مقاله کامل چناران

معرفي اجمالي شهرستان:
بررسي موقعيت شهرستان در استان:
شهرستان چناران در شمال استان خراسان واقع شده است. اين شهرستان محل عبور جاده اصلي تهران به مشهد ( راه آسيايي ) مي باشد . شهرستان چناران از شمال به درگز و ازشرق و جنوب شرق به مشهد و از جنوب به نيشابوراز غرب و شمال غرب با قوچان همسايه است .
اين شهرستان در شمال استان خراسان واقع در طول جغرافيايي 29، 58 تا 39 ، 59 و عرض جغرافيايي 16 و 36 تا 37 و 52 مي باشد . شهرستان چناران طبق آخرين تقسيمات در سال 1378، داراي بخش هاي گلبهار، مركزي و 6 دهستان درزآب ، بيزگر، گلمكان، بخش مركزي ، بقمچ ، رادكان و چناران است و داراي 272 آبادي داراي سكنه مي باشد . نقشه شماره 1 تا 2 موقعيت اداري سياسي شهرستان چناران را نشان مي دهد .
جمعيت :
براساس آمار 1375 مركز آمارايران ، اين شهرستان داراي 107270 نفر جمعيت است از اين تعداد جمعيت 53119 نفر(6/49 درصد) مردان و 52021 نفر(1/50 درصد) را زنان به خود اختصاص داده
اند . همچنين دراين سال 4/69 درصد جمعيت در نقاط روستايي و 9/29 درصد آن در نقاط شهري سكونت داشته اند. جمعيت غيرساكن5/0 درصد كل جمعيت شهرستان را شامل مي شوند جمعيت اين شهرستان از 62522 نفر در سال 1325 به 107470 نفر در سال 1375 افزايش داشته است.
براين اساس متوسط نرخ رشد 30 سال اخير 7/1 درصد محاسبه شده است.با توجه به تعداد جمعيت و وسعت شهرستان در سال 1375، تراكم نسبي جمعيت 7/27 نفر دركيلومتر مربع محاسبه گرديده است و از مجموع 62215 نفر جمعيت 6 ساله و بيشتر در سال 1375 ، 26937 نفر با سواد بوده اند .
رودها :
شهرستان چناران در بخش علياي حوضه كشف رود واقع شده است و رودخانه كشف رود در بين رشته كوههاي هزارمسجد و بينالود و در امتداد شمال غرب به جنوب شرق در ميان دشت مشهد – مشهد در جريان است . مهمترين جريانات سطحي شهرستان چناران شامل ، رودخانه فريزي ، رادكان، اخلمد و گلمكان مي باشد .
كوهها :
ناهمواريهاي شهرستان شامل موارد زير مي باشند.
الف ) رشته كوه كپه داغ ، اين رشته كوه در شمال چناران در جهت شمال غربي ، جنوب شرقي واقع شده است قسمت قدامي آن اشراف بر دشت چناران دارد .
ب) رشته كوه هزار مسجد
ج) ناحيه پيشكوههاي بينالود
د) رشته كوه بينالود: امتداد اين رشته كوه از شمال غربي به جنوب شرقي است و دشت هاي مشهد و نيشابور را از هم جدا مي كند .
مراتع :
شهرستان چناران بنابر آمارسال 1375 مركز آمار ايران داراي 195750 هكتار مرتع مي باشد. در اين شهرستان مراتع از نوع خيلي خوب وجود ندارد .
مراتع از نوع خوب با وسعت 3131، هكتار 7/1 در صد از سطح مراتع را شامل مي شوند. مراتع از نوع خوب متوسط شهرستان 50750 هكتاراست كه 9/25 درصد از مراتع را تشكيل مي دهند.مراتع از نوع فقيربا 106064 هكتار و خيلي فقير 35625 هكتار به ترتيب 2/52 و 4/18 درصد از سطح مراتع را به خود اختصاص مي دهند.
بدين ترتيب مي بينيم كه بيشترين درصد را مراتع فقير به خود اختصاص مي دهند . با توجه به ميزان بارندگي ساليانه 2/149 ميلي متر مي توان با عمليات احياء مراتع و توجه به آبخيزداري ، كيفيت مراتع شهرستان را ارتقاء داد .
راهاي ارتباطي :
طول راههاي حوزه استحفاظي شهرستان چناران 6/124 كيلومتر مي باشد. ازاين ميزان 9/185 كيلومتر آن آسفالته و 7/528 كيلومتر آن شخصي مي باشد . همچنين دراين شهرستان از طول راههاي ذكر شده 5/627 كيلومتر آن راه روستايي 1/39 كيلومتر آن راه اصلي ، 14 كيلومتر راه فرعي و 22 كيلومتر راه دسترسي مي باشد . در اين شهرستان ، راه ارتباطي از نوع آزاد وجود ندارد .1/39 كيلومتر راه اصلي شهرستان تماماً 4 خطه مي باشد .
