalaenopsis و Vanda وDoritis از اين نوع مي باشند.

اركيده از لحاظ نياز حرارتي به3گروه تقسيم مي شود.

1- اركيده گرما دوست كه حداقل درجه حرارت شب آنها بايد 15/5C باشد. از اين نوع اركيده مي توان به ‍  Phaphiopedilum  وPhalaenopsis  اشاره كرد كه دوستدار شرايط گرم كاملاً سايه و مرطوب هستند. اركيدة Dendrobium  و Vanda را نيز مي توان در اين گروه قرار داد با اين تفاوت كه هر دوي اين جنس نيازمند به نور كامل خورشيد هستند. فرض Dendrobium  به راحتي گل نمي دهد و ديگر اين كه در اواخر تابستان پيازهاي در حال تكامل آن در معرض نور كامل و هوا قرار بگيرند در واقع بعيد به نظر مي رسد كه اين دو جنس تحت شرايط مناطق معتدله سرد گل بدهند مگر اين كه در معرض نور كامل خورشيد قرار گرفته و آنرا جذب كنند حتي در زمستان.

2- گروه متوسط Inter mediate  كه حداقل درجه حرارت شب آنها بايد 13 C  باشد. از اين گروه مي توان به   Cattleya  وBrassavola و Laelia  كه شرايط كمي خنك تر و خشك تر را مي پسندند اشاره كرد و چندين گونه و تعداد فزاينده اي از هيبريدهاي Oncidium  متعلق به اين گروه است

3- گروه سوم سرما دوست كه حداقل درجه حرارت شب آنها  است . اين درجه حرارت به خصوص در اواسط تابستان ضروري است به منظور انگيزش جوانة گل كه در غير اين صورت گياهان اين گروه گل نخواهند داد. جنس هايي چون Odonto glussum  وCymbidium  و Masdevallia  و اكثر گونه هاي Oncidium متعلق به اين گروه است .

   دورة استراحت:

به همين اندازه كه به وجود آوردن شرايط مناسب براي گلدهي اهميت دارد توجه به دوره اي از رشد اركيده به نام دورة استراحت نيز مهم است. استراحت يك گياه به معني ميل طبيعي گياه در كاهش دادن ميزان رشد در طول ماه هاي زمستان است و اين سازگاري وجود دارد به منظور بقاي اركيده در يك دوره خشكي در طول فصول كه در مواردي حتي برگهاي اركيده مي ريزند . به منظور كاهش نيازهاي رطوبتي گياه و چروكيدگي سختي بر روي پيازها قابل مشاهده است. در مورد اركيده هايي كه به صورت كامل در طول زمستان و اوايل بهار به خواب مي روند و در واقع خزان پذير هستند ( اكثر Pleiones-Catasetum-Nobile type-Dendrobium-Calanthes )

آبدهي بايد به تدريج كاهش پيدا كند زمانيكه برگها شروع به زرد شدن مي كنند در اوايل پائيز همزمان بايد نور و هواي بيشتري به اين گياهان داده شود يا بوسيلة كاهش سايه دهي يا انتقال اركيده به قسمت هاي پر نورتر گلخانه تا جائيكه امكان دارد كاهش درجه حرارت نيز سودمند است.

شاخصي كه نشان دهندة ورود اركيده به دورة استراحت است توقف كامل فعاليت ريشه است.

Velamen  (لاية بيروني سفيد مايل به سبز سلولهاي جذبي ريشه) به طور جزيي يا كامل روي نوك ريشه ها رشد مي كند و اين عكس العملي است از طرف گياه كه زمستان در راه است كه ريشه ها را از صدمة عناصر و صدمات فيزيكي محافظت مي كند. با فعاليت ناچيز ريشه ها و فقدان كامل يا جزيي برگها نياز رطوبتي گياه خيلي كم مي شود پس بنابراين آبياري به طور كامل قطع مي شود تا زمانيكه رشد جديد ظاهر شود اما گاهي يك اسپري آب در طول دورة استراحت از خشك شدن گياه خواهد كاست.

