پروژه کارآفرینی راهکارهاي اشتغال معلولين

به نام خالق هستي بخش
راهکارهاي پيشنهادي براي اشتغال معلولين
تهيه کننده
ربيعه مرصوص
دبير حرفه آموزي
مجتمع استثنائي شهيد صياد شيرازي
نام استاد
سرکار خانم دکتر طباطبائي
زمستان 1385
مقدمه
امروزه اعتقاد صاحب نظران بر اين است که معلوليت يک نوع ناتواني و نارسائي است و لذا اين افراد فقط داراي تفاوتهائي با افراد عادي جامعه هستند ، بنابر اين به گونه اي از کاربرد کلمه و لفظ معلول اجتناب ورزيده و اين گروه از انسانها را با الفاظي همچون کم توان ، ناتوان و توانخواه مورد خطاب قرار مي دهند و ليکن در قانوني که اخيراً در کشور به تصويب رسيده است از کلمه معلول استفاده شده است و به همين لحاظ در اين پروژه نيز کلمه معلول به کار برده شده است .
مطالعه درباره معلوليت ها مطالعه درباره تفاوت هاست ، يک انسان که داراي معلوليت است به طريقي با يک انسان معمولي متفاوت است . به زبان ساده تر اين گروه از افراد داراي مسائل و برخوردار از استعدادهاي ويژه اي هستند که در نحوه تفکر ديدن ، شنيدن ، صحبت کردن ، راه رفتن ، اجتماعي شدن ، اشتغال و تمامي حرکات آنها تاثير مي گذارد . بسياري از اين افراد داراي استعدادهائي چشم گير و قابل ستايش هستند .
مطالعه درباره معلوليت ها مطالعه درباره تشابهات نيز ميباشد ، انسانهائي که به نوعي داراي معلوليت هستند با توجه به نوع معلوليت با انسانهاي معمولي تفاوت دارند در واقع تعداد زيادي از اين انسانها در بيشتر جنبه ها بجاي اينکه متفاوت باشند معمولي و نرمال نيز هستند .
در اينجا به تعريفي از معلوليت که در تبصره ماده يک قانون جامع حمايت از حقوق معلولان به تصويب رسيده است اشاره مي شود «منظور از معلول در اين قانون به افرادي اطلاق مي گردد که به تشخيص کميسيون پزشکي سازمان بهزيستي بر اثر ضايعه جسمي ، ذهني ، رواني ، يا توأم ، اختلال مستمر و قابل توجهي در سلامت و کارآئي عمومي وي ايجاد گردد ، به طوري که موجب کاهش استقلال فرد در زمينه هاي اجتماعي و اقتصادي شود.»
معلولين در گروههاي مختلفي همچون ناشنوا ، نابينا ، ضايعات نخاعي ، کم شنوا ، کم بينا ، قطع عضو ، روحي و رواني ، ذهني و … طبقه بندي مي شوند .
با توجه به تفاوتهاي ويژه اي که در معلوليت ها مشاهده مي شود ايجاد اشتغال براي هر گروه شرايط ويژه اي را طلب مي نمايد و بديهي است يکي از مهمترين شرايط مورد نياز براي اشتغال ايجاد امکانات و فضاهاي مناسب شهري و اجتماعي است که در اين رابطه سخن بسيار گفته شده است از جمله تامين وسائط نقليه مناسب ، تامين مسيرهاي عبور و مرور مناسب ، تامين مبلمان مناسب شهري مانند (ارتفاع تلفن همگاني ، ارتفاع سطلهاي زباله ، حذف موانع عبور و مرور ، نصب صندلي هاي ويژه در مکانهاي مناسب و … ) و پس از ايجاد امکانات ذکر شده تامين شغلهاي مرتبط با هر نوع از معلوليت ها از درجه اهميت برخوردار است .
با توجه به در نظر گرفتن نکات گفته شده ، براي فراهم آوردن شرايط اشتغال معلولان پيش نيازهائي لازم و ضروري است که به برخي از آن موارد ذيلاً اشاره مي شود .
برنامه و وسائل مي بايست با نوع معلوليت تناسب داشته باشد : در گذشته امکانات و تجهيزات لازم و کافي براي آموزش و ارتقاع سطح توانائي معلولان چندان که مورد نياز بوده است در دسترس نبود و لذا براي افراد با معلوليت هاي مختلف وسائل متناسب وجود نداشت در صورتيکه امروزه اين امکانات فراهم شده است و لذا مي بايست براي معلوليت هاي در سطوح مختلف کلاسهاي آموزشي فني و حرفه اي متناسب داير گردد مثلاً کلاسهاي افراد نابينا و کم بينا بايد جدا از هم و با برنامه هاي خاص هر کدام تشکيل شود .
هدفهاي رفتاري : به خوبي شناسائي شده و با در نظر گرفتن شرايط خلق و خو و حقيقت پذيري معلولان برنامه اي آموزشي تدوين شود .
فعاليت هاي عملي : به آموخته هاي معلولان بايد جنبه عملي داده شود و قبل از ورود به بازار کار مي بايست بطور کامل مهارت لازم را بدست آورده باشند .
جمع آوري اطلاعات : مربيان حرفه آموزي بايد هنرجويان را مرتباً ارزشيابي نموده و بر اساس ضريب بدست آمده برنامه هاي بعدي را تنظيم نمايند تا بهترين بهره وري را بدست آورند .