از كل راههاي شهرستان 110 كيلومتر آن آسفالت گرم و 5/44 كياومتر آسفات سرد است . در اين شهرستان 127 كيلومتر راه شوسه بدون ابنيه و 92 كيلومتر راه با ابنيه مي باشد .
پوشش گياهي :
پوشش گياهي شهرستان چناران را مي توان به 3 دسته تقسيم نمود .
الف ) پوشش گياهي مناطق مرتفع :
اين ناحيه تقريباً از ارتفاع 2500 متر به بالا را دربرمي گيرد. عمده ترين گونه هاي گياهي عبارتند از كلاه پرچين و چربك ( كه جزء گياهان بالشتكي هستند و از نقطه نظر تغذيه به دامها رتبه پايين دارند و فقط از لحاظ پوشش در مرتع و جلوگيري از فرسايش خاك حائز اهميت هستند).
ب ) پوشش گياهي آبراهه ها :
شامل گونه هاي گز و پروسيكا
ج) پوشش گياهي در ارتفاعات پايين :
محدوده اين بخش حد فاصل منطقه گياهان مرتع و زمين هاي كشاورزي است و شامل جارو، علف گندمي ، ريش سبز، سرپوشك، خارشتر، جاروي سفيد، تيره گرانيت ، خاك شير ، گياه شور و شيرين بيان مي باشد .
شناسايي منطقه ( حوزه نفوذ ) :
1 – تعيين حوزه هاي نفوذ روستا با توجه به موقعيت جغرافيايي ، راههاي ارتباطي و نحوه استفاده از خدمات با ارائه روش .
بررسي و شناخت حوزه نفوذ يكي از مسائلي است كه نقش تعيين كننده و بسيار مهمي در موقعيت طرحهاي عادي دارد. جمعيتي كه براي دريافت
خدمات و با انجام برخي ازامورروز به مركزي خاص ( شهر ياروستا ) مراجعه نموده و مجدداً براي استراحت به روستاي محل زندگي خود باز مي گردند و د رطول روز نيازهاي خدماتي خود را از شهر يا روستاي مقصد تامين نموده و بالطبع به عنوان سرريز جمعيتي براي آن روستا تلقي شده و نياز به برنامه ريزي دقيقي براي اين گونه مراجعات مي باشد كه علاوه بر تامين نياز اين گونه مراجعه كنندگان ، خلعي در خدمات رساني به ساكنين آن محل ايجاد نشود. از طرف ديگر تقسيمات سياسي و ضوابط اداري حاكم بدين گونه است كه جمعيت شهرستان براي دريافت خدمات انتظامي و اداري خود اجباراً به مركز شهرستان مراجعه نموده و اين مطلب با الگوي جاده هاي ارتباطي كه عمدتاً به مراكز شهرستان منتهي مي شوند. هم چنين سرويس هاي عمومي رفت وامد وسايل نقليه تشديد مي شود . بنابراين چند عامل در تعيين حوزه يك مركز ( شهر يا روستا ) نقش اساسي ايفا مي كند كه بعضي از اين عوامل براي مراجعه كنندگان اجباري و بعضي انتخابي است . از موارد اجباري براي دريافت خدمات كه حق انتخاب را از مراجعه كنندگان تا حدودي مصلب مي كند تقسيمات سياسي شهرستان و حوزه بندي خدمات اداري است كه سازمان و يا اداره مستقر درهر محلي پاسخگوي حوزه
تعيين شده خودمي باشد . به عنوان مثال سلسله مراتب تقسيمات سياسي ، حوزه بندي پاسگاههاي انتظامي، حوزه بندي مراكز خدمات كشاورزي ، حوزه بندي مراكز بهداشتي از اين قبيل موارد مي باشد. خدماتي از قبيل مراكز تجاري ، خدمات پزشكي و آموزشي از مواردي هستند كه ممكن است استفاده كنندگان براي دريافت خدمات برتر مسافت بيشتري را طي نمايند. روستاهايي كه وابستگي درجه يك يا مركز دارند و هر روز براي ئريافت آن نوع خدمات به آنجا مراجعه مي نمايند به عنوان حوزه نفوذ انتخاب مي شوند .