در انواع هميشه سبز اركيده نيز يك دورة كاهش فعاليت وجود دارد كه اين دوره معمولاً با روزهاي كوتاه زمستان منطبق مي شود البته چون اركيده هاي خزان پذير برگهاي خود را از دست داده نياز رطوبتي كمي دارند، ولي اركيده هاي هميشه سبز برگهايشان را براي چندين فصل نگه مي دارند و در دادن يا ندادن آب بايد با توجه بيشتر به فعاليت نوك ريشه اقدام كرد، برگها در مورد دادن آب خود يك راهنماي دقيق هستند. اگر برگها دراز و باريك شدند و يا در موارد افراطي كمي خشك شدند بدان معنا است كه به مدت طولاني بدون آب باقي مانده اند اما درست قبل از اين مرحله برگهاي بسياري از جنس ها رنگ مايل به آبي به خود مي گيرند و اين شاخص است كه نشان مي دهد آبياري بايد انجام شود. قبل از، از دست دادن آب بافتها كه منجر به پژمردگي دائمي مي شود.

مدت استمرار دورة استراحت:

ممكن است از چندين هفته تا چندين ماه طول بكشد،اما گياه سرآمدن اين دوره را نشان خواهد داد و اركيده هايSympodial  يك شاخة جديد از قاعدة Pseudobulb  هاي فصل جاري شروع به رشد خواهد كرد و اين ظهور رشد جديد با تكامل جوانة هاي گل زمستاني كه به صورت جزيي يا كلي خفته باقي مانده اند مطابق است. از لحاظ طول اين دوره مي توان دو مثال آورد فرضاً گونه Dendrochlium glumaceum در اوايل بهار گلهاي معطر سفيد رنگ توليد مي كند كه رشدش تا اواسط تابستان ادامه دارد و سپس از اواسط تابستان تا اوايل زمستان فعاليت خود را كاهش مي دهد وليangraecums وaerangis وديگر عضوهاي زير قبيلةSarcanthinae يك دورة كوتاه استراحت را در اواخر تابستان طي مي كنند و اين اركيده ها جزء اركيده هاي M onopodial و هميشه سبز است كه تقريباً رشدشان 4-3 هفته متوقف
مي شود. البته در اين دوره قطع آب نبايد كاملاً برقرار باشد. چون اين
اركيده ها فاقد پياز هستند و قادر به ذخيره رطوبت نيستند. اين كاهش در مقدار آب بايد به همراه نور كامل و هواي تازه باشد ولي اركيده هاي خاكزي وارد دورة استراحت مي شود به منظور بقا از يخبندانهاي سرد بدين ترتيب كه اين اركيده ها داراي سيستم ريشه اي- غده اي در زير زمين هستند كه موارد غذايي ساخته شده در طول يك فصل رشد را در خود ذخيره كرد وبا شروع آب و هواي گرم تر در بهار اين اندوخته براي توليد يك شاخه جديد ساخته مي شود اين شاخه غده هاي جديدش را مي سازد به منظور جايگذين كردن آن با ساختارهاي باقي مانده از فصل قبل – يكي از ساده ترين روش ازدياد اركيده، ازدياد به صورت رويشي از طريق تقسيم است.       

   اركيده هايMonopodial : در مورد اركيده هاي مونوپوديال كه به صورت عمودي رشد مي كنند هنگامي كه رشدي بالاتر و بلندتر از 75 cm  داشته باشند اقدام به تقسيم مي كنيم. قبل از توضيح اين روش لازم به ذكر است كه در اين اركيده ها ريشه هاي هوايي تقريباً اكثرشان روي 3/2 قسمت پايين تر گياه متمركز شده اند و به منظور ازدياد رشد جديد ساقه از قسمت پائين يكي از اين ريشه ها بايد بريده شود و ترجيحاً 4-3 جفت از برگها روي قسمت پائيني به عنوان كشندة شيرة گياهي باقي گذاشته مي شود. اين قسمت بالايي با سيستم ريشه اي مجزا بايد فوراً به يك گلدان ديگر منتقل شود. در طول 8-6 هفته در طول بهار يا اوايل تابستان يك جوانة خفته يا بيشتر كه در محور برگي بخش پائيني قرار گرفته شروع به رشد خواهد كرد اين جوانه ها يا مي توانند روي گياه باقي بمانند يا اينكه با شروع رشد جديد و توليد سيستم ريشه اي جديد (چند ماه طول مي كشد) مي تواند جدا شده و به يك گلدان منتقل شوند.

