مقاله کامل در مورد باکتری

مقدمه :
تعریف کشت :
هنگامیکه باکتریها در شرایطی مناسب قرار گیرند که قادر به تکثیر و رشد باشند اصطلاحا گفته می شود باکتری کشت داده شده است .
تعریف محیط کشت :
از آنجا که میکروب یک موجود تک سلولی بوده و قادر است کلیه اعمال حیاتی خود را مستقلا انجام دهد بدون آنکه نیاز به سلول دیگری داشته باشد . این اصل بیانگر آن است که میکروبها هم احتیاج به غذا و آب و موادآلی و معدنی دارند. محیطی مغذی که حاوی کلیه احتیاجات یک میکروب اعم از مواد غذایی و عناصر و غیره باشد که موجب رشد آن میکروب شود را اصطلاحا محیط کشت می گویند.
براي مطالعه ميكروارگانيسم ها بايد بطريقي آنها را بر روي محيطهاي مناسب از نظر شرايط فيزيكي و شيميايي كشت داد . مطالعه زياد درباره ميكروارگانيسم ها و نحوه زندگي آنها باعث شده كه تا كنون انواع زيادي از محيط كشت با تركيبات متفاوت به طور مصنوعي براي استفاده در آزمايشگاههاي ميكروبيولوژي تهيه شود . هرچند انواع اين محيط كشت ها زياد مي باشند، معهذا در مواردي براي كشت نوع بخصوصي از يك ميكروارگانيسم بايد از يك نوع محيط كشت بخصوص با تركيبات مشخص استفاده شود.
بطور كلي محيط هاي كشت بايد داراي مشخصات معيني باشند و هنگام تهيه و استفاده از محيط كشتها بايد به نكات زير توجه شود :
تمام محيط كشتها بايد واجد مواد غذايي ضروري براي رشد ميكروبها باشند PH محيط كشت بايد در حد معين قبل از استفاده براي كشت تنظيم شود. ظروف مورد استفاده براي تهيه محيط كشتها بايد كاملا تميز و عاري از مواد خارجي باشند .
آب مقطر مورد استفاده بايد بطريقه صحيح تهيه شود .
درجه حرارتي كه براي استريل كردن محيط كشت مصرف مي شود بايد نسبت به نوع مواد غذايي مربوط در محيط كشت در نظر گرفته شود . درجات بالا باعث از بين رفتن برخي از مواد شيميايي موجود در محيط كشت مي شوند .
محيط هاي كشت باكتريها به سه صورت زير تهيه ميشود :
محيط كشت مايع يا آبگوشتي (liquid or broth media)
محيط كشت جامد (solid media)
محيط كشت نيمه جامد (semi solid media)
محيط كشت مايع ( براث ) :
اين محيط فاقد آگار و فقط در لوله آزمايش يا فلاسك استفاده ميشود . مثل محيط نوترينت براث.
محيط كشت جامد :
اين محيط حاوي 5/1 تا 2 درصد ماده آگار است كه بعد از سرد شدن منعقد مي شود . محيط كشت جامد را درون لوله آزمايش يا پليت استفاده مي كنند.مثل محيط TSI و M.cدليل بكارگيري محيط جامد ، تشخيص باكتريها به وسيله :
تشكيل كلني
توليد پيگمانت
خصوصيات خاص هر كلني
تشخيص انواع باكتريها كه چند نوع باكتري در نمونه ميكروبي وجود دارد . موكوئيدي بودن باكتري
ديدن منطقه هموليز .
محيط كشت نيمه جامد :
اين محيط در تركيب خود مقدار كمي آگار دارد . بنابراين كاملا منعقد نمي شود و نيمه جامد باقي مي ماند . مثل محيط SIM .
آگار :
ماده اي پلي ساكاريدي است كه از يك نوع جلبك قرمز دريايي تهيه مي شود، در c° 95 ذوب و در حرارت c° 42 منعقد مي گردد .
محيط هاي كشت باكتري را از نظر نوع مواد تشكيل دهنده و از نظر كاربرد به چهار دسته تقسيم مي كنند:
محيط كشت پايه (Basic Media) :
اين محيط كمترين مقدار مواد غذايي براي رشد باكتريها را دارد . و مبناي تهيه انواع و اقسام محيطهاي كشت مي باشد . اكثر انواع باكتريها در آن رشد مي كنند زيرا فاقد ماده ضد ميكرب است . مانند محيط نوترينت آگار ، نوترينت براث .
محيط كشت غني كننده (Enrichment Media) :
محيط مقوي بوده كه داراي مواد تغذيه اي زيادي نظير ويتامين ها ، ليپيد ها ، اسيد هاي آمينه براي رشد باكتري است . بنابراين تعداد زيادي از باكتريها روي آن بخوبي رشد مي كنند . مانند شكلات آگار، بلادآگار .
محيط كشت افتراقي (Differential Media) :