با توجه به پرسشنامه هاي پرشده توسط 44 در روستاي زاك و يا مراجعه به روستاهاي اطراف مطالعات حوزه را نفوذ انجام شده است . علاوه بر بررسي هاي ميداني به طرح بالا دست، طراحي نظام خدمات رساني در سازمان مديريت و برنامه ريزي نيز مراجعه شده است .
با استفاده از بررسي هاي فوق روستاهاي حوزه رانفوذ مستقيم اين روستا تعيين شدند. سپس استفاده از جدول نهاده سنجي گاتنمي به سطح بندي روستا ها پرداخته شد .
روستاهاي نجم و ماريان به عنوان حوزه نفوذ مستقيم زاك تعيين گرديده اند . جدول شماره خدمات موجود در روستاهاي حوزه نفوذ مستقيم زاك را ارائه مي دهد .
همچنين با استفاده از جدول گاتمن به رتبه بندي روستاهاي حوزه نفوذ مستقيم زاك پرداخته ايم . جدول شماره 2 اين رتبه بندي را ارائه مي دهد در اين بررسي خدماتي كه داراي عملكرد نقطه اي بوده و به تعداد فراوانتري پخش شده اند از ارزش كمتر و خدماتي كه به تعداد كمتر در منطقه وجود دارند و عملكرد فضايي دارند ، از ارزش بيشتر برخوردارند . با توجه به جدول شماره 2 روستا زاك به لحاظ برخورداري ( 3/62 درصد ) درسطح 2 ماريان( 5/28 و25 درصد ) و نجم در پايين ترين سطوح، سطح 3 قرار مي گيرند.
بررسي وضعيت اقليتي منطقه :
شامل درجه حرارت ، رطوبت ، بارندگي ، باد و … به علت اينكه روستاي زاك در فاصله بسيار كمي از مشهد قرار گرفته به لحاظ اقليتي ، تحت تاثير اقليم مشهد و حومه آن مي باشد . بنابراين آب و هواي منطقه حوزه نفوذ را تحت تاثير مشهد بررسي مي كنيم .
آب و هواي دشت مشهد متغير و با تابستانهاي گرم و خشك و زمستانهاي سرد ومرطوب مي باشد . تنوع آب و هواي اين منطقه به دليل جريانات هوايي است كه اين دشت را تحت تاثير قرار مي دهند عبارتند از :
-جريان هاي شمال غربي زمستان ( از اسكانديناوي و مديترانه اي و درياي سياه )
-جريانهاي شمال شرقي زمستاني ( از سيبري )
-جريانهاي گرم و خشك جنوبي ، تابستاني ( از كويرها )
درجه حرارت :
حداقل ، حداكثرمطلق درجه حرارت هوا در ايستگاه هاي هواشناسي اسدي و حركت به ترتيب 50 و 32 درجه سانتي گراد مي باشد. متوسط درجه حرارت 15 ساله در ايستگاه مشهد 7/14 درجه سانتي گراد مي باشد. حداكثر و حداقل مطلق درجه حرارت به ترتيب 6/20 و 2/10 درجه سانتي گراد است . طبق آمار مركز آمار ايران در سال 1378 متوسط درجه حرارت 15 ساله در ماههاي تير و مرداد و خرداد به ترتيب 11/47 و 5/46 و 6/43 درجه سانتي گراد بالاترين درجه در طول سال بوده است .
بارش :
اكثر بارش ها در شهرستان مشهد از نوع جبهه اي است كه به صورت برف و باران در اواخر زمستان و در بهار نازل مي شود . ميزان نزولات جوي در ارتفاعات و در سطح دشت دشت مشهد به طور متوسط 4 / 139 ميلي متر گزارش شده است. دربه خصوص در ارتفاعات جنوب و شمال مشهد، نزولات جوي به شكل برف مي باشند.تعداد روزهاي يخبندان 71 روز است كه در پاييزو زمستان اتفاق مي افتند .
متوسط ميزان بارندگي 15 ساله در آمار نامه استان خراسان سال 1378 حاكي از بيشترين ريزش باران در ماههاي فروردين ( 3/47 ميلي متر) بهمن ( 2/ 47 ميلي متر) ارديبهشت ( 4/35 ميلي متر) است. متوسط حداكثر بارندگي در طي اين ماهها در يك روز، 8/9 ميلي متر اعلام شده است . خشك ترين ماهها به لحاظ بارش تير، مرداد، شهريور، يعني سه ماه تابستان مي باشد كه منطبق بر گرمترين ماههاي سال است .بر اساس منحني آمپروترميك گوسن، دوام فصل خشك در شهر مشهد، 183 روز مي باشد كه از 16 ارديبهشت آغاز و تا 12 آبان ماه طول مي كشد .

فایل : 43 صفحه

فرمت : Word