در يك سري از اركيده ها مثل Phalaenopsis وVanda  ها گياهچه هايي روي خوشه گل تكامل پيدا مي كند به نام Keikis  (يك كلمه از هاوايي است به معناي بچه ها) كه البته اين نوع گياهچه ها روي تعدادي از اركيده هاي Sympodial  چون Dendrobium نيز ديده شده است. به زودي اين
Keikis  ها حاوي يك سيستم ريشه اي غير وابسته مي شوند كه مي توان به راحتي آنها را از گياه مادري جدا كرده و داخل يك گلدان مجزا كاشت. رشد
Keikis  ها بدين ترتيب است كه يك رشد جوان و تازه روي انتهاي يك سنبلة گل كوتاه در اوايل تابستان ظاهر مي شود. اما سيستم ريشه اي آن تا بهار بعدي ظاهر نمي شود در حاليكه اين گياهچه ها يه گياه مادري متصل هستند. تمام مواد غذايي خود را از سنبلة قديمي كه سبز باقي مانده است تأمين
مي كنند به زودي اين گياهچه ها حاوي يك سيستم ريشه اي مجزا مي شوند كه مي توان آنها را جدا كرده و به گلدان منتقل نمود .

در مورد زمان ازدياد اركيده هايSympodial  مي توان گفت كه اين زمان قبل از شروع رشد جديد روي پيازهاي بزرگ است در واقع در انتها يا پاية اكثر Pseudobulb  چندين جوانه رويشي خفته وجود دارد كه اغلب از آنها به عنوان چشم ياد مي شود. اين چشمها را مي توان وادار به رشد كرد اگر در معرض شرايط مناسب قرار بگيرند هر اركيدهSympodial  كه بيشتر از 3-2 تا Pseudobulb بزرگ داشته باشد به آن مرحله از رشد رسيده است كه تقسيم شود. حال اگر ما بيائيم ريزوم مابين Pseudobulb را قطع كنيم چند ماه قبل از تقسيم يا در واقع قبل از زمان تعويض گلدان سبب به جلو انداختن و انگيزش رشد جديد شده ايم و بدين ترتيب مي توانيم زودتر به گياه جديد دست پيدا كنيم. در اركيده هاي خزان پذير مانند Thunia ,Pleione ,Calanthe ,Cycnoches كه نياز دارند در طول زمستان خشك باقي بمانند تقسيم مي تواند قبل از شروع دوره استراحت زمانيكه برگهاي گياهان
مي ريزند انجام شود بدين ترتيب كه Pseudobulb ها را به صورت منفرد تقسيم كرده و سپس آنها را در يك سيني قرار داده و آنها را در معرض نور مناسب و تهوية هواي كافي قرار مي دهيم تا زمانيكه رشد جديد از انتهاي پيازها با شروع بهار ظاهر مي شود سپس آنها را در گلدان مي كاريم. اركيده هاي Sympodial  بدون Pseudobulb نيز دقيقاً به همين روش ازدياد پيدا مي كنند. در واقع مي توان گفت كه زمان قطع براي ازدياد و تهية قلمه ها از ميان ريزومها در طول اواسط يا اواخر زمستان است زمانيكه گياه كمترين فعاليت را داراست در تقسيم بايد به موارد زير كاملاً دقت شود.

• عدم صدمه رساندن به جوانه هاي خفته در طول تقسيم
• آغشته كردن سطوح بريده شده با قارچ كش ها به منظور جلوگيري از هر گونه آلودگي قارچي
• استريل كردن ابزار با حرارت پس از هر برش به منظور جلوگيري از گسترش بيماري هاي ويروسي
• در هر تقسيم حداقل بايد دو Pseudobulb باقي گذاشت در غير اين صورت سالهاي زيادي طول مي كشد كه از اين Pseudobulb يك گياه بالغ به دست آيد.
• همچنين در مورد اركيدة Sympodial بدون Pseudobulb هميشه آنها را به ساقه هاي دوتايي و سه تايي به همراه برگها تقسيم كنيد.
• بعد از كاشت Pseudobulb ها يك هواي مرطوب با نوسانات حرارتي كم ايجاد كنيد.
• پيازها را خيلي عميق نكاريد چون ممكن است شاخة ايجاد شده قبل از اينكه به سطح برسد دچار پوسيدگي شود.

از مسائل ديگر غذادهي و آبياري و تعويض گلدان اركيده هاست.