محيط كشت تشخيصي بوده كه كلني باكتريهاي مختلف روي آن كاملا از همديگر متمايز مي گردد. مانند محيط E.M.B ، M.c اين محيطها داراي املاح صفراوي ، قند و معرف شيميايي هستند كه باكتريهاي لاكتوز مثبت برروي آنها كلني هاي صورتي رنگ و باكتريهاي لاكتوز منفي نظير سالمونلا ، شيگلا بر روي اين محيط ها كلني هاي سفيد رنگ تشكيل مي دهند . از محيطهاي افتراقي ديگر محيط TSI ، سيمون سيترات را ميتوان نام برد . اين محيط ها براي رشد باكتريهاي گرم – منفي روده اي (انتروباكترياسه) مناسب هستند . چون وجود املاح صفراوي در محيط مانع از رشد باكتريهاي گرم مثبت در محيط مي شوند.
محيط كشت اختصاصي (Special Media) :
اين محيطها براي رشد باكتريهاي خاصي مناسبند . از اين محيطها براي ايزوله نوع خاصي از باكتري در يك مخلوط ميكربي استفاده مي شود . مانند محيط s.s آگار كه
براي جدا كردن سالمونلا و شيگلا بكار ميرود يا مانيتول سالت آگار كه براي تشخيص گونه بيماريزاي استافيلوكوكوس اورئوس استفاده مي شود .
محيط كشت انتخابي : (Selective Media )
محيط هايي وجود دارند كه داراي يك ماده مهار كننده رشد مي باشند اين مواد رشد تمام ارگانيسم ها بجز ارگانيسم مورد نظر را مهارمي كنند . درمرحله اول از رنگ هايي كه داراي خواص ضد ميكروبي هستند استفاده مي شود ودر مرحله بعد استفاده از آنتي بيوتيك ها و مرحله آخر شامل وارد كردن مواد تركيبي به محيط كشت جهت فعاليتهاي متابوليكي ارگانيسم مورد نظر مي باشد . از آنجا ئيكه اين محيط ها جهت ارگانيسم مورد نظر انتخاب شده اند و براي ساير ارگانيسم ها مضر مي باشند آنها را محيط هاي انتخابي مي نامند . مثالي از اين نوع محيط ها ، محيط كشت فنيل اتيل الكل آگار است كه از رشد باسيل هاي گرم منفي هوازي و بي هوازي اختياري ممانعت بعمل آورده و به ارگانيسم هاي گرم مثبت اجازه رشد مي دهد .
طرز تهيه كلي محيط هاي كشت :
همانطوريكه مي دانيد محيطهاي كشت به سه دسته جامد ، نيمه جامد ، مايع تقسيم مي شوند . محيطهاي مايع معمولاً فاقد آگار هستند يا مقدار آگارشان بسيار كم است . مثلاً حدود ( 2/0%) و محيط هاي نيمه جامد داراي مقدار كمي آگار حدود 3- 2 گرم وبالاخره محيط هاي جامد كه داراي 15- 13 گرم آگار در ليتر محيط هستند .
براي ساختن محيط هاي كشت باكتري، ما از پودر مخصوص كه در شيشه هاي مربوطه قرار دارد، استفاده مي‌ كنيم. در روي اين شيشه ها تركيب محيط بطور كامل و همچنين طرز ساختن آن نوشته شده است . مثلاً براي ساختن نوترينت آگار ابتدا مقدار لازم از پودر آن را وزن كرده ودر مقدار معيني آب مقطر كه قبلاً در يك ارلن ماير يا بطري ريخته ايد اضافي نموده و آنرا كاملاً‌ حل نمائيد وسپس با پنبه درب ارلن ماير را مسدود كرده و آن را روي سه پايه چراغ گازي حرارت مي‌دهيد ، تا زمان جوشيدن آنرا چند بار تكان دهيد تا خوب حل شود و بمدت يك دقيقه بجوشد پس از آنكه مايع بجوش آمد ، آنرا برداشته وبا تكه كاغذ آلومينيومي روي پنبه را مي‌پوشانيد وظرف را در اتوكلاو مي‌گذاريد تا در فشار 15 پاند بر اينچ مربع و حرارت 121 درجه سانتيگراد به مدت 15 دقيقه استريل شود . بعد از استريل كردن بگذاريد تا خنك شود تا حدود c450- 40 . سپس در حاليكه ارلن را در دست راست گرفته و پنبه آنرا با دست چپ كنار شعله خارج كرده‌ايد ، دهانه ارلن را يكبار از درون شعله گاز عبور دهيد وبعد درون پليت هاي استريل شده بين cc20- 15 از محل محلول بريزيد . بعد پليت ها را در كناري بگذاريد تا سرد شوند وازتكان دادن آن خودداري نمائيد وپس از جامد شدن محيطهاي كشت نوترينت آگار را جمع كرده ودر c370 بمدت 24 ساعت قرار دهيد . اگر محيط ها آلوده نشده باشند آنها را از c370 بيرون آورده و در يخچال 4 درجه سانتي گراد قرار مي‌دهيد .

فایل : 23 صفحه

فرمت : Word