تجديد نظر درباره آموزشهاي ارائه شده : از آنجا که ميزان يادگيري معلولان با هم متفاوت است لذا پيش بيني اين که آنها تا چه اندازه قادر به يادگيري هستند ، قبل از شروع به فراگيري مشکل است ، بنابر اين همانگونه که اشاره شد ارزشيابي فردي ميتواند در تدوين برنامه مناسب کمک قابل توجهي به مربيان نمايد .
آموزش خارج از کارگاه : ضمن اينکه مربي طرحهاي آموزشي را در کارگاه ارائه مي نمايد کارآموزان ميبايست کاربرد آموخته هاي خود را در خارج از کارگاه و نحوه ارتباط و برخورد با خريداران خدمات و محصولات خود را فراگيري نمايند .
آموزش در گروههاي کوچک : بمنظور برداشت مناسب و مطلوب از آموزشهاي ارائه شده مي بايست مسائل آموزشي اعم از علمي و عملي براي گروههاي کوچک ارائه شود .
همکاري والدين : والدين اين گونه هنر جويان مي بايست همکاري لازم را با مربيان داشته باشند که شامل اطلاع يافتن والدين از نحوه فراگيري فرزندانشان و تشويق و
ترغيب آنان در رابطه با بالا بردن سطح علمي و فني فرزندان است و همچنين از آموخته هاي آنان در موارد مورد نياز استفاده شود.
مرحله شروع آموزشهاي فني : آموزشهاي فني و حرفه اي ميبايست پس از طي دوره آموزشهاي ابتدائي و دبيرستان شروع شود به عبارتي در مرحله اي آغاز شود که هنر آموز حرفه اي توان دريافت گفته هاي استاد خود را داشته باشد و قادر به خواندن دروس فني و حرفه اي باشد . به همين لحاظ برنامه آموزشي مي بايست براي گروه سني جوان و بزرگسال طراحي شود بنابر اين برنامه هاي آموزشي مي بايست بصورت پيوسته به گونه اي باشد که معلولان پس از طي آموزشهاي لازم و آموختن حرفه و فن مناسب با معلوليت آنان در بازار کار پذيرفته شده و جذب سازمانها و نهادهاي اقتصادي شوند بديهي است توانائي هاي هر کدام از معلولان نيز متفاوت است بطور مثال انواع کارهائي که براي يک فرد نابينا شناخته شده است با انواع کارهائي که براي يک ضايعه نخاعي که از ويلچر استفاده مي نمايد فرق دارد و يا توانائي يک ناشنوا که از فيزيک بدني سالم و قوي برخوردار است با يک معلول قطع عضوي تفاوت دارد و به همين مناسبت برنامه ريزان ميبايست شرايط اشتغال هر يک از اين گروهها را شناسائي و امکان اشتغال آنان را فراهم آورند .
وظايف دولت ها : يکي از وظايف مهم دولت ها تامين امکانات آموزشي و حرفه آموزي و نهايتاً اشتغال براي معلولان ميباشد بطور مثال در اواسط دهه 1980 وزارت آموزش و پرورش ايالات متحده امريکا براي اجراي «برنامه انتقال» اولويت قايل شده است ، برنامه انتقال فرآيندي آموزشي است که در آن دانش آموزان را
بطريقي تربيت کنند که بتوانند پس از پايان تحصيلات دبيرستاني وارد بازار کار شوند . در کشورهاي اروپائي و اسکانديناوي نيز اهميت ويژه و قابل توجهي به اين مهم داده مي شود .
در کشور ما نيز افراد استثنائي (قطع نخاعي – نابينا – ناشنوا- ذهني … ) تحت نظر سازمان آموزش و پرورش استثنائي تا دوره راهنمائي را طي مي کنند که اخيراً نيز مقرر و مصوب شده است که دوره دبيرستان نيز داير شود و همچنين سازمان آموزش فني و حرفه اي نيز با تشکيل کلاسهاي حرفه آموزي نسبت به ايجاد شرايط اشتغال معلولان اقدام مي نمايد .
از سوي ديگر با توجه به توافق بعمل آمده بين سازمان آموزش و پرورش استثنائي کشور و سازمان بهزيستي و وزارت تعاون مقرر شده است که براي ايجاد اشتغال معلولان حمايت هاي لازم بابت تاسيس شرکتهاي تعاوني را به معلولان ارائه نمايند . بر اساس آمارهاي گذشته حدود 5/5 ميليون نفر معلول در طبقه بندي هاي مختلف و 600 هزار نفر جانباز جنگي در کشور شناسائي شده اند که ضرورت تدوين راه کار مناسب براي اشتغال آنان مجلس شوراي اسلامي را برآن داشت که در تاريخ 16/2/83 قانون جامع حمايت از حقوق معلولان را به تصويب رسانده وبه دولت ابلاغ نمايد که نظر به اهميت اين قانون لازم ميداند به برخي از مواد و تبصره هاي آن که مرتبط با اشتغال معلولان است اشاره شود .
ماده 2: کليه وزارتخانه ها ، سازمانها و موسسات و شرکتهاي دولتي و نهادهاي عمومي و انقلابي موظفند در طراحي ، توليد و احداث ساختمانها و اماکن عمومي و

فایل : 13 صفحه

فرمت : Word