تعويض گلدان:

مناسب ترين زمان براي تعويض گلدان يك اركيده زماني است كه رشد جديد تقريباً به ارتفاع 5cm رسيده باشد يعني درست قبل از ظهور ريشة جديد كه در اكثر مواقع اين زمان در اوايل بهار خواهد بود البته مي توان در اوايل پائيز هنگامي كه گرماي تابستان رو به افول مي گذارد نيز تعويض را انجام داد. تعويض گلدان نبايد در اواسط تابستان (به خاطر نياز گياه به كل سيستم ريشه اي و در اواسط زمستان اكثر اركيده ها به حالت خواب
مي روند.) به هيچ وجه انجام شود. بعد از هر تعويض گياهان بايد به طور كامل آبياري شوند. بعد از اين گلدان ها بايد به طور جزيي كمتر از حالت هاي معمول آبياري شوند به 2 منظور :

• تشكيل كالوس و ترميم سطوح ريشه هاي قطع شده و صدمه ديده
• تحريك ريشه ها به منظور جستجوي رطوبت در عمق كمپوست جديد

وجود نور مناسب در اوايل صبح و در بعد از ظهر ميست و سايه دهي اگر هوا خيلي گرم باشد در اين زمان بسيار براي آنها

سودمند خواهد بود. بعد از تقريباً 4-3 هفته از تعويض گلدان گياهان به حالت عادي رشد خود برمي گردند. فواصل

مابين هر تعويض ممكن است از چند ماه تا 3-2 سال فرق بكند.

هدف از تقسيم اركيده و يا در واقع تعويض گلدان به چند دليل
مي باشد:

• رسيدن به رشد جديد و سالم
• بزرگ شدن بيش از اندازه يك اركيده و جاگرفتن آن در يك گلدان
• اغلب قسمت هايي از گياه (به خصوص مركز و گاهي بخش پشتي گياه) در اثر بيماري يا سن فاقد برگ مي شود.

آبياري:

اكثر گياهان تحت پرورش به وسيلة خفگي ريشه در اثر آبياري زياد بيشتر از بين مي رود نسبت به علل ديگر در مورد آبياري اركيدة اين مطالب را به اختصار مي توان بيان كرد:

دلايل زيادي وجود دارد كه اركيده ها را بايد از بالا آبياري كرد نه از ته گلدان. چون اكثر كمپوست هايي كه براي اركيده فراهم مي شود بافت نسبت فشرده اي ندارند حتي به اين خاطر قدرت نگه داري و عمل موئيدگي در آنها بسيار ضعيف است و گاهي اوقات در اثر آبياري گلدان حداقل 2.5 cm  آب در ته يك گلدان بيشتر از يك ماه باقي مي ماند به طوري كه ريشه ها در قسمت پائين گلدان به علت رطوبت و فقدان هوا مي ميرند و ريشه هاي سطحي نيز به علت خشك بودن قسمت بالايي در اثر فقدان رطوبت از بين مي روند. و همچنين سيستم ريشه اي اركيده نسبتاً ضعيف است و قدرت كشندگي بالايي ندارد به اين علل اركيده به آبياري از بالا سازگاري پيدا كرده است و البته آبياري از بالا نيز مشكلاتي براي اركيده دارد چرا كه رشد هاي جديدي كه در بهار ظاهر مي شوند به باقي ماندن قطرات آب حساس هستند. مقاومت
جنس ها در اين امر متفاوت است براي مثال كاتلياها مقاوم ترين اركيده در اين قضيه است. و حساس ترين آنها Lycaste  است كه برگهاي تازده نسبتاً‌ نرم و قيفي شكل توليد كنند. همچنين رشدها يا برگهاي جديد Dendrobium  و محور برگي اركيده Vanda و قسمت تاج گياهان Phalaenopsis  نيز به باقي ماندن آب حساس هستند. اين مشكلات با پائين بودن درجه حرارت گلخانه به خصوص گلخانه اي كه درجه حرارت شب به زير10 C مي باشد تشديد
مي شود.

اركيده ها در طبيعت ريشه هايشان بوسيله بارندگي زياد مناطق گرمسيري در ابتدا اشباع مي شود سپس تقريباًاين ريشه خشك مي شود. قبل از بارندگي زياد بعدي به منظور تقليد كردن اين شرايط در محيط هاي مصنوعي گلخانه ضروريست كه اجازه دهيم كمپوست داخل گلدان مابين دو آبياري تا حدودي خشك شود پس اكيده Over watering  ( به معني دادن آب به گياه به دفعات مكرر نه دادن مقادير زياد آب در هر آبياري)‌را به هيچ وجه نمي پذيرد.

در طول فصل رشد از اواخر بهار تا اوايل پائيز اركيده هايي كه در شرايط خوب رشدي به سر مي برند احتمالاً به 2 تا 3 دفعه آبياري در يك هفته نياز دارند البته بسته به اتمسفر و محيط گلخانه و در اواسط زمستان اركيده هاي هميشه سبز فواصل آبياريشان حتي به يك هفته يا بيشتر هم
مي رسد ولي بعضي از اركيده ها چون Odontoglussum  واكثر Dendrobium ها و تعدادي از Laelias ها و Encyclias ها و گونه هاي ديگر كه به طور كامل يا جزيي وارد دورة استراحت دارند به هيچ وجه در زمستان آبياري نمي شود.

به منظور حفظ رطوبت اطراف گياه براي اركيده ها 2 راه وجود دارد.

1- زماني كه اركيده در گلخانه در معرض درجه حرارت هاي بالاتر از 32 C قرار مي گيرند و رطوبت نسبي آنها از %30پائين تر است. اسپري كردن آب روي گياهان مابين گلدان ها، از زير داربست ها در اوايل صبح قبل از بالا رفتن درجه حرارت يا در بعد از ظهر زمانيكه از حرارت گلخانه ضروري و لازم است كاسته مي شود. انتخاب اين دو زمان هر دو بر
مي گردد به درجه حرارت برگها از هنگامي كه آب به صورت اسپري به كار مي رود مقداري از آب به صورت قطره هاي كوچك روي برگها باقي ماندند كه اگر اين پديده مصادف باشد با اواسط روز، اين قطره ها در برابر اشعه هاي آفتاب به صورت شيشه عمل مي كنند بنابراين احتمال سوختگي برگها را افزايش مي دهند.

2- شكل ديگر اثرات آب سرد روي برگهاي گرم است به خصوص جنس هايي چونPhalaenopsis  به اين قضيه حساسيت نشان مي دهند. بدين ترتيب كه اگر درجه حرارت آب 11 C يا بيشتر سردتر از درجه حرارت برگها باشد بافت گياهان ممكن است آسيب ببينند كه چنين بافت هايي مستعد
مي شوند. براي آلودگي هاي قارچي، به منظور رفع اين مشكلات در روزهاي گرم و طوفاني كه هوا خيلي خشك مي شود مي توان از ميست كردن آب به داخل گلخانه استفاده كرد، در واقع با اين روش قطرات بسيار ريزي از آب روي گياهان گسترش پيدا مي كنند كه اين قطرات مي توانند خشك شوند. قبل از اينكه سبب سوختگي برگ شوند. البته استفاده از سيستم Fan and pad  يا Wet pad  در گلخانه ها سبب تعويض و جابه جايي هوا و رطوبت به صورت يكنواخت مي شود.

تغذيةاركيده:

درست است كه اركيده به غذاي چنداني به علت طبيعت وجوديشان نياز ندارد ولي آنها نيز به مقادير متعادلي از غذا به منظور رشد و پرورش خود نياز ندارند. اركيده ها كودهايي با محلول هاي غذايي مايع را بيشتر ترجيح مي دهند. چرا كه اين مواد با سرعت بيشتري جذب گياه شوند. در طول دوره رشد فعال از بهار تا اواخر تابستان غذا دهي با  N بالابا نسبت هاي كودي 15/15/25 يا مشابه آن رشد سريع را تحريك مي كند به منظور كمك به رسيدن و بالغ شدن و رشد و كمك كردن به انگيزش گلها در واقع درست است كه اركيده ها نياز كمتري به غذا دارند نسبت به اكثر گياهان ديگر اما بايد به صورت دائمي و با غلظت هاي كم به آنها كود داد. ما بهترين نتايج را
مي توانيم بدست آوريم. با كاربرد غذايي مايع استاندارد با نصف تا 3/2 غلظت كه در هر 4 دفعه آبياري در طول فصل رشد 3 بار اين مواد داده مي شود.

در طول پائيز كودي كه داده مي شود بايد نسبت متوازي تري نسبت به دورة قبل داشته باشد و كاربرد كود به صورت هر يك دفعه در 3 دفعه آبياري است. در شرايط گرم تر و جاهايي كه حتي در زمستان نيز شدت نور به اندازة كافي است بايد دفعات بيشتري به اركيده ها كود داده شود.

در سالهاي اخير غذا دهي برگي بيشتر گسترش پيدا كرده است چرا كه اين فرم از تغذيه از طريق برگها و ريشه هاي هواي اركيده بسيار سريعتر جذب مي شود. اسپري محلول غذايي روي گياه يا در اوايل صبح يا ترجيحاً در عصر انجام مي شود. چرا كه اسپري كردن در عصر سبب مي شود كه زمان بيشتري را براي جذب ايجاد كند قبل از اينكه كود به وسيله حرارت خورشيد تبخير شود.